اوج‌گیری فعالیت آنها و نارضایتی مخاطبان شیوه‌های پرخرج و بی‌تاثیرلاغری، وزیر بهداشت را هم وادار به موضع‌گیری کرد. کامران باقری لنکرانی در حاشیه نهمین همایش ایمونولوژی و آلرژی ایران، کارهای جادوگرانه و سحرآمیز در درمان چاقی را کلاهبرداری دانست و در واکنش به صلاحیت آنها گفت:«وزارت بهداشت هیچ مجوزی به افرادی که چنین ادعاهایی می‌کنند، نداده و نخواهد داد. درمان چاقی روش‌های مختلف دارویی و غیردارویی دارد و اساساً کارهای جادوگرانه و سحرآمیز در درمان چاقی وجود ندارد.»
دیوی به نام چاقی
عارضه چاقی، نوعی سوء تغذیه است که در آن تجمع و انباشت چربی در بدن به حدی زیاد می‌شود که عملکرد طبیعی آن را مختل می‌کند. افزایش وزن درصورتی که 20 درصد بیشتر از حد مطلوب باشد، حالتی بیمارگونه به‌خود می‌گیرد و سلامتی مبتلایان به این وضعیت را تهدید می‌کند. عادت‌های نامناسب غذایی و زندگی کم‌تحرک شهری، اغلب به‌عنوان مهم‌ترین دلایل همه‌گیر شدن این بیماری تلقی می‌شوند، البته عوامل گوناگون ژنتیک، تروماتیک، محیطی، مشکلات هرمونی و... هم در بروز چاقی نقش دارند.
مرگ سالانه 50 هزار نفر
از 6میلیارد جمعیت جهان، 1/1میلیون نفر مبتلا به اضافه وزن هستند که 312 میلیون نفر آنها چاق محسوب می‌شوند. در حالی که روند چاقی در دنیا طی یک دهه گذشته 2 تا 3 برابر شده است، آمار افراد مبتلا به این بیماری در کشور ما به طرزی شگفت‌آور رو به افزایش است.
از میان 32 میلیون نفر ایرانی که غذای اضافی می‌خورند، 25میلیون نفر به بیماری مزمن اضافه وزن مبتلا هستند که اغلب آنها را زنان 50 تا 60 سال تشکیل می‌دهند. گرچه حدود 27 درصد مردان ایرانی هم در سنین 40 تا 50 سالگی با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند. عدم‌آگاهی لازم نسبت به خطرات این بیماری، سالانه 50 هزار نفر را به کام مرگ می‌فرستد.
توهمی به نام مرگ یکروزه چربی‌ها
گرچه سال‌ها طول می‌کشد تا چربی‌های اضافه بدن افراد را از حالت عادی دگرگون کند، مبتلایان این بیماری آرزوی لاغری در چند هفته یا چند ماه را در سر می‌پرورانند. آمدن مؤسسه‌های زیبایی با شعارهای لاغری در چند روز به این نگاه دامن می‌زند و ادعای فاقد اعتبار لاغری در کوتاه‌مدت با تبلیغات سرسام‌آور انواع ژل‌ها، کمربندها و قرص‌های لاغری، اغلب بر درمان تخصصی این معضل پیروز می‌شود.
برای رهایی از بیماری چاقی، درمان‌های بسیاری توصیه می‌شود، اما براساس تحقیقات پزشکی، درمانی که ماهانه بیش از 4 یا 5 کیلو باعث کاهش وزن شود، درمان غیرعلمی است که فرد را دچار عوارض سوءتغذیه کرده یا به بیماری‌های دیگری مبتلا می‌سازد. آنچه این روزها در میان افراد مبتلا به چاقی دست به دست می‌شود، داروهای ملین یا ادرارآور است که با دفع مواد خوراکی یا از دست رفتن آب بدن، شخص را دچار کاهش وزن می‌کنند.
این داروها علاوه بر ایجاد مشکلات گوارشی، فرد را دچار سوءتغذیه می‌کند. داروهای هورمونی مثل داروهایی که با پرکاری غده تیروئید باعث افزایش مصرف انرژی، کاهش وزن و همچنین لاغرشدن می‌شوند، در روند طبیعی بدن اختلال ایجاد می‌کند و مصرف آنها هیچ توجیه علمی ندارد.
کارشناسان معتقدند با توجه به عوارض ناشی از مصرف داروهای لاغری، استفاده از دارودرمانی باید به‌عنوان آخرین گام و درصورت بی‌نتیجه بودن روش‌هایی همچون رژیم درمانی، ورزش و رفتار درمانی مورد استفاده قرار گیرد. در واقع مصرف داروها، باید همراه با رژیم غذایی و انجام فعالیت ورزشی باشد تا اثر آن ماندگار شود.
لاغری‌های موضعی از دیگر روش‌هایی است که در بازار لاغری در کوتاه‌ترین زمان، طرفداران بسیاری دارد. تزریق «مزوتراپی»، «اندودرمی» و «اولتزا» و.... در مطب با قیمت 50 تا 100 هزار تومان انجام می‌شود. این شیوه‌های پرهزینه باید حداقل 10 تا 12 بارتکرار شود تا فرد را به وزن و سایز دلخواه خود برساند. گوشواره‌های لاغری، انواع کمربندهای لاغری در سه مدل ویبره، حرارتی و ویبره حرارتی با قیمت 25 تا 100هزار تومان بازار را اشباع کرده‌اند، تا آنجا که در کمتر خانواده‌‌ای ردی از آنها پیدا نمی‌شود.
چه کسی بر این بازار نظارت می‌کند؟
افزایش تبلیغات در شبکه‌های ماهواره‌ای و پرشدن شیشه‌های داروخانه‌ها از پوسترهای مربوط به اجناس تازه، بسیاری را بر امتحان این شیوه ترغیب می‌کند. در حالی که به‌علت نظارت‌های سختگیرانه در تلویزیون ملی ایران، اثری از این داروهای زیان‌آور و تجملی دیده نمی‌شود، راه افزایش مخاطبان این شیوه‌ها به‌علت نبود نظارت بر تبلیغات در رسانه‌های دیگری چون مطبوعات هنوز مسدود نشده است. صفحات نیازمندی روزنامه‌ها پر است از اسامی شرکت‌های مختلف که با هدف لاغری‌های کوتاه‌مدت و زیبایی‌ها تاسیس می‌شوند.
وزیر بهداشت در پاسخ به کمبود نظارت‌ها در این زمینه می‌گوید:« یکی از گرفتاری‌های ما در 2 سال گذشته، پیگیری حقوقی همین موارد بوده است. در برخی مواقع موفق شدیم بهنگام برخورد کنیم، اما برخی مواقع همزمان توانستیم طرف مدعی و مؤسسه آن را پیدا کنیم که تعدادی از افراد مورد سوءاستفاده و کلاهبرداری قرار گرفته بودند.»
وقتی چربی‌ها به روح ما گره می‌خورند
دکتر احمد برجعلی، روان‌شناس، درخصوص تاثیرات روحی بیماری چاقی بر افراد می‌گوید: «از آنجا که جسم و جلوه‌های ظاهری آن برای خانم‌ها بسیار مهم است، چاقی می‌تواند تاثیرات سوء روانی را در آنها به جا گذارد. با تبدیل شدن لاغری به یک ارزش، در دهه‌های اخیر، افزایش وزن می‌تواند عزت‌نفس خانم‌ها را دچار مشکل کند و برخی اختلالات روحی را دامن بزند. این پدیده را در میان آقایان کمتر می‌بینیم، چرا که جلوه ظاهری بدن در میان مردها، در درجه اول اهمیت قرار ندارد.» او ادامه می‌دهد:«الگوهای خوردن، ورزش کردن و روش زندگی ما از اصلی‌ترین عوامل بروز چاقی است. غذاهای پرحجم و کم‌کیفیت و برخی انواع اضطراب‌ها که منجر به پرخوری می‌شود، می‌تواند گرایش به چاقی را ایجاد کند.»
دکتر برجعلی حضور روان‌شناسان را در درمان بیماری چاقی بسیار مؤثر می‌داند:«روان‌شناس می‌تواند مهارت‌های زندگی را به افراد بیاموزد و شیوه زندگی کم‌تحرک را به شیوه زندگی پرتحرک تبدیل کند. اما در کشور ما، بیشتر کسانی که در این زمینه فعالیت می‌کنند یا افرادی کم صلاحیت‌اند یا تنها به شیوه‌های طبی اکتفا می‌کنند؛ در حالی که توجه به اصول روان‌شناسی، از بین بردن عادات نادرست غذایی از طریق رفتار درمانی و روش‌های توزیع تمرکز در افراد، می‌تواند در این زمینه راهگشا باشد.»
