نیرویی که با هوش مصنوعی و بدون سرنشین با دشمن می‌جنگد

به گزارش همشهری‌آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران چندین سال است با توجه به تهدیدات موجود در پیرامون ایران اسلامی و فرامنطقه اقدام به طراحی و ساخت تجهیزات جدید و نوسازی و حتی بهینه‌سازی تجهیزات جدید کرده‌اند. رزمایش‌های نظامی یکی از عرصه‌های نمایش قدرت در همه نیروهای نظامی جهان هستند. ارتش جمهوری اسلامی ایران هم در تمام نیروهای خود اصل نوآوری و حرکت به سوی تجهیزات جدید را مد نظر قرار داده است تا بتواند در صورت وقوع جنگ‌های احتمالی از قدرت عملیاتی بالایی برخوردار باشد. عرصه رباتیک و استفاده از دانش هوش مصنوعی یکی از همین دانش‌های جدید و فناوری‌های نوین است.

چرا باید نیروهای مسلح ایران از رباتیک استفاده کنند؟ 

علم رباتیک و هوش مصنوعی دانش نوینی است که چندین سال است در سطح جهان در حوزه نظامی و سایر حوزه‌ها استفاده می‌شود. نیروهای مسلح ایران هم چند سالی است که به سوی استفاده از این دانش رفته‌اند تا بتوانند خود را همگام با جهان و به روز نگه دارند. در دهه‌های اخیر و با توجه به پیشرفت‌ها و موفقیت‌های پلتفرم‌های بدون سرنشین خصوصا در بخش هوایی، بحث استفاده از خودروهای بدون سرنشین نیز مجددا مطرح شده و طراح‌های مختلفی در این بخش در نقاط مختلف دنیا در دست اجراست.  

علوم رباتیک و استفاده از تجهیزات بدون سرنشین نظامی، به ویژه در حوزه زمینی، امروزه در اختیار تعداد بسیار محدودی از کشورهاست و جمهوری اسلامی ایران با رونمایی از ربات رزمی - شناسایی نذیر نشان داد که به این فناوری تسلط کامل دارد. 

موفق‌ترین تجربه در حوزه هوش مصنوعی و استفاده از آن در حوزه‌های نظامی را می‌توان حوزه پهپادی و پرنده‌های بدون سرنشین دانست که موفقیت آن اثبات شده و هم‌اکنون در همه جای جهان کاربران بسیاری دارد. اما حوزه زمینی نیز برای کشورهایی همچون ایران که علاوه بر مناطق سرزمینی از مرزهای گسترده‌ای هم برخوردار هستند نیز بسیار اهمیت دارد. سازمان‌های تحقیقات و جهاد خودکفایی نیروهای مسلح وظیفه نوآوری در حوزه‌های جدید را برعهده دارند و بالطبع پس از احصای حوزه رباتیک نیز وارد مطالعه در این حوزه شده‌اند. 

نیروی زمینی ارتش و ساخت ربات‌های رزمی 

سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران یکی از برترین سازمان‌های تحقیقاتی نیروهای مسلح و کشور است که زمینه شکل گیری آن به دوران ابتدایی انقلاب اسلامی باز می‌گردد. وظیفه این سازمان همان طور که از نامش نیز پیداست دستیابی به فناوری‌های نوین و برترساز در میدان‌های نبرد است. این سازمان در حوزه‌های مختلف همچون زرهی، خودروهای تانک‌بر، سلاح‌های انفرادی، توپخانه، جنگ الکترونیک و بسیاری از حوزه‌های دیگر فعالیت می‌کند. فعالیت این سازمان در آن جا اهمیت پیدا می‌کند که هر چه به جلو می‌رویم دانش‌های جدید در سطح جهان به میدان‌های نبرد آمده و سرنوشت جنگ‌ها را تغییر می‌دهند. به همین دلیل هم فرماندهان عالی ارتش و نیروی زمینی به این فکر افتادند تا این سازمان در حوزه فناوری‌های نوین نیز ورود کند و به یاری این نیرو برسد. 

در همین راستا، محققان و متخصصان سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی نیروی زمینی ارتش بر آن شدند تا در حوزه رباتیک به یک حوزه بروز و نوین وارد شده و پس از مطالعات و تحقیقات فراوان چند دستاورد شاخص را هم در این حوزه طراحی کرده و بسازند. این فناوری‌های هنگامی اهمیت پیدا می‌کند که آن‌ها نقش مهمی در جلوگیری از صدمه به نفرات پیاده خواهند داشت. 

ربات‌های نیروی زمینی ارتش چه نام دارند؟ 

ربات رزمی نذیر 

ربات رزمی نذیر یکی از دستاوردهای نیروی زمینی ارتش است که روز ۲۹ فروردین ماه سال ۱۳۹۴ و در جریان رژه روز ارتش رونمایی شد و در مقابل دیدگان جهانیان خود را نشان داد. این ربات یکی از دستاوردهای سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی نیروی زمینی ارتش است که یک خودروی ۶ چرخه با قابلیت حرکت بالا در محیط‌های مختلف همچون دشت‌های وسیع و مکان‌های ناهموار است.

نذیر در بُعد رزمی نیز از چندین نوع سلاح برخوردار است تا به یک جنگجوی همه فن حریف در میدان‌های نبرد تبدیل شود. یک تیربار ۷. ۶۲ میلی متری، دو قبضه موشک دوش پرتاب ضد هوایی و یا دو قبضه موشک ضد زره از تجهیزات بسیار کاربردی در میدان‌های نبرد مختلف است. این سلاح‌ها در داخل خودرو تعبیه شده است و در هنگام لزوم از دریچه‌های موجود خارج می‌شوند تا دشمن را نابود کنند. البته یکی از عیب‌های این ربات را می‌توان این دانست که تنها می‌تواند یک نوع سلاح را با خود حمل کند. به نظر می‌رسد با توجه به در اختیار داشتن فناوری بومی این خودروها نیروی زمینی ارتش این خودرو را ارتقا دهد. 

موتور ربات نذیر از انواع موتورهای مرسوم با سوخت‌های فسیلی نبوده و از یک موتور الکتریکی بهره می‌برد. همین امر یک مزیت بزرگ برای ربات نذیر محسوب می‌شود و کمک می‌کند تا از این طریق به صورت پنهانکار در مناطق عملیاتی حضور پیدا کند. برد این ربات در حدود ۲ کیلومتر اعلام شده است که هدایت آن نیز از طریق کنترل از راه دور انجام می‌شود.  

استتار این ربات نیز از طریق نارنجک‌اندازهای دودزا نصب شده در طرفین آن انجام می‌شود که در شرایط خطر تا حدودی از این خودرو مراقبت می‌کنند.  

ربات نذیر در بُعد شناسایی نیز توان عملیات مناسبی دارد که بدین منظور در قسمت جلوی آن یک سامانه شناسایی اپتیکی نصب شده است که توان شناسایی و هدف گیری در شب و روز و آب و هوای نامساعد را فراهم می‌کند. ربات نذیر می‌تواند محموله‌ای به وزن ۶۰۰ کیلوگرم را هم در میدان‌های نبرد با خود حمل کند که در مواقع وقوع جنگ‌های زمینی اهمیت بسیاری دارد. مهمات، غذا، کمک‌های اولیه پزشکی و بار همراه سربازان می‌تواند بخشی از محموله‌ای باشد که این خودرو آن را حمل کند. در شرایط جنگی رساندن این حجم از محموله به نیروهای درگیر در خط مقدم و یا کم کردن این حجم از بار از دوش سربازان نقش بسیار موثری در افزایش توان رزمی یگان‌ها خواهد داشت. 

ربات رزمی حیدر 

ربات رزمی حیدر یکی دیگر از دستاوردهای سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی نیروی زمینی ارتش است که ۱۱ مهرماه سال ۱۳۹۸ با حضور امیر سرتیپ دادرس جانشین فرمانده کل ارتش، امیر سرتیپ حیدری فرمانده نیروی زمینی ارتش و جمعی از محققان و متخصصان نیروی زمینی ارتش رونمایی شد. 

این ربات‌های شبکه محور در رده ربات‌های کوچک قرار می‌گیرند و به همین دلیل هم بسیار استراتژیک محسوب می‌شوند. ربات‌های حیدر کارکردهای بسیاری دارند، این ربات‌ها را می‌توان در کاربری‌های تیربارچی، انتحاری و شناسایی استفاده کرد. فرماندهان می‌توانند ربات‌های حیدر را در فاصله‌های مشخص یک منطقه مستقر کرده تا پس از رصد و شناسایی اهداف مورد نظر آن‌ها را عملیاتی کنند. نحوه عمل این ربات‌ها به این شکل است که با اتصال شبکه محور به یکدیگر و تشکیل یک یگان رباتیک توان اجرای عملیات‌های رزمی چند جانبه را دارا هستند. این قابلیت دید بسیار وسیع و آزادی عمل بالایی را به این یگان رباتی خواهد داد. 

ربات حیدر انتحاری را می‌توان یکی از تجهیزات مناسب نابود کردن تانک‌ها و نیروی زرهی دشمن دانست که این امکان را می‌دهد تا در هجوم احتمالی دشمن به سوی یگان‌های پیشرو آن‌ها رفته و عملیات انتحاری انجام دهد. این ربات انتحاری صرفا برای مقابله با خودروهای انتحاری نیست و می‌توان از آن برای مقابله با طیف بسیار وسیعی از تهدیدات زرهی معمول، دسته‌های نیروهای پیاده و سنگرهای دشمن نیز استفاده کرد. 

حتی از این سیستم می‌توان برای تعبیه کردن تله‌های متحرک انفجاری برای ستون‌های زرهی دشمن در نقاط مختلف نیز بهره برد. مسئله انفجار از زیر پاشنه آشیل بسیار از زره پوش‌ها در دنیا به حساب می‌آید. در صورت وجود زره‌های V شکل در بخش پایینی نیز می‌توان از خرج‌های گود در این ربات‌های انتحاری بهره برد. خرج گود به شکل یک پرتابه با سرعت بالا عمل کرده و نفوذ تضمین شده‌ای را به درون زره پوش دشمن به انجام می‌رساند. 

ربات جنگجوی کاراکال 

ربات جنگجوی کاراکال را می‌توان جدیدترین دستاورد نیروی زمینی ارتش دانست که روز ۶ مهرماه سال ۱۳۹۹ با حضور امیر سرتیپ دادرس جانشین فرمانده کل ارتش، امیر سرتیپ حیدری فرمانده نیروی زمینی ارتش و امیر سرتیپ خزایی رئیس سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی نیروی زمینی ارتش و جمعی از فرماندهان و نخبگان این نیرو رونمایی شد.  

به گفته مسئولان این سازمان، ربات جنگجوی هوشمند کاراکال یک ربات زمینی بسیار چابک است که از یک سیستم تعلیق مستقل بهره می‌برد. بیشترین سرعت این ربات در حدود ۳۰ کیلومتر در ساعت و برد عملیاتی مناسبی را به فرماندهان در عرصه نبرد می‌دهد. قابلیت حمل سلاح‌های سبک و نیمه سنگین و همچنین دارای سیستم کنترل از راه دور هوشمند و مسافت یاب لیزری و سامانه اپتیکی از دیگر قابلیت‌های این ربات جنگجوی هوشمند است.