مطلب حاضر فرصتی برای بررسی درآمد حاصل از گردشگران خارجی در ایران به وجود آورده است.
یکی از ویژگیهای خاص گردشگری بهعنوان یکی ازمهمترین منابع ایجاد درآمد ارزی، پایانناپذیر بودن آن است. این صنعت نه تنها مانند سایر منابع (شیلات، پتروشیمی ، معادن و...) پایان نمیپذیرد، بلکه میتواند روزبهروز گسترش بیاید و عامل مهمی در ایجاد شغل و درآمد برای اقشار مختلف به ویژه جوانان باشد.براساس آمار منتشره سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی از محل ورود گردشگران خارجی سالانه حدود یک میلیارد دلار درآمد ارزی کسبشده است، در حالی که با ایجاد فرصتهای شغلی برای متقاضیان کار در این بخش، سالانه چندین برابر ارقام فوق، ارز وارد کشور خواهدشد لذا ضروری است بهدلیل تاثیرات اقتصادی و فرهنگی به ویژه اشتغالزایی، گردشگری همواره مورد توجه خاص متولیان امر قرارگیرد.
به بیان دیگر حل ریشهای معضل بیکاری در گروی سرمایهگذاری لازم در زمینه تولید و خدمات است، که در این راستا، بسترسازی برای حضورفعالتر بخش خصوصی و ایجاد امنیت سرمایهگذاری در سطح جامعه الزامی است.کشور ما با بیش از یک میلیون و دویستهزار جاذبه فرهنگی، تاریخی و طبیعی بهعنوان یکی از پرجاذبهترین کشورها از لحاظ آثار باستانی، تاریخی و طبیعی محسوب میشود اما با این وجود درصد ناچیزی از درآمد گردشگری جهان را بهخود اختصاصداده است. جالب توجه این که در سال 2007 قریب به 900 میلیون سفر در جهان صورتگرفته است. این رقم افزایشی معادل 2/6 درصد نسبت به سال 2006 را نشان میدهد و این سفرها حدود 700 میلیارد دلار درآمد ایجادکردهاست.
در حقیقت، پس از رکود نسبی سالهای 2001 تا 2003 ناشی از فاجعه تروریستی 11 سپتامبر، بیماری سارس، تهاجمات نظامی به خاورمیانه و اوجگیری تروریسم، بار دیگر جهانگردی در بین کشورها برای چهارمین سال متوالی گامی فراتر از نرخ رشد بلندمدت 1/4 درصد برداشتهاست.نتایج پیش بینیهای بلندمدت سازمان جهانی جهانگردی وابسته به سازمان ملل متحد در سال 1995 در سال 2007 محقق شد. براساس این پیش بینی سفر
800 میلیون نفر برآوردشدهبود. بنابراین با ادامه این روند در سال 2010 تعداد گردشگران به رقم 1/1 میلیارد و در سال 2020 به 6/1 میلیارد نفر خواهدرسید. آمار منتشره از طرف سازمان جهانی جهانگردی حاکی از آن است که در سال 2007، جهانگردی در آفریقا 8 درصد، آمریکا 5 درصد، آسیا و اقیانوسیه 10 درصد، اروپا 4 درصد و خاورمیانه 13 درصد رشدداشته است.
اروپا که از رشد یافتهترین بازارها محسوبمیشود، با این که رشد خود را زودتر از سایر مناطق دنیا آغازکرده، گامی آهستهتر از متوسط جهانی رشد این صنعت را برداشتهاست.آسیا بار دیگر در سال 2007 با رشد دو رقمی به ویژه با احتساب چین با 10 درصد رشد، سهم عمدهای از جهانگردان ورودی این منطقه را بهخود ختصاصدادهاست.آمریکا در مقایسه با سال 2006 از افزایشی دو سویه در رشد ورود جهانگردان برخورداربود، از یک سو، آمریکایمرکزی و آمریکایجنوبی گامهای سریع خود را حفظ کردند و از سوی دیگر حوزه کارائیب بدون تغییر، فرآیند کاهش شدید خود را ادامه دادهاست.ایالاتمتحدهآمریکا پس از چند سال رشد کم ناشی از کاهش قدرت پول خود، در سال 2007 به رشدی 10 درصدیدستیافت؛ در مقابل عملکرد کانادا و مکزیک با تکیه بر بازار برونمرزی همسایگان بزرگ ناامیدکنندهبود.
خاورمیانه در سال 2007 با ورودی 46 میلیون نفر، آفریقا را با 44 میلیون نفر پشت سرگذاشت و این در حالی است که درآمدهای نفتی به دستآمده در منطقه، قدرت سرمایهگذاری را توسط کشورهای حوزه خلیجفارس، طی چند سال گذشته افزایشدادهاست. در آفریقا اقدامات قابل توجهی صورتگرفته و در تمام بخشهای این قاره عملکرد خوبی گزارششدهاست.آمار منتشره حاکیاست که آفریقای جنوبی 8 درصد و کشورهای مغرب و صحرا، علیرغم نواقص و مشکلات ساختاری در سازمانهای ذیربط، رشد مناسبی طی سه سال گذشته داشتهاند. توریسم جهانی در سال گذشته نشانداد که علی رغم افزایش قیمت انرژی، قادر به ادامه حیات است؛ همانگونه که با افزایش هزینههای سوخت هواپیما، ترافیک هوایی از رشدی معادل 7 درصد برخوردارشد.
با نگاهی گذرا به این آمار میتوان دریافت که توسعه گردشگری سهم قابل توجهی در رشد اقتصادی کشورها خواهدداشت. اما در شرایط کنونی مشکلاتی همچون عدمبرنامهریزی در بخش آموزش و کمبود تخصص لازم در بین دستاندرکاران این صنعت، عدمکفایت امکانات اقامتی مناسب، فراهم نبودن بسترهایفرهنگی برای ورود گردشگرانخارجی و وجود ذهنیتهای منفی در داخل و خارج از جمله علل عدمتوسعه متوازن این صنعت در کشور ما تلقیمیشود.
نایب رئیس انجمن متخصصان گردشگری ایران