آن روز هیچ تصوری از مترو وجود نداشت. روزنامه‌های قدیمی دست به کار شدند و خبر از یک وسیله حمل‌ونقل عمومی دادند که برای مردم نیز شگفت‌آور بود. تا سال 1341موضوع راه‌اندازی مترو یا مونوریل مورد توجه شهرداری وقت بود. اما بالاخره مترو پیروز این نبرد شد و اولین نقشه خطوط مترو بر کاغذ نقش بست.
تمامی خطوط مترویی که قرار بود در سال1350 به بهره‌برداری برسد، پس از سال‌ها تاخیر در سال 1378 به بهره‌برداری رسید. حالا هم که تقریبا نیم قرن از کشیده‌شدن اولین نقشه متروی تهران روی کاغذ می‌گذرد این شهر درندشت هنوز نتوانسته به‌طور کامل از خطوط مترو بهره‌مند شود و تنها 3خط از خطوط مترو دوازده‌گانه آن‌که به مرور سال‌ها روی کاغذ گسترش یافتند، فعال است.
آماده برای راه‌اندازی
4 خط مترو به طول 74کیلومتر برای مشهد پیش‌بینی شده‌است. خط یک متروی مشهد به طول 26کیلومتر هم اکنون در دست ساخت است. خط 2 متروی مشهد نیز از رضا شهر تا طبرسی شمالی به طول 14کیلومتر است. خط 3 نیز پایانه مسافربری مشهد را به قاسم آباد به طول 19 کیلومتر متصل می‌کند.
چهارمین خط متروی مشهد هم از شهرک شهید رجایی به خواجه ربیع به طول 15 کیلومتر است. ساخت 19کیلومتر از خط یک هم‌اکنون دردست انجام است و برخی ایستگاه‌ها نیز آماده شده‌است. در حدود 10کیلومتر از این خط به‌صورت زیرزمینی با عمق کم طراحی شده‌است.
3 خط برای پوشش کل شهر
برای شهری با مساحت تقریبی 12 هزار و 640 کیلومتر، 50کیلومتر مترو پیش‌بینی شده است. 3 خط مترو کل شهر را پوشش خواهد داد. خط اول مترو به طول 24کیلومتر طولانی‌ترین خط شیراز است که دارای 20ایستگاه زیرزمینی و یک ایستگاه روزمینی است. این خط، میدان گل‌سرخ را به میدان احسان متصل کرده و هم‌اکنون در دست ساخت است. خط 2 متروی شیراز نیز با حدود 10 کیلومتر و 10 ایستگاه، میدان امام‌حسین را به عادل‌آباد و میانرود متصل خواهد کرد. خط 3 مترو نیز میدان میرزا کوچک خان را به مرکز شهر جدید صدرا وصل می‌کند. هنوز زمان دقیقی برای بهره‌برداری از خط اول مترو شیراز مشخص نشده است.
طولانی‌ترین خط کشور
متروی اصفهان شامل 2 شبکه درون‌شهری و برون شهری است. شبکه درون شهری به طول 42کیلومتر و شبکه برون شهری شامل 80 کیلومتر است. شبکه درون شهری دارای 5قطعه بوده که قطعه 2 یا شمالی آن آماده شده‌است و سایر قطعات نیز در حال ساخت است. مهم‌ترین نگرانی متروی اصفهان گذشتن از بافت تاریخی مرکز شهر بود که با تدابیر مشخص این مشکل رفع شد و در حال حاضر نیز عملیات ساخت مترو در قطعات مختلف در حال پیگیری است. شبکه برون شهری متروی اصفهان نیز دارای 3 خط است که در دست مطالعه است.
79 کیلومتر تا 1400
متروی اهواز پس از 8 سال مطالعه در سال1380 به تصویب رسید که شامل 4 خط مترو است و قرار است تا 5 سال دیگر به پایان برسد. هم اکنون تنها خط یک مترو آن در دست ساخت است. طول تقریبی خطوط متروی اهواز 46 کیلومتر است. خط یک متروی اهواز به‌عنوان اصلی‌ترین خط از نیروگاه زرگان در شمال شرق اهواز شروع می‌شود و پس از عبور از میدان‌های اصلی شهر به منطقه بقایی در جنوب غربی اهواز می‌رسد. این خط دارای 24 ایستگاه است. براساس طرح متروی اهواز قرار است این شهر تا سال 1400یعنی 13 سال دیگر در حدود 79 کیلومتر مترو داشته باشد.
گام‌های آغازین
برای تبریز 3 خط مترو پیش‌بینی شده‌است.
خط یک متروی تبریز هم‌اکنون از سوی شواری‌عالی هماهنگی ترافیک شهرهای کشور دارای اولویت اول شناخته شده‌است و هم‌اکنون فعالیت‌های عمرانی پیرامون آن در حال انجام است.
این خط در 4 بخش به مرحله اجرا در‌خواهد آمد و در نهایت به طول 20 کیلومتر هتل ال‌گلی را به میدان لاله وصل خواهد کرد.
خطوط 2 و 3 متروی تبریز که شامل یک خط شمالی- جنوبی و یک خط غربی- شرقی هستند نیز در اولویت‌های بعدی راه‌اندازی قرار دارند.
طولانی‌ترین مترو جهان
عمر متروی لندن به بیش از یک قرن و نیم می‌رسد. اولین قطعه مترو این شهر در سال 1863 به بهره‌برداری رسید. در واقع لندن طولانی‌ترین خط متروی جهان را داراست.این شهر که جمعیتی در حدود 8 میلیون و 300 هزار نفر را در خود جای داده‌است، 408 کیلومتر مترو دارد. 12 خط متروی این شهر با 275ایستگاه یکی از قدیمیترین متروهای جهان است.
عمده حمل‌ونقل در این شهر توسط مترو انجام می‌گیرد و به‌دلیل گستردگی ایستگاه‌ها و خطوط، تمامی شهروندان لندنی هر روز به‌طور متوسط یک‌بار و نیم سوار مترو می‌شوند. در واقع متروی لندن روزانه بیش از 13 میلیون نفر را جابه‌جا می‌کند.
کم تراکم‌ترین مترو جهان
جمعیت 5 میلیون نفری شهر مادرید در اسپانیا یکی از کم‌تراکم‌ترین متروهای جهان را به‌خود اختصاص داده‌اند. این شهر در حدود 226 کیلومتر مربع خط مترو دارد که اولین خط متروی آن در سال 1919 به بهره‌برداری رسید. 14 خط مترو و 190 ایستگاه، مادرید را صاحب سامانه فعال حمل‌ونقل شهری کرده‌است. عمده سفرهای شهری در مادرید به وسیله مترو انجام می‌شود و طول ساعات حرکت قطارها در این شهر نسبت به شهرهای پرجمعیتی مانند توکیو بسیار کمتر است. هر شهروند مادریدی به‌طور متوسط روزانه یک‌بار سوار مترو می‌شود.
هنوزدر حال گسترش
براساس طرح جامع گسترش متروی تهران، قرار است که 251 کیلومتر مترو در تهران احداث شود. 179 کیلومتر مترو اتصال به شهرک‌های اقماری حاشیه تهران نیز این شهر را به دیگر شهرها متصل کند. اما پس از گذشت چند دهه از آغاز فعالیت متروی تهران، مترو این شهر تنها توانسته است روی کاغذ گسترش یابد و تا به امروز و با وجود گذشت کمتر از نیم قرن از آغاز مطالعات مترو در این شهر، تنها سه خط متروی فعال دارد. متروی تهران هم اکنون توانسته است با جابه‌جایی روزانه یک میلیون نفر سهم عمده‌ای در حمل و نقل این شهر بزرگ داشته باشد.
پیچیده و پرازدحام
توکیو یکی از پیچیده‌ترین شبکه‌های متروی جهان را به‌خود اختصاص داده‌است. این شهر که بیشترین جمعیت جهان را در خود جای داده است و بیش از 33 میلیون و 200 هزار نفر در آن زندگی می‌کنند، دارای 12 خط مترو است. طول خطوط متروی توکیو 292 کیلومتر است و تعداد 274 ایستگاه در آن ساخته شده است. اولین قطعه متروی توکیو در سال 1927 ساخته شد. بنابراین می‌توان گفت که این شهر در زمره قدیمیترین شهرهای صاحب مترو است.
پر ایستگاه‌ترین مترو جهان
تقریبا یک قرن پیش بود که نیویورک صاحب اولین خط مترو شد. در سال 1904 اولین خط مترو در نیویورک به بهره‌برداری رسید. این شهر هرچند با داشتن 371 کیلومتر شبکه حمل‌ونقل ریلی سنگین(مترو) دومین شهر جهان است اما ویژگی دیگری نیز دارد؛ نیویورک به‌دلیل ایستگاه‌های مترو و خـطـوط زیـاد هـمـواره مـورد تـوجـه بود‌ه‌است. وجود 468 ایستگاه و 27 خط مترو این شهر را در رده‌های اول جهانی قرار داده‌است. روزانه 11 میلیون نفر از جمعیت 17 میلیون و 800 هزار نفری نیویورک توسط مترو جابه‌جا می‌شوند.
متروی عروس اروپا
212 کیلومتر طول مترو پاریس با 14 خط و 297 ایستگاه است. اولین قطعه مترو پاریس در سال 1900 افتتاح شد و به مرور و همراه با گسترش این شهر رشد یافت. این شهر با جمعیت 9 میلیون و 700 هزار نفر هم‌اکنون صاحب ششمین متروی جهان به لحاظ طول خطوط است. میزان جابه‌جایی مسافر در متروی پاریس در حدود 7 میلیون نفر است که با کاهش زمان حرکت قطارها شبکه حمل و نقل این شهر قدرت جابه‌جایی مسافر زیادی یافته‌است.
