همشهری آنلاین _ مهدی اسماعیل‌پور: رنگ‌ها و طرح‌ها و المان‌هایی که تماشای آن چشم و ذهن آدم را نوازش می‌دهد و روح انسان را تازه می‌کند. رنگ و نقاشی موضوعی است که از دیر باز باسلیقه و خلق و خوی ایرانی‌ها سازگار و عجین شده است. افزایش کمیت و کیفیت نقاشی‌های دیواری و رنگ‌آمیزی‌های انجام شده در چند وقت اخیر نشان می‌دهد که مدیریت شهری نگاه ویژه‌ای به این موضوع و تأثیرگذاری آن بر چهره شهر و حال و هوای شهروندان دارد. به همین بهانه گفت‌وگویی با «مهناز رجبی»، سرپرست اداره زیباسازی شهرداری منطقه ۲۱، انجام دادیم.
نقاشی دیواری چه تأثیری بر روی فضای شهر و محله‌ها دارد و چه تأثیری بر روی مخاطب می‌گذارد؟
نقاشی دیواری به‌عنوان یک اثر هنری به وسیله فرم، فضا و معماری با مخاطب ارتباط برقرار می‌کند و یکی از هنرهای عمومی محسوب می‌شود. علاوه براین نقاشی دیواری به‌عنوان یکی از ارکان زیباسازی شهر و ارتقای کیفیت فضای شهری در دستور کار اداره «زیبا سازی» منطقه قرار دارد که در طرح «استقبال از بهار ۱۴۰۰» آغاز شده و همچنان در حال اجرا است و ادامه دارد.
تعداد و متراژ رنگ‌آمیزی و نقاشی‌های دیواری انجام شده در منطقه چقدر است؟
تاکنون در ۱۰ نقطه از منطقه، ۳ هزار و ۵۰۰مترمربع نقاشی دیواری اجرا شده است. نقاشی دیواری تهرانسر نبش خیابان سرایی، نقاشی دیواری تهرانسر نبش خیابان حسینی پور، نقاشی دیواری تهرانسر، خیابان بهشتی نبش بوستان، نقاشی دیواری بلوار اصلی تهرانسر، نبش مدرسه امام خمینی(ره)، نقاشی دیواری بلوار اصلی تهرانسر، نبش کوچه دوم شرقی، نقاشی دیوار پل شهید شوشتری ـ آزادگان، نقاشی دیوار تهرانسر، میدان کمال الملک، نقاشی دیوار بلوار اصلی تهرانسر خیابان اسدی، نقاشی دیواری شهرک فرهنگیان میدان دانش، نقاشی دیواری دیوار بلوار گلها نبش خیابان ۷۵ از جمله این نقاشی‌هاست.
علاوه براین در راستای نگهداشت شهر در ماه گذشته یعنی فروردین ماه، ۸۵ هزارمترمربع طول گاردریل، ۶۵ هزارمترمربع هندریل و ۱۵ هزارمترمربع جداره‌سازی در منطقه رنگ‌آمیزی شده و با توجه به این موضوع منطقه چهره تازه‌ای به خود گرفته است. هم‌چنین به مناسبت‌های ملی و مذهبی، کارهایی از قبیل اجرای المان‌های موقت به‌صورت حروف برجسته در میدان «کمال الملک» بر روی عرشه پل‌های عابرپیاده و سواره‌رو نصب شده است.
در اجرای این طرح‌ها از ظرفیت هنرمندان محلی هم استفاده می‌شود؟ اگر استفاده می‌شود چه تعداد هستند و شیوه همکاری چگونه است؟
صلاحیت هنرمندان و طرح‌های ارائه شده از سوی آنها، برای اجرا در مناطق مختلف از جمله منطقه ۲۱، به همت سازمان زیباسازی شهرداری تهران بررسی، تأیید و سپس معرفی می‌شوند. تا آنجا که امکان داشته باشد از توانایی و ظرفیت هنرمندان و حتی اهالی منطقه در اجرای نقاشی‌های دیواری و زیباسازی محله‌ها استفاده می‌کنیم. کسانی که از سوی سازمان زیباسازی شهرداری تهران معرفی می‌شوند، دانشجویان و هنرمندانی هستند که در اجرای نقاشی‌های دیواری مشارکت دارند. هم‌چنین در طرح «کوچه رنگی» و «کوچه دوستی» از ظرفیت خود مردم محله استفاده می‌شود که تاکنون در منطقه، یک طرح کوچه دوستی و یک طرح کوچه رنگی اجرا شده است. برنامه کوچه دوستی در محله «پاسداران» و برنامه کوچه رنگی در کوچه «قدس هفتم» محله «وردآورد» برگزار و اجرا شده است.
این طرح بیشتر در کدام نقاط و محله‌ها اجرا می‌شود و چگونه این محله و نقاط انتخاب می‌شوند؟ متر و معیاری در این‌باره وجود دارد؟
برای زیبا سازی، نقاشی و رنگ‌آمیزی، همه محله را مدنظر قرار می‌دهیم و این‌گونه نیست که بخواهیم یک محله یا یک جا را شاخص کنیم. البته برای اجرای طرح، یک‌سری ویژگی‌ها و شاخصه‌ها را مد نظر قرار می‌دهیم.
برای مثال، باید فضای مناسبی برای نقاشی دیواری وجود داشته باشد. موضوع بعدی دیده شدن اثر است. یعنی باید کار در جایی اجرا شود که تعداد بیشتری از شهروندان بتوانند از آن استفاده کنند.
بیشتر از چه نوع طرح‌ها و رنگ‌هایی برای این منظور استفاده می‌شود و دلیل آن چیست؟
طرح‌هایی که اجرا می‌شوند همگی از سوی شورای هنری سازمان زیباسازی شهرداری تهران برای ما ارسال می‌شود و ما نمی‌توانیم طرحی را از خودمان انتخاب و اجرا کنیم. این طرح‌ها برای مناطق مختلف، متفاوت است. طرح‌هایی که در منطقه ۲۱ اجرا شده، اغلب تصویر طبیعت، پرندگان و گلها است. انتخاب رنگ هم از سوی شورای هنری زیباسازی شهرداری تهران انجام می‌شود. چون اگر بخواهیم هر طرح و رنگی را انتخاب و اجرا کنیم، ممکن است تعبیر و برداشت‌های مختلفی از آنها صورت بگیرد، اما در شورای هنری همه طرح‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرند و از همه فیلترها رد می‌شوند و برای اجرا به دست ما می‌رسند.
برای المان‌ها و اجسامی که به مناسبت‌های مختلف در معابر منطقه جانمایی می‌شوند، دست آخر چه اتفاقی می‌افتد؟ این را به این دلیل پرسیدیم که اکنون تعدادی از این المان‌ها و اجسام که در مناسب‌های مختلف در منطقه جانمایی شده بودند، به بوستان بانوان منتقل شده‌اند.
همان‌گونه که اشاره کردید، یک‌سری از المان‌های جانمایی شده در معابر منطقه را در بوستان «بانوان» نگهداری می‌کنیم.
تعداد دیگری از المان‌ها که از سازمان هنری شهرداری تهران گرفته شده بود به آنجا برگردانده شد. المان‌هایی مانند «تخم‌مرغ‌های رنگی» که مناسبتی هستند و امروز دیگر موضوعیت ندارند. تعدادی از این المان‌ها را خود منطقه ساخته بود که «حاجی فیروز» و «ننه سرما» از جمله آنها است. با توجه به اینکه برای ساخت این المان‌ها خودمان هزینه کرده بودیم و برای اینکه بتوانیم دوباره در زمان مناسب خودش از آنها استفاده کنیم، همه را به بوستان بانوان منتقل کردیم تا هم محفوظ بمانند و هم در این مدت مردم بتوانند از آنها استفاده کنند. اکنون ۴ المان در بوستان بانوان نگهداری می‌شود.
- با مشارکت مردم محله را با نشاط می‌کنیم
«مصطفی بیگی»، معاون فرهنگی و اجتماعی شهردار منطقه ۲۱، درباره رنگ‌آمیزی و نقاشی دیواری و اهمیت و تأثیر آن بر روی محله‌ها و شهروندان که این روزها بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است، به همشهری محله می‌گوید: «در مقوله زیبا سازی، استفاده حداکثری از رنگ و نقاشی را به‌عنوان یک ظرفیت برای نشاط بخشی به کالبد شهری مورد توجه قرار داده‌ایم. هم‌چنین در اجرای این کار از ظرفیت و مشارکت شهروندان و به‌ویژه کودکان و نوجوانان در رنگ‌آمیزی محله‌ها بهره‌برده‌ایم و بر این اساس توانسته‌ایم رنگ‌آمیزی و نقاشی را به‌عنوان یک رویداد هنری در محله‌ها جا بیندازیم. این موفقیت به شکلی بوده است که اکنون اغلب محله‌های ما درخواست انجام این کار را با عنوان «کوچه دوستی» دارند. یکی از مهم‌ترین هدف‌گذاری ما از این اقدام مشترک با معاونت خدمات شهری، افزایش احساس تعلق شهروندان به محله است. هم‌چنین یکی دیگر از اهداف اجرای این طرح محله‌محور، زیباسازی محله‌ها از سوی اهالی محله و در ادامه، حفظ و مراقبت از این نقاشی‌ها و رنگ‌آمیزی‌های دیواری اجرا شده، توسط خود مردم است.»
نظر شما