این روزنامه هدف از سفر اسد به تهران را آگاه ساختن طرف ایرانی از مذاکرات انجام شده در پاریس عنوان کرد؛ مذاکراتی که 24 تیرماه با عنوان اجلاس اتحادیه مدیترانهای و با حضور 43 نفر از سران کشورهای حوزه مدیترانه و اتحادیه اروپا و به میزبانی نیکولاسارکوزی در پاریس انجام شد. روز سهشنبه سید احمد موسوی، سفیر ایران در دمشق نیز در خلال یک گفتوگو سفر اسد به تهران را مورد تایید قرار داد.
موسوی هدف از سفر اسد به ایران را بررسی آخرین تحولات منطقهای و بینالمللی دانسته بود. وی دیدار با مقام معظم رهبری و رئیسجمهوری را از برنامههای اسد در این سفر عنوان کرده بود. بنا به نوشته روزنامه السفیر، رئیسجمهوری سوریه قصد دارد پیش از سفر سارکوزی به دمشق در سپتامبر آینده(شهریور ماه) با مقامات ایرانی دیدار کند.
اسد وقتی که در اجلاس اتحادیه مدیترانهای شرکت کرده بود به خاطر نقشی که در این اجلاس ایفا میکرد رسانههای دنیا از او بهعنوان ستاره اجلاس یاد کردند. روزنامه الثوره در همان زمان نوشت که دنیا برای اینکه خاورمیانه را از بن بست خارج کند باید بهدنبال سوریه باشد.
اسد به مناسبت بازگشت به صحنه بینالمللی موافقت خود را با گشایش روابط دیپلماتیک میان دمشق و بیروت اعلام کرد.وی در این اجلاس، از طریق رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه دیدارهایی را با میشل سلیمان و همچنین با ایهود اولمرت نخست وزیر رژیم صهیونیستی انجام داد.
اما مهمترین اتفاقی که در اجلاس اتحادیه مدیترانهای با محوریت بشار اسد روی داد، پذیرفتن نقش میانجی برای حل موضوع هستهای ایران بود؛ اتفاقی که در داخل ایران نیز با واکنشهای موافق و مخالف روبهرو شد. بشار اسد روز دوم این اجلاس اعلام کرد که بنا به درخواست نیکلا سارکوزی، رئیسجمهوری فرانسه از روابط حسنه خود با ایران برای کمک به حل موضوع هستهای ایران استفاده خواهد کرد.
وی گفت: ما قصد داریم با دوستان ایرانی خود مذاکراتی داشته باشیم و به جزئیات این موضوع بپردازیم. در واقع شاید دلیل اصلی سفر بشار اسد به ایران و آن هم پیش از سفر سارکوزی به دمشق، انجام مذاکراتی باشد که در اجلاس اتحادیه مدیترانهای، رئیسجمهوری فرانسه و سوریه بر آن توافق کردهاند.
اگرچه اسد بلافاصله در یک گفتوگو موضع صریحتر خود را در این باره اعلام و تاکید کرد که در مورد برنامه هستهای قوانین بینالمللی وجود دارد که به تمام کشورها این حق را میدهد از رآکتور هستهای غیرنظامی برخوردار شوند و در این هدف میتوان به تولید سوخت مورد نیاز رآکتور نیز بپردازند.
رئیسجمهوری سوریه در گفتوگو با شبکه تلویزیونی دبی همچنین در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا نیکلا سارکوزی از سوریه درخواست کرده است از ائتلاف راهبردی با این ایران دست بردارد، اظهار داشت: اعتقادی ندارم که کسی جرأت کند این مسئله را مطرح کند، زیرا آنها پاسخ ما را پیش از اعلام میدانند و سارکوزی میداند که سیاست منزوی کردن نتیجه بخش نخواهد بود.
وی همچنین در پاسخ به سؤالی درباره اینکه آیا استقبال گرم نیکلا سارکوزی رئیسجمهوری فرانسه از وی ناشی از تغییر در سیاست دمشق است، گفت: تنها چیزی که تغییر نکرده است سیاست سوریه است.
بشار اسد ادامه داد: من به رئیسجمهور سارکوزی و دیگر مسئولانی که در گذشته دیدار کردم، گفتم آن فردی نیستم که جایزههایی در جیبهایش دارد و به مسئولان دیگر میدهد تا آنها هم متقابلا به او چیزی بدهند.
اسد حتی درباره عواقب حمله به ایران نیز هشدار داد و گفت: حمله نظامی به ایران برای متوقف کردن برنامه هستهای این کشور، عواقب سنگینی برای آمریکا، اسرائیل و جهان به همراه خواهد داشت و اسرائیل بهای این جنگ را بهطور مستقیم خواهد پرداخت و ایران نیز همین را گفته است.
اولین مهمان احمدینژاد
بشار اسد پیش از این 5بار به ایران سفر کرده است. رئیسجمهوری سوریه اولین مقام بلند پایه یک کشور بود که 16 مرداد ماه سال 84 و بلافاصله پس از آنکه محمود احمدینژاد مراسم تحلیف را به جای آورده بود، به ایران سفر کرد. اگر طبق سنت همیشگی، مجموعه سعدآباد محل استقبال و بدرقههای هیاتهای سیاسی دیگر کشورها بود، اما بدرقه و استقبال از اولین میهمان بلند پایه دولت نهم در مجموعه پاستور و در خیابان فلسطین و مقابل نهاد ریاستجمهوری برگزار شد؛ اتفاقی که گویا چندان به مذاق مقامات سوری خوش نیامد.
اگر اسد یک روز پس از مراسم تحلیف احمدینژاد، به ایران سفر کرد، رئیس دولت نهم نیز 28 تیرماه سال 85 و بلافاصله پس از آنکه اسد، برای یک دوره 7ساله دیگر بهعنوان رئیسجمهوری سوریه سوگند یاد کرد، به این کشور سفر کرد. این سفر به دعوت رسمی اسد انجام شد. در واقع محمود احمدینژاد اولین مقام بلند پایه یک کشور بود که آغاز دومین دوره ریاستجمهوری اسد را به وی تبریک گفت. این دومین سفر احمدینژاد به سوریه بود. وی اولین سفر خود را به این کشور در دی ماه سال 84 انجام داد. اسد یک بار دیگر هم 28 بهمن سال 85 به ایران آمد. محور اصلی گفتوگوهای بشار اسد با مقامات ایرانی در آن زمان معطوف به «خطرات ناشی از تفرقه میان سنیها و شیعیان، بهویژه در لبنان و عراق» بود.
این سفر در شرایطی انجام شده بود که جمهوری اسلامی و سوریه از سوی ایالات متحده آمریکا، متهم به مداخله در امور عراق و کمک به عملیات شبه نظامیان علیه نیروهای آمریکایی شده بودند. رهبر جمهوری اسلامی در دیداری که بشار در آن زمان با ایشان انجام داد در اینباره اظهار داشتند: اهداف آمریکا در عراق به هیچ وجه تحقق نیافته است و هیچ نشانهای هم برای تحقق آنها وجود ندارد. بشار اسد در آن سفر در بیانیه مشترکی که به همراه همتای ایرانی خود امضا کرد، از فعالیتهای اتمی جمهوری اسلامی حمایت کرد.
بشار اسد در دوره سید محمد خاتمی نیز 3بار به ایران آمده است. وی آخرین بار در دوره خاتمی 14 تیر 83 در مجموعه فرهنگی سعد آباد مورد استقبال رئیسجمهوری وقت ایران قرار گرفت.
وی اوایل بهمن ماه سال۱۳۷۹ و اواخر اسفندماه ۱۳۸۱ قبل از شروع جنگ آمریکا و انگلیس علیه عراق از جمهوری اسلامی ایران دیدن کرده است. سید محمد خاتمی نیز 3 بار به سوریه سفر کرد. خاتمی برای اولین بار در اردیبهشت ماه سال۱۳۷۸ به سوریه رفت و با حافظ اسد رئیسجمهوری وقت این کشور دیدار و گفتوگو کرد. وی خرداد ماه سال۱۳۷۹ نیز برای شرکت در مراسم تشییع و تدفین حافظ اسد به سوریه سفر کرد. خاتمی اواخر اردیبهشت ماه نیز در جریان سفر دورهای خود به چند کشور عربی از سوریه دیدن کرد.
به هر حال همچنانکه گفته شده است قرار است بشار اسد ششمین سفر خود به ایران را بعد از اجلاس غیرمتعهدها که ششم تا نهم مرداد ماه در تهران برگزار شد، انجام دهد.
رئیسجمهوری در حاشیه اجلاس وزرای امور خارجه عضو جنبش عدمتعهد در دیدار با ولید معلم وزیر امور خارجه سوریه روابط دو جانبه و منطقهای را مورد بحث و بررسی قرار داد.
پیش از این نیز ولید معلم اعلام کرده بود برای بررسی برنامه هستهای ایران بهزودی به این کشور سفر خواهد کرد. معلم در اینباره گفته بود قصد ما از سفر به تهران میانجیگری نیست بلکه میخواهیم به همراه برادران ایرانی به افکار عمومی دنیا توضیح دهیم که برنامه هستهای ایران صلحآمیز است، این نقش سوریه است. به این ترتیب ششمین سفر اسد به تهران، در حالی انجام میگیرد که بهنظر میرسد مسائل هستهای، محور اصلی مذاکرات طرفین را شکل میدهد.