مجموع نظرات: ۰
جمعه ۳ اردیبهشت ۱۴۰۰ - ۱۳:۳۳
۰ نفر

کوزک، ‌سازی است خودصدا از دسته سازهای کوبه‌ای که عموما از جنس سفال ساخته و با ضربه مستقیم انگشتان دست نواخته می‌شود. این ساز با شکل‌ها و شیوه‌های گوناگون نواختن در استان‌های جنوبی و جنوب شرقی ایران دیده می‌شود.

ساز کوزک

همشهری‌آنلاین – محمد بلبلی: کوزک، سازی است متعلق به موسیقی نواحی استان کرمان، که رو به فراموش شدن بود، اما با تلاش سیدفواد توحیدی هنرمند و محقق موسیقی کرمان دوباره احیا شد.  مناطق شناسایی شده ساز کوزک، دهستان‌های نزدیک فهرج و نرماشیر است. کوزک در این مناطق با دو اندازه کوچک و بزرگ ساخته و نواخته می‌شود که کوزک بزرگ را با دست و کوبه‌ای قابل انعطاف (پلاستیک نرم) می‌نوازند.  

شکل و تکنیک نوازندگی کوزک خصوصاً کوزک کوچک، بسیار جالب است و با سایر کوزه‌هایی که در مناطق جنوبی ایران نواخته می‌شود متفاوت است. کوزه از سازهای بدوی است که در مناطق مختلف ایران و آفریقا رواج دارد. در هرمزگان نوعی از ساز کوزه با نام «جهله» متداول است و نحوه نواختن آن با کوزک کرمانی متفاوت است.  

جهله هرمزگان
جهله هرمزگان

در سیستان نیز نوع خاصی از ساز کوزه وجود دارد که روش ساختن متفاوتی دارد و معمولاً آن را در کنار یک سینی با نام «تشتگ» گذاشته و می‌نوازند. بر خلاف تصور، کوزک و کوزه با وجود سادگی ظاهری دارای صدادهی رسا و دلنشینی است و قابلیت اجرای قطعات و ریتم‌های مختلف را برای نوازنده دارد. نمونه‌هایی دیگری از این ساز در فرهنگ آفریقا به خصوص کشور نیجریه موجود است که با نام «اودو» شناخته می‌شود. اودو در لغت به معنای ظرف سفالین است.

آشنایی با ساز کوزک
اودوی آفریقایی

نوع دیگری از کوزه با نام «گاتام» در جنوب هندوستان موجود است. گاتام که‌ سازی باستانی در هند به حساب می‌آید، از اودو و جهله بزرگ‌تر است.  

آشنایی با ساز کوزک
گاتام هندی

سازهای دیگری از این خانواده با اسامی گوناگون موجود است ولی به طور گسترده این سه نوع کوزه بیشتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. نوازندگان برای تولید صدا، هم از بدنه سفالی کوزک و هم دهنه آن (به صورت متراکم کردن هوای داخلی آن) استفاده می‌کنند. جالب این‌که این کوزک شنوندگان را به یاد صدای طبلای هندی می‌اندازد.

کد خبر 596763

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار استان‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha