به گزارش همشهری آنلاین، در بسیاری از کشورهای جهان، هزینه‌های هنگفتی از بودجه عمومی برای حفظ بافت‌ها و ابنیه تاریخی شهرها سرمایه‌گذاری می‌شود. به عنوان مثال در کشور هلند، کل هزینه‌های عمومی مربوط به یارانه‌های نوسازی بافت‌های شهری از دهه ۱۹۷۰ میلادی تا امروز بیش از یک میلیارد یورو بوده است. در انگلستان بیش از ۴۵ هزار بنا و ساختمان تاریخی در بافت‌های شهری قرار دارند که این موضوع نشان می‌دهد این بافت‌ها واجد شرایط دریافت بودجه قابل توجهی هستند.
موضوع بسیار مهمی که در این رابطه باید مدنظر سیاستگذاران عمومی شهرها باشد، این است که حفظ بافت‌های تاریخی، فقط موجب بلعیدن بودجه و صرف بیهوده هزینه نبوده و نمی‌توان آن‌ها را صرفاً باری بر دوش مالیات‌دهندگان دانست. از منظر علمی، این بافت‌های تاریخی می‌توانند مزایای متعددی برای مردم شهر و به‌ویژه ساکنان مناطق مجاور خود ایجاد کنند. در حقیقت قدم زدن در خیابان‌های تاریخی و قدیمی شهرهایی مانند لندن، پاریس و آمستردام یکی از اصلی‌ترین جذابیت‌های گردشگری و فرهنگی این شهرها محسوب شده و می‌تواند درآمد فراوانی از محل رونق گردشگری شهری در پی داشته باشد.
برآورد هزینه‌های سرمایه‌گذاری در بافت‌های تاریخی شهرها کار چندان دشواری نیست اما در این یادداشت بیشتر بررسی مزایای ساماندهی این بافت‌ها مدنظر قرار داشته و تلاش بر آن است که به برنامه‌ریزان شهری کمک شود تا آگاهانه و با بینش مناسب‌تری برای این موضوع تصمیم‌گیری کنند.
بررسی‌های انجام‌شده در این مطالعات نشان‌دهنده اثرات فوق‌العاده مثبت سرمایه‌گذاری در نوسازی ساختمان‌های تاریخی و بافت‌های قدیمی شهرها در رونق گرفتن این مناطق و افزایش قیمت خانه‌های اطراف این مناطق است. ایده اصلی حمایت و نوسازی بافت‌های تاریخی با توجه به رعایت اصول معماری سنتی و بومی منطقه و بر هم نزدن نمای تاریخی این است که هر چقدر این بافت‌ها و مناطق از منظر تاریخی و گردشگری جذاب‌تر باشند، خانه‌ها، مغازه‌ها و سایر سازه‌های موجود در این مناطق نیز ارزش بیشتری یافته و مردم حاضر به پرداخت مبالغ بیشتری برای خرید و یا حضور در این بافت‌ها خواهند بود.
در این پژوهش از یک بانک اطلاعاتی بزرگ شامل بیش از دو میلیون قرارداد معاملات مسکن و ۱۲ هزار سند مرتبط با بودجه‌های مربوط به سرمایه‌گذاری در پروژه‌های نوسازی بافت‌های تاریخی در شهرها استفاده شده است. برای نمونه این سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در حوزه نوسازی آثار فرهنگی و تاریخی، بخش عمده‌ای از بودجه شهرهای هلند را به خود اختصاص می‌دهد.
البته باید در نظر داشت عوامل زیادی وجود دارد که جدا از سرمایه‌گذاری در ساختمان‌های تاریخی، جذابیت محلات شهری را تعیین می‌کند. نخستین عامل در افزایش جذابیت یک منطقه شهری، کیفیت خانه‌ها و ساکنان آن منطقه است، ممکن است در محلات خاصی خانه‌ها از کیفیت بالاتری برخوردار بوده و در برخی مناطق این کیفیت پایین‌تر باشد. علاوه بر این، محله‌ها ممکن است به دلایل دیگر به غیر از سرمایه‌گذاری در بافت‌های تاریخی طی سال‌ها جذابیت بیشتری پیدا کنند. به عنوان مثال، زندگی شهری و مدرنیته در دهه‌های اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده است.
برای بررسی مشکلات پیش رو و تخمین شرایط، باید تغییرات قیمت را با تغییر در انواع سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در بافت تاریخی شهرها در طول زمان مقایسه کرد. به عنوان مثال، در این پژوهش نتایج به دست آمده از طیف گسترده‌ای از استحکام‌بخشی بافت‌های تاریخی مورد بررسی قرار می‌گیرد و تمامی این موارد انحصاراً شامل محله‌هایی است که اخیرا ًبه عنوان بافت‌های تاریخی، عملیات نوسازی و مرمت در آن‌ها طراحی و اجرا شده است. مقایسه بین تغییرات قیمتی ایجاد شده و افزایش ارزش خانه‌ها و املاک این بافت‌های تاریخی در زمان پیش از انجام عملیات نوسازی و ساماندهی و پس از آن به خوبی نشان‌دهنده تأثیر سطوح مختلف سرمایه‌گذاری بر این موضوع است.
تمامی موارد مورد مطالعه قرار گرفته در شهرهای مختلف این تحقیق، نشان‌دهنده نتایج مشابهی است و می‌توان استنباط کرد که سرمایه‌گذاری در بافت‌های تاریخی شهر، تأثیر مثبتی بر افزایش قیمت خانه‌های آن منطقه دارد. مطالعات انجام شده در مورد شهرهای پاریس، آمستردام و لندن نشان می‌دهد که مزایای خارجی به دست آمده از سرمایه‌گذاری در بافت‌های تاریخی هر شهر به طور متوسط ۱۶۰ هزار یورو بوده در حالی که میانگین سرمایه‌گذاری در این حوزه در حدود ۱۴۰ هزار یورو است. به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت که سود خالص به دست آمده از حوزه مورد نظر در حدود ۱۴ درصد است.
این تحقیق همچنین بررسی می‌کند که آیا تأثیرات غیرمستقیمی در سرمایه‌گذاری روی بافت‌های تاریخی شهری وجود دارد یا خیر؟
یک فرضیه این است که اگر کیفیت ساختمان‌ها در محلات و مناطق تاریخی شهرها تغییرکند، مردم عادی هم نسبت به سرمایه‌گذاری در این مناطق تشویق شده و در این امر مشارکت می‌کنند. برای نمونه اگر نماسازی و ساماندهی بافت تاریخی موجب افزایش کیفیت منطقه‌ای خاص در شهر شود، احتمالاً ساکنین این مناطق نیز برای سرمایه‌گذاری در بهبود کیفیت خانه‌ها و املاک خود ترغیب خواهند شد. این ترغیب می‌تواند به صورت خودخواسته بوده یا ناشی از فشار ایجاد شده به واسطه افزایش کیفیت و لزوم تطبیق‌پذیری با آن باشد.
لازم به ذکر است که مزایای خارجی بازار مسکن تنها یک روی سکه سرمایه‌گذاری شهرها در بافت‌های تاریخی است. معمولاً پس از انجام سرمایه‌گذاری‌های مرتبط با ساماندهی و حفظ کیفیت بافت‌های تاریخی، کاربران این مناطق بازسازی‌شده نیز از کیفیت فرهنگی بالاتری برخوردار شده و بافت انسانی این مناطق دچار تغییرات مثبتی می‌شود. این تغییرات مثبت از نظر مزایای اجتماعی شهرها قابل بررسی هستند که این موضوع خود نیازمند انجام پژوهش‌هایی گسترده و تخصصی است.
نظر شما