با داشتن مخالفان زیاد، مراحل آماده‌سازی پرونده خلیج فارس برای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو با ارائه پیشنهادی از سوی ایران در کنگره باستان‌شناسی خلیج فارس که توسط دانشگاه دورهام انگلستان برگزار شد، شاید صورتی جدی به‌خود گرفته باشد.
این در حالی است که هنوز خلیج فارس ثبت ملی نشده است و حمید بقایی، قائم مقام سازمان میراث فرهنگی می‌گوید: «خلیج فارس در نوروز 88 به‌عنوان اثر طبیعی به ثبت ملی می‌رسد.»
از سوی دیگر بقایی از آماده‌سازی پرونده ثبت جهانی خلیج فارس خبر می‌دهد و اظهار می‌دارد:« پیش‌بینی می‌شود این موضوع مشکلات زیادی از جمله مخالفت کشورهای عربی را به‌دنبال داشته باشد. بنابراین ایران قصد دارد به تنهایی پرونده ثبت جهانی خلیج فارس را تهیه کند.»
هرچند پیشنهاد اولیه ثبت جهانی خلیج فارس در دانشگاه دورهام در ماه جاری ارائه شد و تا آماده‌سازی این پرونده راه طولانی در پیش است، اما این پیشنهاد از سوی برگزار‌کنندگان کنگره خلیج فارس در دانشگاه دورهام مورد استقبال قرار گرفته و خواستار ارائه پرونده در دومین کنگره باستان‌شناسی خلیج فارس شده‌اند.
به گفته بقایی، ثبت جهانی این میراث طبیعی در خارج از کشور مخالفان زیادی دارد و سنگ‌اندازی‌های بسیاری نیز در راه ثبت جهانی خلیج فارس خواهد شد. به همین علت این پرونده به تنهایی و توسط ایران تهیه می‌شود.
بقایی در این مورد می‌افزاید:« در حال حاضر درخواست انجام مطالعات باستان‌شناسی در برخی از جزایر خلیج فارس را داریم که در اختیار نهادهای نظامی است.
در این خصوص رایزنی‌هایی انجام گرفته‌است و درصورت توافق طرفین، هیات‌های علمی به منطقه اعزام می‌شوند.»
اگرچه در کنگره باستان‌شناسی دانشگاه دورهام تمامی باستان‌شناسان خارجی و همچنین باستان‌شناسان پیشکسوت بر تسلط تجارت دریایی ایرانیان از دوره‌های پیش از تاریخ و 5هزار سال قبل تا دوره اسلامی تاکید دارند، اما همچنان بیم آن می‌رود که در ثبت جهانی خلیج فارس کشورهای عربی با ایجاد مشکل مانع از ثبت این میراث طبیعی ارزشمند شوند.
هنوز در گام اول مانده‌ایم
ثبت ملی دماوند در روزهای اخیر یک اتفاقی قابل توجه در حفظ میراث طبیعی بود.اگرچه از زمانی که سخن از ثبت این میراث طبیعی به میان آمد و تا روزی که این اثر طبیعی به ثبت رسید، زمانی نزدیک به 2 سال طول کشید، انتظار می‌رود که همین ماجرا برای خلیج فارس نیز تکرار شود؛
هرچند حمید بقایی سخن از ثبت خیلج فارس در نوروز 88 به میان آورد و گفت که پرونده ثبت ملی خلیج فارس تا قبل از پایان سال میلادی 2008 نهایی می‌شود.
انگار بیش از آنکه نگران ثبت جهانی دماوند به‌دلیل مشکلات احتمالی کشورهای حاشیه خلیج فارس باشیم باید چشم امید به این سوی مرزها بدوزیم که چه هنگام خلیج فارس به ثبت ملی می‌رسد.
در واقع با ثبت ملی و جهانی خلیج فارس هویت تاریخی و پارسی این اثر طبیعی بیش از پیش حفظ می‌شود و نام‌های موهوم نیز به فراموشی سپرده خواهد شد.
بقایی درباره ثبت جهانی خلیج فارس در یونسکو و اظهارنظرهای کشورهای حاشیه خلیج‌فارس تصریح می‌کند: ممکن است برای ثبت جهانی آن همچون ثبت جنگل‌های هیرکانی که باید پرونده‌های ثبت دیگر کشورهای حاشیه نیز آماده می‌شد، مجبور شویم با همکاری دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس، آن را به ثبت جهانی برسانیم.
اما، هنوز نخستین گام‌ها برداشته نشده است که به مانند همیشه اهداف بسیار بزرگ طرح می‌شود.در این‌گذار از میراث تاریخی متعددی که سال‌هاست پرونده آنها در یونسکو نیمه کاره رها شده، کسی سخنی به میان نمی‌آورد.
نقص در پرونده
پرونده ثبت جهانی خلیج فارس در حالی قرار است توسط ایران تهیه شود که همچنان درخصوص باستان‌شناسی بخش‌های شمالی آن ضعف‌هایی وجود دارد و برای رفع آن هیات‌های خارجی برای کاوش بیشتر به ایران دعوت شده‌اند که در بخش‌های مختلف اطلاعات مورد نیاز را استخراج خواهند کرد.
