سایت تابناک، در مقالهای به قلم دکتر علیرضا زراسوندی، استادیار زمین شناسی اقتصادی دانشگاه شهید چمران و دکتر بابک مختاری استادیار شیمی آلی دانشگاه شهید چمران، با اشاره به اینکه از مهرماه 86 تا پایان سال، 31 مورد پدیده گرد و غبار با میانگین ماندگاری 46 ساعت در خوزستان روی داده بود، در حالی که ابتدای سال تاکنون خوزستان شاهد 22 مورد بروز پدیده گرد و غبار با میانگین ماندگاری 60 ساعت بوده است، همچنین اعلام مدیر مرکز فوریتهای پزشکی استان مبنی بر اینکه تعداد مراجعین به بیمارستانها بهعلت هوای آلوده در روزهای 27 و 28 خرداد ماه 205 نفر بوده که 2 نفر در تاریخهای فوق بهعلت مسمومیت تنفسی جان خود را از دست دادهاند، نسبت به بیتوجهی به این مسئله، ابراز نگرانی شده است.
در این مقاله آمده است: آنچه در این مدت علاوه بر گرد وغبار، مردم خوزستان را آزار داده است عدماطلاع رسانی کارشناسی شده و علمی در این زمینه است.
در این میان مسئولان استانی و کشوری جز توصیه مردم به استفاده از ماسک، اظهار نظر خاصی راجع به عوامل ایجادکننده این پدیده، راههای مقابله با آن و روشهای کاهش میزان خطرات ناشی از این آلودگی نکردهاند.
لذا تشکیل کارگروهی تخصصی زیر نظر استانداری، ستاد حوادث غیرمترقبه، سازمان هواشناسی و سازمان محیط زیست استان برای اطلاع رسانی در این زمینه کاملا ضروری بهنظر میرسد.
در بخش دیگر این مقاله با اشاره به شایعاتی که در مورد این آلودگیها رواج دارد، از جمله احتمال وجود آلودگیهای شیمیایی، میکروبی و رادیواکتیوی، تاکید شده است: متأسفانه نتایج بررسیهای ما روی نمونههای زیادی از گرد و غبار موجود در شهر اهواز و خاکهای نزدیک مرز ایران و عراق این امر را تأیید میکند.
بهعنوان مثال میزان عناصری مانند اورانیوم، توریم، آرسنیک، سرب، روی، نیکل و کبالت در این نمونهها کمی بیشتر از میزان طبیعی آن است.
نمونههای مورد آزمایش در 3بازه زمانی و با میزان حداکثر دید مختلف که رابطه مستقیم با اندازه ذرات و فاصله طی شده توسط آنها دارد؛ توسط دستگاه ICP-MS آنالیز شدهاند و با توجه به استفاده مکرر سلاحهای میکروبی، شیمیایی توسط رژیم صدام و استفاده آمریکا از سلاحهای حاوی اورانیوم ضعیف شده، وجود این آلودگیها تعجب زیادی بر نمیانگیزد.
نکته دیگری که باید به آن توجه داشت نوع خاک این گرد و غبارهاست که بیشتر از 2نوع رسی و سیلتی (کوارتزی) است. خاک رسی سبکتر بوده و گرد و غبار ناشی از آن مسافتی طولانی طی مینماید.
گرد و غباری که در مناطق دور از خوزستان دیده میشود بیشتر از این نوع است. با توجه به قابلیت بالای خاک رس در جذب مواد شیمیایی آلی و معدنی و همچنین دانهبندی ریز آن خطرات این نوع خاک بسیار بیشتر از خاک سیلتی (کوارتزی) است که دانههای درشتتر دارند و قابلیت جذب سطحی آنها کمتر است.
محققان در ادامه این مقاله آورده اند: از سوی دیگر در این مطالعات وجود میزان بالایی از باکتریها و گرده گیاهان نیز گزارش شده است.
هرچند میزان آلودگی میکروبی شیمیایی و هستهای در این گرد و غبارها ناچیز است اما چون استانهایی که در معرض این آلودگیها قرار دارند (خوزستان، فارس، بوشهر، لرستان و اصفهان) تامینکننده اصلی محصولات کشاورزی و باغی کشورند همین آلودگی ناچیز هم میتواند با ورود به چرخه غذایی، خطرات بزرگی را برای سلامت کل مردم کشور خلق کند.