برای مقابله با این نارسایی، مسئولان سعی کردهاند برنامههای درسی را براساس نیازهای جامعه تدوین کنند. درصورت اجرایی شدن این برنامه علاوه بر جذب دانشآموختگان، نیاز بخشهای مختلف جامعه به نیروی انسانی متخصص نیز تامین میشود.
دانشگاه جامع علمی-کاربردی در راه اجرای این برنامه گام برمیدارد و در حالی که هر سال بر آمار دانشآموختگان بیکار دانشگاهها افزوده میشود، 85درصد دانشآموختگان این دانشگاه جذب بازار کار میشوند. این در حالی است که مسئولان وزارت علوم، اعتقادی به اینکه اشتغال جزء وظایف نظام آموزشی است ندارند.
بیکاری دانشآموختگان دلایل مختلفی دارد. اغلب دانشآموختگان توانایی لازم برای جذب در بازار کار را ندارند یا اینکه زمینههای کار و اشتغال وجود دارد، ولی دانشآموختگان ترجیح میدهند به جای کارآفرینی، در ادارات استخدام شوند.
موفق نشدن دانشآموختگان در تصدی شغل مناسب، از موضوعاتی است که در دهههای اخیر همواره مورد انتقاد جدی مسئولان و صاحبنظران بوده است. در تحلیل علل این معضل اجتماعی، دیدگاههای مختلفی وجود دارد.
برخی عدم صلاحیت حرفهای و فقدان تخصص دانشآموختگان را بهعنوان عامل اصلی معرفی میکنند، برخی دیگر اقتصاد مونتاژ و بازار کار ناسالم را مقصر میدانند و برخی نیز سرعت تغییرات و تحولات دانش و فناوری در جهان امروز را عامل موفق نشدن دانشآموختگان در تصدی شغل مناسب میدانند.
این گروه معتقدند سرعت گرفتن دگرگونیهای اقتصادی، اشاعه فناوری اطلاعات و ارتباطات و متحول شدن مشاغل، مهارتها را به سرعت بیارزش میکند. در نتیجه آموزشها نمیتواند همچون گذشته معطوف به یک شغل باشد، بلکه لازم است پرورش مجموعهای از صلاحیتهای پایهای و مشترک مورد نیاز بازار کار، مورد توجه قرار گیرد. دانشگاه جامع علمی- کاربردی، دانشگاهی است که با در نظر گرفتن این مسائل فعالیت میکند.
رئیس دانشگاه جامع علمی-کاربردی با تأکید بر نقشآفرینی دانشگاه جامع علمی-کاربردی بهعنوان دانشگاه کارآفرین، میگوید: این دانشگاه با دارا بودن 458 مرکز علمی -کاربردی در سراسر کشور و پرداختن به نیازهای منطقهای، موفق شده است 85 درصد از دانشآموختگان خود را جذب بازار کار کند.
وی معتقد است: آموزشهای علمی– کاربردی، طوری طراحی شده است که دانشآموختگان را برای احراز شغل، حرفه و کسب و کار آماده میکند. حسین بلندی بر این نکته تاکید دارد که آموزشهای دانشگاه جامع علمی-کاربردی نسبت به تحولات صنعتی انعطافپذیر است و با تغییر نیازهای کشور تغییر میکند.
تقاضا محوری، رمز موفقیت
بلندی اعتقاد دارد اساس کار این دانشگاه نیازسنجی است و تلاش میکند با برقراری ارتباط نزدیک با دستگاههای مختلف و آگاهی از نیاز آنان، نیروهای توانمند و متخصص را برای خدمت به جامعه تربیت کند. وی با تاکید بر این نکته که جایگاه آموزشهای کاربردی در ایران یک جایگاه جنبی و حاشیهای نیست گفت: آموزشهای علمی-کاربردی در متن جامعه قرار دارد چرا که تاثیر آن در جوامع سریع است. جذب دانشجویان بومی و ایجاد تنوع در ارائه آموزشها، تصویب و اجرای آموزشهای مکمل در قالب پودمانهای تکمیلی، استفاده از پتانسیلهای غیردولتی در ایجاد آموزشهای علمی-کاربردی، تدوین جایگاه آموزش علمی-کاربردی در تهیه نقشه جامع علمی کشور، ایجاد تناسب میان تعداد تکنیسین به کارشناس در کشور و ارتقا جایگاه اشتغال زایی از برنامههای دانشگاه جامع علمی-کاربردی است.
ارتقاء کیفیت دانشگاه علمی-کاربردی
رئیس دانشگاه جامع علمی-کاربردی از تلاش برای ارتقاء کیفیت این دانشگاه خبر داد و گفت: این دانشگاه بیش از 908 هزار نفر ظرفیت پذیرش دارد در حالی که بیش از یک سوم این ظرفیت، دانشجو پذیرش نشده است.
بلندی با اشاره به بهبود شاخص تعداد دانشجو به مدرس گفت: در حال حاضر برای هر 13 دانشجو یک نفر مدرس در دانشگاه وجود دارد و در عین حال مدرسان نیز تحت پوشش دورههای آموزشی تخصصی قرار میگیرند.
«برای کمک به دانشجویان در تعریف طرحهای اشتغالزا و تسریع در روند ایجاد اشتغال، اقدام به تأسیس انجمنهای علمی کردهایم» این نظر رئیس دانشگاه جامع در باره ضرورت راهاندازی انجمنهای علمی دانشجویی است. وی میافزاید: اکنون بیش از 200 انجمن علمی دانشجویی در این دانشگاهها فعالیت میکنند. بلندی پیشبینی کرد؛ تعداد انجمنهای علمی دانشجویی دانشگاه جامع علمی-کاربردی تا پایان امسال به 400 انجمن برسد.
ایجاد کانون فارغالتحصیلان
به گفته رئیس واحد استانی دانشگاه جامع علمی-کاربردی آذربایجان شرقی، از10 هزار دانشجوی این واحد 7 هزار نفر در مقطع کاردانی و3 هزار نفر در مقطع کارشناسی مشغول به تحصیل هستند. همچنین 4هزار و 500 نفر نیز دانش آموخته شدهاند که با این حجم دانش آموخته، درصدد ایجاد کانون فارغالتحصیلان دانشگاه جامع علمی-کاربردی هستیم.
60 کد رشته در واحد استانی دانشگاه جامع علمی کاربردی آذربایجان شرقی دانشجو میپذیرد. 20 کد رشته در مقطع کارشناسی و 40 کد رشته در مقطع کاردانی در این واحد وجود دارد. حبیبزاده در این باره گفت: کد رشتههای کارشناسی ارشد نیز به این مجموعه اضافه خواهد شد.
تدوین دوره کارشناسی ارشد MBA
دوره کارشناسی ارشد MBA آموزشی در واحد استانی دانشگاه جامع علمی-کاربردی واحد آذربایجان شرقی تدوین شده است. حبیبزاده در باره جایگاه تک پودمانیها در دانشگاه جامع علمی-کاربردی میگوید: باید شرایط کاربرد این دورهها نیز ایجاد شود. بهعنوان مثال یک مهندس عمران فارغالتحصیل دانشگاهی تنها با گذراندن این تک پودمانها باید بتواند نقشه را امضا کند. وی هدف از ایجاد واحدهای این دانشگاه در حاشیه شهرهای استان آذربایجان شرقی را انتقال فرهنگ و توسعه این مناطق دانست و افزود: خانوادهها، دانشآموزان را به تحصیل در این دانشگاه تشویق میکنند. زیرا این دانشگاه متخصصانی تربیت میکند که به راحتی وارد صنعت میشوند.
حضور موفق در صنعت
واحد آذربایجان شرقی دانشگاه جامع علمی-کاربردی از واحدهای موفق در سطح کشور است که 90 درصد دانشآموختگان مراکز تحت پوشش آن جذب بازار کار میشوند.
به جرات میتوان گفت که امکانات آموزشی و کارگاهی موجود در مراکز علمی-کاربردی استان آذربایجان شرقی در دانشگاههای ممتاز و طراز اول کشور دیده نمیشود. شاید یکی از دلایل جذب بیش از میانگین کشوری دانشآموختگان این مراکز در بازار کار همین امکانات عالی و استادان مجرب باشد.
رئیس واحد آذربایجان شرقی دانشگاه جامع علمی-کاربردی در این باره تاکید میکند: رسالت اصلی این دانشگاه هدایت آموزش به بطن صنعت است. به همین دلیل مراکز استانی این دانشگاه بهصورت واحدهای تخصصی فعالیت میکنند. یحیی حبیبزاده پذیرش دانشجو در رشتههای صنعتی را عامل جذب فارغالتحصیلان دانشگاه جامع در بازار کار دانسته و میگوید: با توجه به تجهیزات و امکانات گران قیمت مورد نیاز در واحدهای صنعتی، مراکز دانشگاه جامع علمی-کاربردی کمتر بهدنبال ایجاد رشتههای صنعتی میروند. یکی از برنامهها و اولویتهای اصلی دانشگاه جامع علمی-کاربردی، تربیت مدرس برای این دانشگاه است. وی به همین دلیل اعتقاد دارد مدرسین علمی-کاربردی باید از بطن بنگاههای اقتصادی انتخاب شوند و با گذراندن آموزشهای کوتاه مدت، بتوانند در واحدهای دانشگاهی تدریس کنند.
حبیبزاده عملیاتی شدن این هدف را در گرو توسعه دورههای کارشناسی ارشد در مراکز مختلف این دانشگاه دانست و اظهار داشت: اکنون این مرکز توانایی و ظرفیت ایجاد دورههای کارشناسی ارشد را دارد.
رئیس واحد استانی دانشگاه جامع علمی -کاربردی آذربایجان شرقی با بیان اینکه هم اکنون در 20 مرکز دانشگاه انجمنهای علمی دانشجویی فعالیت میکنند گفت: در واحد استانی نیز کمیته هماهنگی انجمنهای علمی دانشجویی فعال است.
راهاندازی رشته مکانیک- گرایش تراکتور
رئیس مرکز آموزش علمی کاربردی تراکتورسازی ایران نیز به همشهری گفت: هم اکنون یکهزار دانشجوی علمی - کاربردی در 6 رشته کاردانی و 3 رشته کارشناسی این مرکز مشغول به تحصیل هستند. رشتههای نرم افزار کامپیوتر، سخت افزار کامپیوتر، ماشین افزار، مدیریت بازرگانی، حسابداری و الکترونیک در مقطع کاردانی و رشتههای مهندسی نرم افزار، مهندسی ساخت و تولید، حسابداری در مقطع کارشناسی در این مرکز دانشجو میپذیرد.
علی اعلمی با اشاره به حضور 300 دانشجوی کارشناسی و 700 دانشجوی کاردانی در این مرکز عنوان کرد: این مرکز در دومین جشنواره سراسری علمی - کاربردی بهعنوان مرکز نمونه انتخاب شد.
وی با بیان اینکه مرکز آموزش علمی- کاربردی تراکتورسازی فقط در رشتههای ترمی دانشجو میپذیرد گفت: رشته مکانیک در گرایش تراکتور برای اولین بار در سطح کشور در این مرکز راهاندازی میشود.