این اعتقاد صمد ذواشتیاق، معمار و شهرساز است. دلیل اینکه با او درباره وضعیت سرویس‌های بهداشتی شهری در ایران و دیگر کشورها گفت و گو کردیم به‌جز تخصص او در شهرسازی، این بود که ذواشتیاق چند سال پیش از اقدام سازمان زیباسازی شهر تهران در ساخت سرویس‌های بهداشتی در نقاط پرتردد تهران به شدت استقبال کرد و حتی طراحی و جانمایی آنها را ستود.
حدود 3 سال از آن نهضت ساخت سرویس‌های بهداشتی گذشته و گشتی در شهر نشان می‌دهد که بیشتر این سرویس‌ها یا شرایط خوبی ندارند یا تعطیل شده‌اند.ذواشتیاق می‌گوید: مشکل اصلی این است که به موضوع نگهداری سرویس‌ها در ایران توجهی نمی‌شود و همین موضوع هم باعث می‌شود تا این سرویس‌ها به تدریج از کار بیفتند و به ناچار تعطیل شوند.
در واقع چون از همان اول فکر اساسی برای نگهداری و رسیدگی به آنها نمی‌شود محکوم به تعطیلی هستند.اما به گفته او در کشورهای توسعه‌یافته کسی را دائما ناچار به نگهداری از یک سرویس بهداشتی عمومی نمی‌کنند، در واقع یک سامانه پشتیبانی برای تمام توالت‌های عمومی طراحی و اجرا می‌شود و همان سامانه مسئول پاسخگویی درباره مشکلاتی است که برای تمام سرویس‌های بهداشتی عمومی به‌وجود می‌آید.
او سپس به مثالی از آلمان می‌‌پردازد و می‌افزاید: در آلمان در یک مسیر خارج شهر معمولا در پارکینگ‌ها سرویس بهداشتی ساخته شده که وقتی به آنجا می‌روی می‌بینی همه چیز سر جایش است؛ دستمال کاغذی و مایع دستشویی به اندازه کافی موجود است و توالت هم بسیار تمیز و نظافت شده است، در این بین قلکی هم برای انداختن سکه و پرداخت هزینه استفاده در آن تعبیه شده است.
به گفته او، روش نگهداری این سرویس‌ها به این صورت است که شرکت یا مجموعه‌ای مسئولیت نگهداری آنها را به‌عهده گرفته و به نسبت تراکم استفاده، در روز یک یا چند بار به سرویس‌های یک مسیر سر می‌زند و همه چیز آن را کنترل می‌کند. در نهایت هم پول‌های صندوق را خالی می‌کند و می‌رود.
ذواشتیاق این موضوع را مهم‌ترین کمبود توالت‌های عمومی تهران و دیگر شهرهای ایران می‌داند و اعلام می‌کند که به هر حال شهرداری یا باید برای نگهداری و اداره این سرویس‌ها یارانه بدهد و یا اینکه کاری کند که از خود توالت‌ها خرج نگهداری آنها را در بیاورد و یکی از راه‌های تجربه شده را برای نگهداری از سرویس‌های بهداشتی انتخاب کند.
جایگاه سرویس بهداشتی در شهرسازی
صمد ذواشتیاق محل ایجاد سرویس بهداشتی در شهر را در مراکز خرید و اطراف آن، پارک‌ها و مناطق پرتردد شهر عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: البته چند دهه پیش در مناطقی مانند بهارستان، توپخانه، بازار و خیابان جمهوری سرویس‌های بهداشتی ساخته شد که البته هنوز هم هست، اما فرسوده و کثیف است.
در شهرهای کوچک‌تر هم شهروندان از سرویس‌های بهداشتی مساجد استفاده می‌کردند. اما ساخت سرویس بهداشتی در تهران مدت‌ها فراموش شد یا آنقدر کمرنگ شد که از شتاب رشد جمعیت عقب ماند.
یک نکته دیگر در مورد سرویس‌های بهداشتی در تهران و کلانشهرها این است که براساس قوانین ساخت مجتمع‌های تجاری، همه این مجتمع‌ها دارای سرویس بهداشتی عمومی هستند اما در آنها بسته است و فقط مغازه‌دارها اجازه استفاده از آنها را دارند. دلیل آن هم این است که شیوه مناسبی برای نگهداری آنها اجرا نمی‌شود و مسئولان پاساژها و مجتمع‌ها برای سالم ماندن آنها، تنها به مغازه‌داران اجازه استفاده می‌دهند.
این در حالی است که اگر توالت‌های عمومی تمام مجتمع‌های تجاری و مراکز خرید روی شهروندان باز باشد و در عوض به خوبی از آنها نگهداری شود، بخش بزرگی از مشکلات حل می‌شود.
