به گزارش همشهری آنلاین به نقل از اسوشیتدپرس، پکن در نخستین واکنش به گفتگوهای آلاسکا اعلام‌کرد برای ازسرگیری مذاکره درباره تغییرات اقلیمی و شماری از موضوعات دیگر با واشینگتن به توافق رسیده است، نشانه ای از پیشرفتی اندک اما مهم در پایان صحبت مقامات دو کشور پشت درهای بسته.
این در حالی است که آنان در مقابل رسانه ها درگیری لفظی تند و شدیدی با یکدیگر داشتند. به گزارش خبرگزاری رسمی چین (شین هووا)، دو کشور تصمیم گرفتند کارگروهی در زمینه تغییرات اقلیمی به وجود آورند و به گفتگوهای خود «با هدف تسهیل ماموریت های دیپلماتیک و کنسولی» و فعالیت روزنامه نگاران یکدیگر ادامه دهند. با این همه، مقامات آمریکایی ابراز داشتند هیچ توافق رسمی برای ازسرگیری هر نوع گفتگویی یا ابتکار عمل جدیدی صورت نگرفته است، نشانه ای از پیچیدگی اختلافات دو کشور.
دامنه اختلافات دو کشور حیطه های مختلفی را در بر می گیرد، از موارد نقض حقوق بشر در تبت، هنگ کنگ و ایالت سین کیانگ چین (سکونتگاه اویغورها) تا بحث تایوان، قدرت نمایی جسورانه چین در «دریای جنوبی» و البته پاندمی ویروس کرونا. سال گذشته، ایالات متحده دستور بستن کنسولگری چین را در هیوستن تگزاس صادر کرد و چینی ها نیز در واکنش، حکم به تعطیلی کنسولگری آمریکا در شهر چنگدو دادند. دو کشور همچنین شماری از روزنامه نگاران طرف مقابل را از خاک خود اخراج کردند.
در این حال، گزارش شینهووا از تغییر برنامه صدور ویزا و سفر شهروندان دو کشور در پی پاندمی کووید ۱۹ و توافق دوجانبه برای واکسیناسیون دیپلمات های دو طرف خبر داده است. خبرگزاری رویترز، در گزارشی خبری به تحولات پشت پرده نخستین مذاکره چین و و دولت جدید آمریکا در آلاسکا پرداخته است. این گزارش تصریح می کند مقامات هر دو کشور، گفتگوهای شان را «سخت و صریح» توصیف کردند که نشان دهنده عمق تنش بین دو اقتصاد نخست جهان در شرایط کنونی است.
دولت بایدن هنوز حرکتی از خود دال بر کوتاه آمدن از مواضع سرسختانه ایالات متحده در قبال چین در دوره ترامپ، نشان نداده است. چین پیشتر به دولت جدید آمریکا هشدار داده است توهم موفقیت را در این مسیر از سر بیرون کند. در حالی که دولت دو ماهه بایدن همچنان در حال بررسی رویکرد آینده خود در قبال چین است، یانگ و وانگ، دیپلمات های ارشد چین دو کهنه کار این عرصه اند با دهه ها تجربه در روابط دو کشور در بالاترین سطوح. آنان به تازگی مواجهه با رویکرد نامتعارف دولت ترامپ را پشت سر گذاشته اند.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید لحظاتی پس از خروج هیئت چینی از هتل محل مذاکرات گفت، «ما انتظار گفتگوهایی سخت و صریح را درباره شمار گسترده ای از مسائل داشتیم این دقیقا اتفاقی بود که رخ داد». از هیئت چینی، تنها یانگ جیچی به شبکه تلویزیونی CGTN چین گفت که مذاکرات دو کشور سازنده و سودمند بود، «گرچه هنوز اختلافاتی وجود دارد. چین با جدیت از استقلال و تمامیت ارضی، امنیت و توسعه خود حمایت می کند».
از قول وانگ یی، وزیر امور خارجه چین نیز نقل شده است «طرف آمریکایی نباید اراده چین را در حفاظت از استقلال و تمامیت ارضی و منافع اش دست کم بگیرد». آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده ابراز داشت از «موضع دفاعی» چین پس از طرح اتهام نقض حقوق بشر در سین کیانگ، تبت، و هنگ کنگ و نیز حملات سایبری و فشار بر تایوان، متعجب نشده است.
با این حال، بلینکن اظهار داشت دو طرف بر سر ایران، کره شمالی، افغانستان و تغییرات جوی دارای منافع متداخلی هستند، و این که ایالات متحده در جریان این مذاکرات، مواضع خود را مشخص کرده است: «در اقتصاد، در تجارت، در تکنولوژی، ما به همتایان خود گفتیم این مسائل را از نزدیک با کنگره، با متحدان و شرکای مان مورد بررسی قرار می دهیم، و به گونه ای که به حفاظت و پیشبرد منافع کارگران و کسب و کارهای مان بینجامد».
با وجود حملات لفظی دو طرف علیه یکدیگر در مقابل رسانه ها، یک مقام آمریکایی به گزارشگران گفت به محض خروج آنان از محل گفتگوها، دو طرف «بلافاصله به کار اصلی خود برگشتند» و گفتگوهایی اساسی داشتند. پرزیدنت بایدن صبح جمعه و در پاسخ به گزارشگران درباره مذاکرات دو کشور ابراز داشت، «من به وزیر امور خارجه افتخار می کنم».
ماه گذشته، بایدن و ژی جین پینگ، رئیس جمهور چین نخستین مکالمه تلفنی خود را برقرار کردند و به نظر می رسید درباره بیشتر مسائل بین دو کشور اختلاف نظر دارند. ژی در نهایت گفت مواجهه دو کشور «فاجعه» خواهد بود. بایدن که در جریان انتخابات ریاست جمهوری، ژی را «شرور» خوانده بود، پس از این گفتگوی تلفنی گفت ایالات متحده باید در قبال چالش چین به اوضاع خود سامان ببخشد، در غیر این صورت، «چین ما را از پا درخواهد آورد».
در هفته های اخیر، چهره های سرشناس حزب جمهوری خواه تلاش بایدن دموکرات را برای احیای روابط آمریکا با متحدانش با هدف مقابله با چین تایید کرده اند، تحولی در خلاف جهت استراتژی تک روانه «نخست آمریکا»ی دونالد ترامپ. بن ساسی، سناتور جمهوری خواه گفت، «من در بسیاری موارد با دولت بایدن اختلاف نظر دارم، اما همه آمریکایی ها باید علیه مستبدان چین با هم متحد شوند».
اما رویترز در گزارشی به بازتاب گفتگوهای آلاسکا پرداخته است. ویلیام کوهن، وزیر دفاع پیشین ایالات متحده (دولت بیل کلینتن) که با ارتباط ویدئویی در «نشست توسعه چین» حضور یافت و سابقه آشنایی اش با بایدن به سال ۱۹۷۲ باز می گردد، بیان کرد دولت جدید ایالات متحده به شکلی حرفه ای تر، دیپلماتیک تر و مدنی تر – در مقایسه با مشاجرات و بدزبانی های دوره ترامپ – با چین برخورد خواهد کرد.
در این نشست که چند ساعت پس از پایان گفتگوهای مقامات ارشد دو کشور در آلاسکا برگزار شد، دیوید روبنستاین، مشاور سابق سیاست خارجی دولت آمریکا و از بنیان گذاران گروه کارلایل نیز گفت، گفتگوهای دو کشور بیش از آن چه به رسانه ها نشان داده شد، خوب پیش رفت.
نظر شما