به گزارش دفتر اطلاع‌رسانی مرکز پژوهش‌ها، این مرکز به بررسی دلایل افزایش قیمت مسکن و راهکارهای مقابله با آن پرداخته وضمن بررسی وضعیت بازار مسکن در اقتصاد ایران و بیان ویژگی‌های خاص مسکن در جامعه، افزایش نقدینگی، افزایش قیمت عوامل تولید بخش مسکن، عملکرد ضعیف بازار سرمایه و سایر بازارهای رقیب بخش مسکن در چند سال اخیر، وجود نداشتن سیستم- کارشناسی- مناسب برای قیمت‌گذاری مسکن، عدم‌وجود برنامه منسجم جهت کنترل تقاضای سوداگرانه مسکن، تخصیص نیافتن بهینه و به موقع تسهیلات بانکی به بخش مسکن را از جمله عوامل عمده افزایش قیمت مسکن در بررسی خود اعلام کرده و راهکارهایی از جمله منع یا محدودسازی معاملات وکالتی کوتاه مدت در بنگاه‌های معاملات ملکی، کنترل نقدینگی در کل اقتصاد و نیز در بخش مسکن از طریق رونق بخشیدن به بازارهای رقیب آن، کنترل و نظارت بر هزینه عوامل تولید مسکن، ایجاد بستر مناسب برای اعمال سیاست‌های مالیاتی تشویقی در بخش مسکن و حمایت از افزایش عرضه مسکن با اعمال سیاست‌های حمایتی مختلف از جمله ارائه تسهیلات مناسب بانکی برای انبوه‌سازان بخش مسکن را برای مقابله با صعود قیمت‌ها ارائه کرده است.
مرکز پژوهش‌ها همچنین رشد جمعیت و تداوم مهاجرت از روستاها به شهرها را در افزایش تقاضای مسکن مؤثر دانسته و افزوده است: با توجه به ساختار جمعیتی کشور و قرار گرفتن عده قابل ملاحظه‌ای از جمعیت در سنین ازدواج و تشکیل خانواده، بخش مسکن با یک تقاضای بالقوه‌ای مواجه شده و خواهد شد کما اینکه عدم‌پاسخ به تقاضای شکل گرفته طی سال‌های 1381 تا 1384 به‌دلیل رکود ساخت و ساز در دوره مذکور، بخش مسکن را در سال‌های بعد با تقاضای انباشت شده مواجه کرده است البته به‌دلیل پایین بودن قدرت خرید، کل تقاضای بالقوه مسکن نمی‌تواند بالفعل شود، اما همین مقدار تقاضای بالفعل نیز با توجه به عرضه محدود در بازار مسکن می‌تواند قیمت مسکن را افزایش دهد.
براساس این گزارش افزایش قیمت عوامل و نهاده‌های تولید مسکن به ویژه زمین، فولاد، سیمان و دستمزد نیروی کار فعال در بخش ساختمان از دلایل دیگر افزایش قیمت مسکن در سال‌های اخیر بوده است.
مرکز پژوهش‌ها با بیان این مطلب که طی سال‌های 1377 تا 1385 کمترین رشد در حجم نقدینگی در سال 1377 با 4/19 درصد و بیشترین رشد نقدینگی در سال 1385 با رشدی معادل 4/39 درصد بوده است، افزود: طی سال‌های 1377 تا سال 1385 رشد نقدینگی در اقتصاد ایران به‌طور مداوم افزایش یافته و همواره بالای 19 درصد بوده است.
این رشد بالا در سال‌های ذکر‌شده منجر به افزایش تقاضای سوداگرانه مسکن شده است و مکانیسم تاثیرگذاری نقدینگی بر تقاضای سوداگرانه مسکن- که خود یکی از عوامل مهم در افزایش قیمت مسکن بوده- به این صورت است که ابتدا با افزایش تقاضای مسکن، عرضه تا حدودی افزایش می‌یابد اما از آنجا که در بخش مسکن، در کوتاه مدت امکان افزایش متناسب عرضه با میزان تقاضا مقدور نیست، لذا این امر باعث ایجاد مازاد تقاضا برای مسکن شده و حباب قیمتی برای آن ایجاد کرده است.
