همشهری آنلاین _ شقایق عرفی‌نژاد: در این منطقه محله‌هایی با بافت فشرده و دیواره‌های خاکستری و دودگرفته وجود دارند که هدف شهرداری برای رنگ‌آمیزی و زیباسازی‌اند. تازه‌ترین این طرح‌ها در خیابان خواجه‌نصیر در حال اجراست. اگر ساکن این محله باشید، به‌طور حتم با خانه‌های فرسوده و دیوارهای غبارگرفته روبه‌رو هستید و طبیعی‌تر این است که به آن عادت کرده باشید. اما در روزهایی که دور نیستند، طرح و نقش‌های رنگی روی این دیواره‌ها خواهد نشست و در بعضی جاها همین حالا هم این نقاشی‌های دیواری و کارهای حجمی را می‌توانید ببینید. این آثار پرداخته هنرمندانی است که تجربه این کار را دارند و در این روزها مشغول کارند.
«محمدحسین سعید» دانش‌آموخته گرافیک و کارشناس ارشد تئاتر از دانشگاه سوره است. می‌گوید چند سال است تجربه نقاشی دیواری در شهر و همکاری با شهرداری را دارد؛ از جمله در منطقه‌های ۱۴، ۱۲ و ۲۰. تجربه او در قالب فراخوان طرح‌های استقبال از بهار و ماه مهر رقم خورده است. آن‌طور که او می‌گوید نقاشی دیواری در خیابان خواجه‌نصیر از پروژه‌های ریزمقیاس شهرداری است که در مناطق مختلف تهران انجام می‌شود. شروع کار سعید در منطقه ۷ با فراخوانی بوده که از سوی شهرداری اعلام شده است. او می‌گوید: «ما ۲ یا ۳ طرح برای شهرداری منطقه ۷ فرستادیم که پذیرفته شدند و به این‌ترتیب کار شروع شد.»
سعید توضیح می‌دهد: «تقریباً ۲ هفته است کار رنگ‌آمیزی دیوارهای خیابان خواجه‌نصیر را شروع کرده‌ایم. این دیوارها کوچک و زیر صدمترمربع هستند.» از ۱۲ دیواری که قرار است رنگ‌آمیزی شوند، تا حالا کار ۵ دیوار تمام شده است. سعید درباره این طرح‌ها می‌گوید: «طرح‌های ما طرح‌های هندسی هستند که با استفاده از رنگ‌های شاد اجرا می‌شوند. از رنگ‌های شاد استفاده می‌کنیم برای اینکه مردم به دلیل شرایط اقتصادی و شیوع کرونا وضعیت روحی خوبی ندارند. به همین دلیل خواستیم با این کار فضایی شاد در محله‌ها ایجاد کنیم تا روحیه مردم هم بهتر شود.»
او البته در این کار تنها نیست. گروهی تحصیل‌کرده در رشته نقاشی در این کار کنار او هستند؛ گروهی پنج‌نفره که طراحی‌ها را هم با انجام داده‌اند و در اجرا هم با هم تعامل دارند. سعید با بخش زیادی از کارهای زیباسازی در تهران که پیش از این انجام شده، موافق است: «انتخاب‌هایی که از میان هنرمندان و کارها در مناطق مختلف تهران انجام می‌شود، بر اساس سیاست‌های سالانه‌ای است که شهرداری در پیش می‌گیرد. تا جایی که من اطلاع دارم، شورای هنری متشکل از هنرمندان و استادان دانشگاه‌ها این کارها را انتخاب می‌کنند. البته بر این انتخاب هاگاه نقدهایی هم هست و کارهای ضعیف هم دیده می‌شود، ولی بیشتر کارهای انجام‌شده قابل دفاع هستند.»
او از شهرداری برای طرح تهران رنگی تشکر می‌کند و می‌گوید: «صد در صد انجام چنین طرح‌هایی در تهران تأثیرگذار است. همین دیواری که به‌تازگی روی آن کار می‌کردیم، کثیف و خاکستری بود. اما روزهای بعد وقتی اهالی از خانه بیرون می‌آمدند، با دیواری رنگی و زیبا مواجه می‌شدند. این اتفاق حتماً در خلق و خو و رفتارهای اجتماعی آنها تأثیرگذار است. روزهای اولی که برای رنگ‌آمیزی با شهرداری کار می‌کردم، تأکیدی بر استفاده از رنگ‌های شاد نبود. طرح‌ها معمولاً خاکستری و ترکیب رنگ‌های مکمل بود. ولی رویکرد تازه شهرداری در استفاده از رنگ‌های شاد، بر زیبایی و ایجاد چشم‌انداز چشمنواز شهری مؤثر است.»
- هدف:تبلیغ برای استفاده از دوچرخه
در کنار این نقاشی‌های دیواری المان‌ها و کارهای حجمی هم در محله خواجه‌نصیر انجام شده است. از جمله نماد دوچرخه‌سوار که مقابل سرای محله نظام‌آباد می‌توان دید و این جزئ ۲۲ نماد فلورسنتی دوچرخه است که در مناطق مختلف تهران و از جمله منطقه ۷ کار شده است. این نماد کار «زهرا پنده» است که آن را در همین پروژه زیباسازی خیابان خواجه‌نصیر ارائه داده است. او دانش‌آموخته ارشد نقاشی است و ۱۵ سال تجربه نقاشی و برگزاری نمایشگاه و البته همزمان نقاشی دیواری دارد.
او درباره نماد دوچرخه‌سوار و ایده آن می‌گوید: «با توجه به اینکه سیاست دکتر حناچی، شهردار تهران، تبلیغ برای استفاده از دوچرخه است و مسیرهای زیادی هم در تهران برای این کار ساخته شده، در این نمادها هم از دوچرخه استفاده کردیم. چه در نمادهای فلورسنتی که در مناطق مختلف تهران کار شد و چه در نماد دوچرخه‌سوار مقابل سرای محله، هدفمان تبلیغ برای استفاده از این وسیله بود.» پنده می‌گوید در این نماد دوچرخه ورزشی را انتخاب کرده و دوچرخه‌سواری که به‌طور حرفه‌ای این کار را می‌کند. دلیلش هم برای این کار این بوده که در سرای محله نظام‌آباد رشته‌های مختلف ورزشی کار می‌شود. او درباره ماده استفاده‌شده در این نماد هم توضیح می‌دهد: «در این نماد از فلز استفاده کردیم و طرح هم دفرمه است. در واقع ساده‌شده یک دوچرخه است. رنگ قرمز را هم به ۲ دلیل انتخاب کردم.
یکی اینکه رنگ پرانرژی است و با دوچرخه هماهنگی دارد و بعد هم دیوار پشت این نماد که دیوار سرای محله است، با رنگ‌های ملایم رنگ‌آمیزی شده و قرمز خودش را در میان آن رنگ‌ها نشان می‌دهد. پایه دوچرخه هم آبی است، برای اینکه آرامش دوچرخه‌سواری را القا کند.»
- اجرای پروژه‌های کوچک‌مقیاس برای زیباسازی محله‌ها
اداره زیباسازی منطقه ۷ برای بهبود سیما و منظر شهری و در ادامه اجرای پروژه‌های کوچک‌مقیاس محلی با توجه به نیازسنجی و کارشناسی انجام‌گرفته در محله‌های کم‌برخوردار نواحی یک، ۲ و ۵ اقدام به اجرای حدود هزار و ۴۰۰مترمربع نقاشی دیواری با طرح‌های مصور روی دیوراه‌های بدمنظر در خیـــابان‌های خواجه‌نـــصیر و مطلب‌نژاد کرده است. در این بین نظر شورایاران و سرای محله‌ها نیز مطرح بوده است که در جلسات حضور داشته‌اند و این نیازسنجی ابتدا از سوی خود شورایان و مدیران سرای محله‌ها صورت گرفت.
از طرف دیگر، با توجه به سیاست‌های شهرداری تهران مبنی بر لزوم فرهنگسازی و استفاده از دوچرخه برای کاهش آلودگی هوا و افزایش سلامت شهروندان، اداره زیباسازی اقدام به اجرای طرح نمادین دوچرخه با استفاده از رنگ‌های فلورسنت و پروژکتورهای یو. وی در جـــداره‌های بزرگراه صیادشیرازی در قالب پروژه‌های کوچک مقیاس محلی کرده است. همچنین المان فلزی دوچرخه‌سوار و نقاشی دیواری مقابل سرای محله نظام‌آباد اجرایی شده است. در حال حاضر تقریباً ۳۰۰متر نقاشی دیواری اجرا شده است و بقیه نیز تا یک ماه آینده انجام می‌شود.
نظر شما