یکی از مهم‌ترین دلایل توجه به کیفیت هوا، خطر ابتلا به ویروس کرونا از طریق جا به جایی آئروسل (ذراتی بیولوژیکی که در هوا پخش هستند) بود. اما آیا دستگاه‌های تصفیه هوا راه حل این مشکل هستند؟ آیا استفاده از دستگاه تصفیه هوا در خانه به کاهش ریسک ابتلا به ویروس کرونا کمک می‌کند؟ اگر جواب این سوال‌ها مثبت است، چه دستگاه تصفیه هوایی برای کرونا مناسب است؟
در ادامه این مقاله با شرکت مهندسی نوجان مهر، متخصص تصفیه هوا در ایران همراه ما باشید تا به بررسی پاسخ این سوال‌ها بپردازیم.
انواع دستگاه‌های تصفیه هوا را بشناسید
برای آنکه بدانیم دستگاه‌های تصفیه هوا چه تاثیری روی ویروس کرونا دارند، باید با انواع مختلف آن‌ها بیشتر آشنا شویم. در ادامه ویژگی انواع دستگاه‌های تصفیه هوا را بررسی می‌کنیم.
دستگاه تصفیه هوا با لامپ UV و عوارض احتمالی آن
در دستگاه‌هایی که از لامپ UV برای تصفیه هوا استفاده می‌کنند، تصفیه هوا با تابش نور لامپ UV به سطح فیلتر این دستگاه‌ها شروع می‌شود. مولکول‌های گازی آلاینده وارد دستگاه شده و با فیلتر شروع به انجام واکنش می کنند. سپس این مولکول‌های گازی تخریب می‌شوند و به مولکول های بی خطر تبدیل می شوند. اما نکته‌ای که در این میان باعث نگرانی است این است که اگر در مسیر تبدیل آلاینده ها به مولکول های بی خطر، بعضی از ذرات به صورت ناقص واکنش دهند چه اتفاقی می‌افتد؟
جواب این سوال این است که احتمالا این ذرات به مولکول‌های جدید و ناشناخته‌ای تبدیل می‌شوند که می‌توانند تاثیرات بسیار مخربی روی سلامتی داشته باشند. ویروس‌ها هم از جمله ویروس کرونا می‌تواند یکی از همین ذراتی باشد که ناقص واکنش داده و خطراتی را برای سلامتی ما ایجاد می‌کنند.
علاوه بر آن این مولکول‌های سرعت عبور این ذرات از سطح فیلتر بسیار زیاد است و ممکن است در برخی از موارد اصلا واکنشی انجام نشود.
از این نوع دستگاه ها بیشتر در مراکز بهداشتی و بیمارستان ها برای ضدعفونی کردن محیط استفاده می شود و کاربرد خانگی آن با توجه به توضیحاتی که ارائه شد، می تواند بسیار خطرناک باشد.
دستگاه تصفیه هوا با فیلتر هپا و نام پرآوازه آن‌ها
هپا (HEPA) مخفف عبارت "high-efficiency particulate arresting" و به معنای به دام انداختن ذرات با بازدهی بالا است. همانطور که از نام آن پیداست، این فیلتر می‌تواند تا ۹۹% از ذرات موجود در محیط را جذب خود کند.
برخلاف دستگاه‌هایی که از لامپ UV استفاده می‌کنند، این نوع دستگاه‌ها در هنگام تصفیه هوا هیچ ماده جدیدی تولید نمی‌کنند. در این نوع تصفیه، هوا به وسیله فن به درون دستگاه منتقل شده و با عبور از چند فیلتر، ذرات آلاینده به دام می‌افتند و هوای تمیز از دستگاه خارج می‌شود.
برندهای بسیار معروف و قدیمی تصفیه هوا از جمله IQ Air، تولیدکننده سوییسی این دستگاه‌ها هم از فیلتر هپا برای پاکسازی آلاینده‌ها استفاده می‌کنند. در ایران هم برندهای متخصص تصفیه هوا مثل دستگاه تصفیه هوا نوجان، از این نوع فیلتر در کنار یک فیلتر جاذب کربن (که آلاینده‌های شیمیایی را تصفیه می‌کند) بهره می‌برند.
بنابراین به نظر می‌رسد که این نوع دستگاه‌ها می‌توانند گزینه بسیار مناسبی برای مصرف خانگی باشند.
آیا فیلتر هپا ویروس کرونا را از بین می‌برد؟
بله! فیلتر هپا با استفاده از یک مکانیزم تصفیه هوا به نام به نام انتشار یا (diffusion) قادر است تا ذراتی با اندازه ۳ تا ۲۰ نانومیکرون هم جذب کند. (چیزی حدود ۳ تا ۲۰ برابر کوچکتر از ویروس کرونا).
در این روش ذراتی که اندازه بسیار کوچیکی دارند، به صورت مدام با مولکول‌های گازی برخورد می‌کنند و در نتیجه مسیر حرکتشان نامنظم و سرعت حرکتشان بسیار کمتر می‌شود. بنابراین به راحتی توسط فیلتر هپا به دام می‌افتند.
به گزارش نیویورک تایمز، فیلتر هپا نه تنها ویروس کرونا، بلکه ویروس‌های بسیار دیگری را هم به دام می‌اندازد و در دوران همه‌گیری کوید ۱۹، استفاده از دستگاه‌های با فیلتر هپا می‌تواند تاثیر مثبتی در پیشگیری از ابتلا به این بیماری داشته باشد.
دستگاه تصفیه هوای یون ساز و چالش‌های مشابه آن‌ها
دستگاه‌های تصفیه هوای یون‌ساز هم همانطور که از اسمشان پیداست، با تولید یون منفی و آزاد کردن آن در هوا قصد پاکسازی آلاینده‌های موجود در هوا را دارند. یون منفی آزاد شده توسط این دستگاه‌ها با مولکول‌های آلاینده واکنش نشان داده و آن‌ها را سنگین می‌کنند. در نتیجه این ذرات سنگین روی سطوح مختلف فرود می‌آیند.
اما مشکل این نوع دستگاه‌ها همین فرود آمدن ذرات آلاینده است! چراکه این ذرات سنگین می‌توانند روی سطوج مختلف و درون بدن ما هم بنشینند. بنابراین درباره عملکرد مناسب این نوع دستگاه‌ها هم شک و شبهات زیادی وجود دارد و برخلاف تبلغیاتی که درباره آن‌ها انجام می‌شود، به فرض توانایی بالای آن‌ها در دفع ویروس‌ها، گزینه پر ریسکی به نظر می‌رسند!
دستگاه تصفیه هوای ازن‌ساز و همان داستان تکراری!
دستگاه‌های تصفیه هوای ازن‌ساز هم با تولید گاز ازن، آلاینده‌های موجود در هوا را از بین می‌برند. همانطور که احتمالا بارها شنیدید، غلظت بالای گاز ازن می‌تواند خطرات بسیار جدی را برای سلامتی ما به همراه داشته باشد. بنابراین استفاده از این نوع دستگاه‌های تصفیه هوا هم چندان منطقی به نظر نمی‌رسد.
چه دستگاه تصفیه هوایی برای پاکسازی ویروس کرونا مناسب است؟
به سوال اول برگردیم. در نهایت چه دستگاه تصفیه هوایی را برای پاکسازی ویروس کرونا انتخاب کنیم؟
به نظر می‌رسد با توجه به توضیحاتی که در این مقاله داده شد، باید دستگاه تصفیه هوایی را انتخاب کنیم که هیچ ماده جدیدی را وارد محیط نمی‌کند و تنها با جذب آلاینده‌های موجود در هوا، ویروس را از بین می‌برد.
شاید دستگاه‌های تصفیه هوایی که از فیلتر هپا و کربن اکیتو برای پاکسازی آلاینده‌ها استفاده می‌کنند را بتوان ایمن‌ترین دستگاه‌های خانگی دانست. چراکه این نوع دستگاه‌ها هیچ ماده جدیدی را تولید نکرده و با دقت بالایی آلاینده‌ها را از بین می‌برند.
نکاتی برای خرید دستگاه تصفیه هوا با فیلتر هپا
نکته‌ای که باید حتما در نظر داشته باشید این است که لزوما هر دستگاهی که از فیلتر هپا استفاده می‌کند، باکیفیت و مناسب نیست! در هنگام خرید دستگاه تصفیه هوا به موارد زیر توجه کنید:
- دستگاه تصفیه هوایی کارآمد است که از فن قدرتمندی برای تصفیه هوا استفاده می‌کند. درباره کیفیت فن از فروشنده سوال کنید.
- ظرفیت فیلترهای به کار رفته در دستگاه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. دستگاهی که از فیلترهایی با حجم پایین استفاده می‌کند، کارایی لازم را نخواهد داشت. فیلتر هپا در شرایط معمولا حداقل باید به اندازه یک سال کار کردن بدون نیاز به تعویض ظرفیت داشته باشد.
- اندازه دستگاه اهمیت زیادی دارد! دستگاه‌های بسیار کوچک احتمالا نمی‌توانند یک فن قدرتمند و فیلترهای بزرگ و پرظرفیت را در خود جای دهند!
- بهتر است دستگاه تصفیه هوا را از برندهای متخصصی خریداری کنید که به صورت اختصاصی و طراحی مهندسی دقیق، تنها به تولید این دستگاه‌ها می‌پردازند. معمولا دستگاه‌های تصفیه هوای برندهای معروف لوازم خانگی، دقت پایین‌تری در طراحی و تولید دارند.
برای خرید دستگاه تصفیه هوا نوجان با فیلتر هپا و کیفیت ساخت بالا، کافی است نوجان مهر را در گوگل جستجو کنید.
نظر شما