همشهری‌آنلاین - فاطمه عباسی: میدل ایست آی در یک گزارش اختصاصی جزئیاتی از مذاکرات ایران و سعودی فاش کرد.
اگرچه مذاکرات وین بیشتر مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته، مذاکرات موازی در عراق نیز به نوبه خود تاثیری تعیین‌کننده بر ژئوپلتیک منطقه خواهد گذاشت و این در حالی است که این گزارش نیز مشخص کرد توافق ایران و سعودی بر روند مذاکرات وین نیز تاثیرگذار خواهد بود.
مقامات عراقی از مذاکرات در حال انجام بغداد خبر داده و گفته‌اند ایران از عربستان سعودی خواسته است به فروش نفتش کمک کند تا تحریم‌های آمریکا را دور بزند و در مقابل سعودی‌ها خواستند حملات حوثی‌ها به تأسیسات نفتی پادشاهی عربستان محدود شود.
پس از قطع روابط دیپلماتیک ایران و عربستان در سال ۲۰۱۶، این رقبای دیرینه منطقه‌ای، ماه گذشته یک‌سری مذاکرات مستقیم را در پایتخت عراق آغاز کردند تا وضعیت درگیری و تحریکات مرتبط با هر دو کشور را در همه سطوح پایان دهند.
هفته گذشته دور جدیدی از مذاکرات غیرعلنی این دو کشور با حضور تعداد محدودی از مقامات عراقی برگزار شد؛ طرف عراقی با هدف «کمک به نزدیکی دیدگاه‌ها و روان کردن جو» در جلسات شرکت می‌کنند.
منابع عراقی همچنین از محوریت بحث جنگ در یمن در گفت‌وگوهای هفته گذشته خبر دادند و افزودند طی این گفت‌وگوها، سعودی‌ها تلاش کردند تا از پایان یافتن حملات تقریباً هر روزه حوثی‌ها، که مورد حمایت ایران هستند، به نهادهای نفتی و اقتصادی خود اطمینان حاصل کنند.
در همین حال، تمرکز طرف ایرانی بر شکستن تنگنای اقتصادی متمرکز شد که تهران از زمان خروج دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین آمریکا، از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸ و اعمال مجدد تحریم‌های گسترده علیه این کشور، با آن درگیر است.
به طور مشخص و به گفته یک مقام ارشد عراقی نزدیک به ایران و آشنا به روند مذاکرات، ایرانیان، سعودی‌ها را به کمک برای فروش مجدد نفت خود دعوت کردند. گفته می‌شود پیشنهاد مطرح‌شده این است که عربستان با خرید زیر قیمت نفت ایران، آن را در بازارهای جهانی به فروش رساند.
ایران در حال حاضر برای فروش غیررسمی نفت خود به طور عمده به امارات متحده عربی و عمان متکی است و برای دور زدن محاصره تحمیل شده توسط آمریکا، به یک خروجی منطقه‌ای دیگر نیاز دارد و به نظر می‌رسد عربستان سعودی در حال حاضر گزینه ایده آلی برای این امر باشد.
بازی در وین
همزمان، مذاکراتی بین کشورهای امضاکننده توافق هسته‌ای در وین برای بازگرداندن ایالات متحده به توافق و پایان بخشی به تحریم‌های فلج‌کننده نیز در حال انجام است.
یک مقام ارشد عراقی از دفتر مشاور امنیت ملی که روند مذاکرات ایران و عربستان را دنبال می‌کند با یادآوری این نکته افزود: این استراتژی جایگزین ایران است؛ ایجاد یک بازار جدید برای فروش نفت به وضوح نشان می‌دهد ایران در تلاش است تا از این شرایط بهره ببرد و نفوذ خود را به مناطق جدید منطقه گسترش دهد.
این مقام که خواست نامش فاش نشود تاکید کرد که ایران همیشه به گونه‌ای فکر می‌کند که در هر شرایطی بتواند به راحتی نفس بکشد و گزینه‌هایی عملی فراهم کند تا بتواند در مذاکرات فعلی با آمریکایی‌ها در وین به راحتی مانور دهد.
وی گفت مذاکرات وین «ممکن است ماه‌ها و شاید سال‌ها» ادامه یابد و یافتن گزینه‌های موقتی تضمین شده در این شرایط تفکر طبیعی ایران است زیرا هیچ تضمینی وجود ندارد که کار به همین روال ادامه یابد.
مقامات عربستان سعودی و مقامات ایرانی هیچ یک برای اظهارنظر در مورد این اخبار به MEE پاسخ نداده‌اند.
در مذاکرات بغداد، دو مقام مهم عراقی حضور دارند که تحت اختیار نخست‌وزیر این کشور، مصطفی الکاظمی، مدیریت مذاکرات را بر عهده گرفته‌اند: محمد عبدالرضا الهاشمی، معروف به ابوجهاد، که مشاور الکاظمی و مقام مسئول پرونده مربوط به گروه‌های مسلح عراقی مرتبط با ایران است و قاسم الاعرجی، مشاور امنیت ملی عراق که در این مدت، رفت‌وآمدهای متعددی بین تهران و ریاض داشته‌اند.
روی میز مذاکرات بغداد
ایرانیان علاوه بر بحث فروش نفت، پیشنهاد کردند که حوثی‌ها در دولت صنعا «شریک حکومت» باشند. در مقابل، سعودی ها نیز علاوه بر درخواست پایان یافتن حملات حوثی‌ها به نهادهای نفتی و اقتصادی خود، پایان بخشی به تحریکات نهادهای ایرانی و متحدان آنها علیه عربستان سعودی در کشورهای دارای نفوذ مشترک به ویژه عراق، یمن، لبنان و سوریه را روی میز آوردند.
علاوه بر این، به گفته مقامات عراقی، سعودی‌ها خواستار مشارکت بیشتر اهل سنت در نهادهای دولتی عراق به گونه‌ای هستند که نمایشی از جمعیت آنها در این کشور باشد و ایرانیان و گروهای مورد حمایت این کشور نیز به متحدان سعودی و سرمایه‌گذاری‌های بالقوه در داخل عراق را هدف حملات خود قرار ندهند.
این مقام عراقی نزدیک به ایران تصریح کرد: «بزرگ‌ترین علاقه عربستان متوقف کردن حملات حوثی‌ها به تاسیسات نفتی آنها است و بقیه موارد فقط جزئیات بود.»
روز سه‌شنبه، خالد بن سلمان، معاون وزیر دفاع سعودی و رئیس سازمان صنایع نظامی سعودی، وارد بغداد شد و علاوه بر الکاظمی، با برهم صالح، رئیس جمهور عراق، نیز دیدار کرد. مشخص نشد که آیا سفر ارتباطی با مذاکرات ایران و عربستان دارد و آیا پیامی را در پاسخ به درخواست ایران به همراه داشته است یا خیر.
با این حال، دور جدید مذاکرات طی چند روز آینده در بغداد از سر گرفته خواهد شد و هیئت مذاکره‌کننده ایران که شامل اعضای سرویس اطلاعاتی، سپاه پاسداران و متخصصانی از سایر نهادهای امنیتی است که قبلاً در عراق حضور نداشتند، چند روز پیش وارد بغداد شدند.
این مقام مشاور امنیت ملی گفت تمایلی واقعی در دو طرف (ایرانی‌ها و سعودی‌ها) برای رسیدن به توافق وجود دارد و اگرچه تاکنون نتیجه‌ای حاصل نشده اما جو مذاکرات مثبت و امیدوار کننده است.
وی افزود: «ما خواهان این توافق هستیم تا عراق را از صحنه‌ای برای درگیری‌های خود خارج کنند و سپس برای ایجاد ثبات به تلاش خود ادامه دهند؛ یک عراق پایدار و امن بسیار بیشتر از یک کشور پاره‌پاره و غرق در مشکلات در تمام سطوح به آنها خدمت خواهد کرد.»
نظر شما