همشهری آنلاین_ مریم قاسمی: مدیران شهری در شهرهای بزرگ با استفاده از ایده‌ها و افکار خلاقانه شهروندان بوستان‌های بازیافت را به مناظر تماشایی و دیدنی تبدیل کردند تا برای ساکنان تبدیل به فضایی زیبا و جذاب و البته آموزنده شود. این بوستان‌ها با استفاده از خلاقیت، علاوه بر ایجاد تغییرات مثبت درفضاهای شهری، آنجا را به فضاهای سرزنده تبدیل می‌کنند. منطقه۱۸ تهران هم از این قاعده مستثنا نیست و دارای بوستان بازیافت است که سال۱۳۸۳ درمحله شادآباد، خیابان شهید وثوقی درمحدوده ناحیه۴ راه‌اندازی شده است. درهمان سال‌ها بود که نخستین مجسمه‌های حجیم و نمادین در این بوستان توسط تعدادی از معلولان مؤسسه رعدالغدیر یافت‌آباد و چند تن از دانشجویان جوان، خلاق و خوش‌فکر ساخته و نصب شد. آنها با استفاده از آهن پاره‌ها و ضایعات دیگر و با طراحی‌های هنری توانستند احجامی بسازند که علاوه بر زیبایی مناظر شهری اهالی را ترغیب می‌کند تا علاوه بر جداسازی پسماندهای تر از خشک در اداره امور شهر به کمک مدیریت شهری بیایند. در این گزارش به بهانه تولد ۱۶سالگی بوستان بازیافت به معرفی آن پرداخته‌ایم.
وارد بوستان بازیافت می‌شویم. دراطرافمان احجام و مجسمه‌هایی از تکه پاره‌ها و ضایعات آهنی دیده می‌شود. اغلب احجام بازآفرینی شده به همین شکل هستند. «سید محمدجواد بهشتی» مدیر اداره مدیریت پسماند شهرداری منطقه۱۸ می‌گوید: «بیشتر احجامی که در این بوستان نصب شده فلزی هستند. یکی از علت‌های آن نزدیکی به بازارآهن شادآباد و فراوانی ضایعات آهنی است. این محله دارای دورریزهای قابل توجهی بوده که با خلاقیت، طراحی و ایده‌های جوانان به مجسمه‌ها و احجام پویا و جذاب آهنی تبدیل شده‌اند.»
- نشاط و سرزندگی با ساخت بوستان‌های بازیافت
مسئولان شهرداری و دست‌اندرکاران با راه‌اندازی این بوستان تلاش کرده‌اند تا شهروندان با مفاهیم علمی و کاربردی بازیافت آشنا شوند و فرهنگ استفاده از پسماند میان جامعه نهادینه شود. مدیر اداره مدیریت پسماند می‌گوید: «فضاهای بی‌استفاده زیادی در منطقه وجود دارد که می‌توان با نمایش گذاشتن آثار بازیافتی سرزندگی و نشاط را میان شهروندان محله‌ها دوبرابر کرد. مثلاً در نواحی۴، ۵، ۶ و ۷ زمین‌های خالی وسیعی وجود دارد که می‌توان آنها را به فضاهایی کاربردی، پویا و جذاب با موضوع بازیافت و پسماند بدل کرد. در نظر داریم از دانشجویانی که به‌صورت خودجوش در این زمینه فعالیت می‌کنند یا معلولان توانمند و هنرمند مؤسسه رعدالغدیر یافت‌آباد که در این زمینه تجربه خوبی دارند استفاده کنیم.»
بهشتی ادامه می‌دهد: «درگذشته معلولان هنرمند و با ذوق مجموعه رعدالغدیر به کمک مسئولان اداره مدیریت پسماند آمدند و با ساخت تابلوهای خطی، احجام و المان‌های حیوانی و معرق‌کاری و... آثار خود را در بوستان بازیافت و نقاط دیگر منطقه به نمایش گذاشتند. می‌خواهیم از توان و استعداد آنها در زمینه ساخت المان‌های بازیافتی در نقاط و فضاهای خالی منطقه۱۸ استفاده کنیم و آثار هنری آنها را در معرض نمایش بگذاریم.»
- تولید زباله کمتر و تفکیک پسماند از مبدا
«شهروندان با تماشای آثار هنری در بوستان بازیافت، اهمیت تفکیک زباله از مبدأ را در زندگی خود بیشتر درک می‌کنند. مدیران شهری با نصب این نمادهای حجمی به شهروندان اطمینان می‌دهند که مدیریت صحیح پسماند توسط شهروندان ضرورت یک جامعه است. باید این موضوع مهم ادامه‌دار باشد تا بتوانیم دیدگاه بصری محله‌ها را زیبا و مناظر شهرمان را چشمنواز و آرامش بخش کنیم. البته با صرفه‌جویی در منابع و استفاده بهینه از پسماندها کمک بسزایی به محیط‌زیست می‌کنیم.» مدیراداره مدیریت پسماند شهرداری منطقه۱۸ با بیان این مطلب ادامه می‌دهد: «فرهنگسازی و ترغیب شهروندان به تولید زباله کمتر و تفکیک پسماند از مبدأ با جداسازی زباله‌های خشک و تر را می‌توان یکی از مباحث کلیدی و حائز اهمیت در کاهش آلودگی‌های محیطی، صرفه‌جویی در هزینه‌های جداسازی پسماندها، کاهش هزینه‌های هنگفت حمل و دفن زباله‌ها، عدم تخلیه ضایعات در محیط‌زیست شهری دانست. علاوه بر این شهروندان تشویق می‌شوند که از مواد بازیافتی برای خود وسایل تزیینی بسازند که در این صورت می‌توان آنها را در نمایشگاه آثار بازیافتی شهروندان در معرض دید عموم قرار داد.»
- کره زمین و سرباز هخامنشی در بوستان بازیافت
بهشتی در بخش دیگری از صحبت‌هایش اضافه می‌کند که اگر پسماندها جداسازی نشوند و در چرخه بازیافت قرار نگیرند و مردم به موضوع مدیریت پسماند خانگی ترغیب نشوند، علاوه بر نیاز به فضای وسیع برای دفن زباله‌های شهری، منابع طبیعی دیگر جوابگو نخواهند بود، چراکه به جای استفاده از مواد بازیافتی باید از مواد خام برای تولید محصولات نو استفاده شود، از سوی دیگر بازیافت پسماند موجب صرفه‌جویی در مصرف انرژی هم می‌شود. وی از احجامی که در بوستان بازیافت خیام وجود دارد نام می‌برد و می‌گوید: «اثرحجمی کره زمین با عرض ۲متر و ارتفاع یک متر، سرباز هخامنشی با عرض ۵۰سانتیمتر و ۲متر ارتفاع، سطل‌های بازیافتی با عرض ۳۰سانتیمتر و یک‌متر ارتفاع و... از جمله آثار و المان‌های حجیمی است که در بوستان بازیافت توسط معلولان رعدالغدیر و تعدادی از جوانان خلاق دهه قبل ساخته شده‌اند. قرار است تندیس لوگوی طرح کاپ از مواد دورریختنی و غیرقابل بازگشت ساخته و بر سر در بوستان خیام نصب شود.»
بهشتی عنوان می‌کند از زمانی که شهرداری منطقه ۲۳خودرو ملودی‌دار بازیافت را در محله‌ها راه‌اندازی و در هر ناحیه به تعداد محله‌ها کانکس تفکیک و بازیافت پسماند ایجاد کرد، تفکیک زباله از مبدأ توسط شهروندان بهتر انجام می‌شود. اهالی با مراجعه و تحویل اقلام بازیافتی و زباله‌های خشک، کالای مصرفی روزانه خود را دریافت می‌کنند و انگیزه بیشتری برای تفکیک زباله تر از خشک پیدا کرده‌اند.»
در بوستان بازیافت اتفاق‌های خوب و دیدنی می‌افتد. در این بوستان پسماندهای حجیم در معرض دید عموم مردم قرار گرفته است. در این بوستان جایی برای کودکان و نوجوانان در نظر گرفته شده تا مربیان با برپایی کارگاه‌های آموزشی چگونگی تهیه کاردستی با مواد بازیافتی را به آنها یاد دهند. این کارگاه آموزشی برای ارتقا فرهنگ کودکان در زمینه تفکیک و استفاده مجدد از پسماند راه‌اندازی شده است. در اینجا کودکان علاوه بر بازی کردن با مواد بازیافتی آشنا می‌شوند.
نظر شما