به گزارش همشهری آنلاین، حدود ۱۸ ماه از آغاز همه‌گیری کرونا در جهان گذشته است و هربار یک نمونه جدید از این ویروس ظهور کرده و جهان را به چالش می‌کشد. ایران هم از کرونا در امان نماند و حالا دیگر شاهد پیک پنجم کرونا در بسیاری از استان‌های کشور هستیم. اما در هریک از استان‌ها تاچه حد به رعایت پروتکل های بهداشتی در مکان‌های عمومی استان مانند اداره‌ها، حوزه حمل‌ونقل عمومی و... توجه می‌شود؟ نهادهای مسئول تا چه حد در اعمال پروتکل‌ها جدیت دارند و آیا دراین زمینه ضمانت‌های اجرایی قانونی از قبیل جریمه صنوف و... اعمال می‌شود یا خیر. اینها سئوالاتی است که پاسخ آنها، روشن‌کننده چرایی حضور کشور در پیک پنجم همه‌گیری کرونا خواهد بود. جدای از آمارهایی که هرچند مدت یک‌بار، ازسوی مسئولان حوزه بهداشت و درمان کشور پیرامون درصدبندی میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی مقابله با ویروس کرونا منتشر می‌شود، مشاهده های میدانی در استان‌های مختلف نشان می‌دهد، عادی‌انگاری همه‌گیری ویروس کرونا، اساسی‌ترین چالش امروز کشور دراین حوزه است. خبرنگاران همشهری در سراسرکشور دراین گزارش مشاهده‌های میدانی خود را درباره میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی مقابله با کرونا در معابر و اماکن‌عمومی روایت می‌کنند که در ادامه می‌خوانید.
گلستان
گلستان را می‌توان یکی از استان‌های با کمترین میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی دانست؛ به‌گونه‌ای که براساس آخرین ارزیابی‌های صورت گرفته، میزان استفاده مردم استان از ماسک، به ۳۹درصد رسیده‌است. در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی که باید بیش از سایر دستگاه‌ها ملزم به اجرای مصوبات ستاد مقابله با کرونا باشند، پروتکل‌های بهداشتی آنچنان که باید، رعایت نمی‌شوند و با وجود نصب اطلاعیه در تمام مراکز درمانی، بهداشتی، اداری و بانکی استان مبنی بر ممنوعیت ورود بدون ماسک، بسیاری از شهروندانی که این قانون را رعایت نمی‌کنند بدون هیچ ممانعتی، از خدمات این دستگاه‌ها استفاده می‌کنند. در اتاق‌های چندتخته و عمومی برخی بیمارستان‌ها نیز الزامی برای استفاده بیماران و همراهان از ماسک وجود ندارد. براساس بررسی‌های همشهری، در اماکن عمومی و دستگاه‌های دولتی بعضا به تذکر و اعتراض برخی شهروندان نسبت به رعایت نشدن پروتکل‌های بهداشتی اهمیتی داده نمی‌شود. دامنه کم‌توجهی به پروتکل‌های بهداشتی به‌جایی رسیده که مسئول اورژانس یکی از بیمارستان‌های گرگان درمقابل درخواست برای تذکر به بیماران و همراهان بدون ماسک، اعتقاد دارد افراد معترض به این وضعیت، می‌توانند محیط را ترک کنند. این موضوع در یکی از شعب بانک گرگان هم دیده شده‌است.
خراسان‌رضوی
در خراسان‌رضوی میزان رعایت پروتکل‌ها در ۲ ماه اخیر کمتر شده و یکی از دلایل اصلی این رعایت‌نشدن پروتکل‌ها نیز مواجهه با گرمای زیاد تابستان دراستان است. این درحالی‌است که اطلاع‌رسانی‌های لازم درباره سرعت انتشار ویروس دلتا نسبت به انواع قبلی به شهروندان انجام شده‌است. براساس گزارش تهیه شده ازسوی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، پروتکل‌های بهداشتی دراستان خراسان‌رضوی به میزان ۶۶ درصد رعایت می‌شود که با توجه به شروع پیک پنجم و حرکت به سمت وضعیت قرمز، رقم قابل‌قبولی برای این استان نیست. در خراسان‌رضوی گشت‌های مشترک نظارتی متشکل از نیروی انتظامی، تعزیرات حکومتی، اصناف، بازرسی و مرکز بهداشت بر نظارت بر اجرای پروتکل‌های بهداشت تشکیل شده‌است. براین اساس در یک‌ماه اخیر، ۲۹ هزارو ۲۲ مورد بازدید از فروشگاه‌های عرضه موادغذایی، حوزه حمل‌ونقل، رستوران‌ها، تالارها، هتل‌ها، سالن‌های ورزشی، اداره‌ها و... انجام شده‌است که دراین بازدیدها ۱۶۴ مورد از صنوف متخلف تعطیل و ۸۶۳ مورد نیز به مراجع قضایی معرفی شده‌اند.
گیلان
در روزهای اخیر ۵ شهر استان در وضعیت قرمز و ۶ شهر هم در وضعیت نارنجی همه‌گیری ویروس کرونا قرار داشتند، با این حال بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد تنها چیزی حدود ۵۰ درصد گیلانی‌ها از ماسک استفاده و پروتکل‌ها را رعایت می‌کنند. این درحالی‌است که آمارها نشان می‌دهد حدود ۳۸۷ بیمار کرونایی در بیمارستان‌های گیلان بستری هستند و ۵۵ بیمار بدحال نیز در بخش مراقبت‌های ویژه به‌سر می‌برند. در ماه‌های اخیر رعایت نشدن پروتکل‌های بهداشتی ازسوی برخی شهروندان و اصناف، موجب تشدید بیماری کرونا شده‌است؛ به‌طوری‌که اکنون مواردی از «کرونا دلتا» دراین استان مشاهده شده‌است. عدم شرکت در میهمانی‌ها، تفرجگاه‌ها و مکان‌های شلوغ فاقد تهویه و رعایت فاصله اجتماعی حداقل ۲ متر و ضدعفونی کردن دست‌ها، از موارد مورد تاکید متولیان بهداشت است، اما این مهم چندان رعایت نمی‌شود. درحال‌حاضر نیز حضور مسافران، به تهدیدی برای گیلان تبدیل شده‌است. از زمان آغاز موج پنجم همه‌گیری کرونا و وضعیت قرمز و نارنجی برخی شهرستان‌های گیلان، اداره نظارت بر اماکن عمومی با اجرای ۲۰۸ مورد گشت مشترک با اداره بهداشت، اتاق اصناف و اداره‌کل «صمت» گیلان، از ۳ هزارو ۲۷۸ واحد صنفی بازدید کرده‌است.
اصفهان
بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد رعایت پروتکل‌های بهداشتی درمیان مردم اصفهان کاهش داشته و دراین شهر حتی به زیر ۵۰ درصد هم رسیده‌است. در مراکز خرید، وسایل حمل‌ونقل عمومی و... تعداد قابل‌توجهی از شهروندان بدون رعایت فاصله‌گذاری یا استفاده از ماسک، درحال تردد هستند. همچنین در شرایط قرمز کرونایی شاهد افزایش فعالیت برخی اصناف، مراکز ورزشی و چایخانه‌ها در سطح استان هستیم و بسیاری از دستگاه‌های اجرایی استان نیز در زمینه رعایت پروتکل‌های بهداشتی، جدیت لازم را ندارند. علاوه براین، در شهر اصفهان حضور شهروندان در تفرجگاه‌ها و به‌ویژه حاشیه زاینده‌رود، به‌دلیل بازگشایی آب رودخانه، افزایش نگران‌کننده‌ای داشته‌است. استان اصفهان در بحران پیک پنجم همه‌گیری کرونا قرار دارد و ۵ شهر استان و در شهرستان اصفهان هم ۳ شهر وضعیت قرمز دارند. همچنین آمارها نشان می‌دهد تعداد کل بستری‌های استان به هزارو ۲۰۰ نفر نزدیک شده و اگر عادی‌انگاری‌ها ادامه یابد، در ۲ هفته آینده به ۳ هزاربیمار بستری در استان می‌رسیم. بررسی‌ها نشان می‌دهد، از هر دو اصفهانی که تست کرونا می‌دهند، تقریباً نتیجه تست یک نفر مثبت می‌شود؛ برهمین اساس تنها با جدیت دستگاه‌های مسئول و اعمال صحیح محدودیت‌ها می‌توان شیب صعودی کرونا دلتا را کنترل کرد.
کرمانشاه
تعداد مبتلایان و بستری‌های کرونا در استان کرمانشاه روند صعودی دارد و انتشار اخبار مربوط به تزریق واکسن برای گروه‌های سنی مختلف سبب شده‌است مردم بدون رعایت مناسب پروتکل‌های بهداشتی در اماکن عمومی، جشن‌های عروسی و مراسم عزا حضور یابند. درحال‌حاضر از هر ۳ نفر، شاید یک نفر در استان پروتکل‌ها را رعایت کند و پارک‌ها، رستوران‌ها و فروشگاه‌ها بیش‌ازپیش شلوغ شده‌است. همچنین تردد مردم بدون ماسک در بازارها بیشتر شده‌است و بسیاری از صاحبان مغازه‌ها و کسبه نیز ماسک نمی‌زنند. تمامی این ترددهای بی‌حساب و کتاب و بدون رعایت پروتکل‌های بهداشتی، باعث افزایش ۳۰درصدی تعداد بیماران سرپایی در کرمانشاه شده و احتمال می‌رود با افزایش آمار بستری‌ها در هفته‌های آینده، کرمانشاه به پیک پنجم کرونا وارد شود. بیشتر شهرستان‌های استان در وضعیت نارنجی قرار دارند و تنها چند شهرستان در وضعیت زرد هستند که البته هرلحظه امکان تغییر این رنگ‌ها وجود دارد.
آذربایجان‌شرقی
با گذشت بیش از یک سال‌ونیم از همه‌گیری ویروس کرونا، زدن ماسک و رعایت موازین بهداشتی در آذربایجان‌شرقی هر روز کم‌رنگ‌تر می‌شود. درحال‌حاضر هم میزان استفاده از ماسک در معابرعمومی تا ۶۰ درصد کاهش یافته و تنها در اداره ها، بانک‌ها و مراکز درمانی استفاده از ماسک به‌صورت جدی دنبال می‌شود. هرچند که کارمندان برخی بانک‌ها و اداره‌ها دیگر از ماسک استفاده نمی‌کنند، اما همچنان از ورود مشتریان و ارباب‌رجوع بدون ماسک به این مراکز جلوگیری می‌شود. فروش مواد ضدعفونی کننده هم کاهش چشمگیری دارد و فروشندگان این مواد و همچنین دستکش‌های یکبارمصرف، از رکود بازار خود می‌گویند. اما در زمینه برخورد با خودروهایی که خارج از ساعات تعیین شده در خیابان‌ها و معابر تردد می‌کنند، مسئولان برخورد جدی‌تری دارند و روزانه تا هزارو ۵۰۰ خودرو تنها در تبریز به این دلیل جریمه می‌شوند. تذکر به واحدهای صنفی متخلف ازسوی اتحادیه‌های مربوط و سازمان «صمت» نیز همچنان در استان دنبال می‌شود و قرارگاه‌های ده‌گانه دراین حوزه دراستان فعالند.
بوشهر
مشاهده‌های میدانی از اماکن عمومی و اداری استان بوشهر نشان می‌دهد میزان استفاده از ماسک و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی در همه نقاط از وضعیت پایدار و یکسانی برخوردار نیست. در اماکن ورزشی، پایانه‌های مسافربری و جایگاه‌های سوخت این میزان در پایین‌ترین میزان قرار دارد، اما در ورودی دستگاه‌های اجرایی و اماکن اداری، از ورود افراد بدون ماسک جلوگیری می‌شود. البته دربعضی نهادها مانند سرپرستی بانک صادرات استان بوشهر، ورود افراد منوط به ارائه کدملی و استعلام از درگاه شبکه بهداشت و درمان و اطمینان از سالم بودن فرد و مبتلا نبودن به کروناست. همچنین استفاده از ماسک و رعایت فاصله‌گذاری در اصناف استان بوشهر ۸۹درصد است. از ابتدای همه‌گیری ویروس کرونا تاکنون، ۲۵۰هزارو ۱۷۱مورد بازرسی در استان انجام شده که از این تعداد، ۵ هزارو ۳۷۰پرونده تخلف به مراجع قضایی ارسال شده‌است. همچنین در۲۶هزارو ۵۲۴بازرسی مشترک انجام شده، ۲۲هزارو ۳۴۱اخطار صادرشده‌است. همچنین آمارها نشان می‌دهد در هفته‌های گذشته ۳ هزار و ۹۱۲ بازرسی از اصناف در استان انجام شده که رعایت بهداشت فردی درآنها به میزان ۹۰درصد، استفاده از ماسک و رعایت فاصله‌گذاری ۸۹درصد و رعایت تهویه نیز ۹۱درصد بوده‌است.
خراسان‌جنوبی
خراسان‌جنوبی اردیبهشت‌ماه امسال از پیک چهارم کرونا عبور کرد و درحال‌حاضر شهرستان نهبندان در وضعیت قرمز قرار دارد و با اضافه شدن شهرستان طبس، ۶شهرستان استان شامل بیرجند، درمیان، سربیشه، فردوس، طبس و قائنات در وضعیت نارنجی (پرخطر) و شهرستان‌های بشرویه، خوسف، زیرکوه و سرایان هم در وضعیت زرد (متوسط خطر) هستند. براساس اعلام ستاد ملی کرونا، میزان استفاده از ماسک در خراسان جنوبی به ۶۶درصد رسیده‌است و ۳۴درصد مردم از ماسک استفاده نمی‌کنند. براساس گزارش ارائه شده ازسوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در ستاد ملی کرونا، میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی در استان خراسان‌جنوبی ۵۶درصد است و ۴۴درصد اصناف و مردم پروتکل‌ها را رعایت نمی‌کنند که رقم بالایی است. از ابتدای همه‌گیری ویروس کرونا، استانداری خراسان‌جنوبی با همکاری اصناف، تیم‌های بازرسی تشکیل داده و همه روزه از اماکن، اداره‌ها، آموزشگاه‌ها و... بازدید به‌عمل می‌آورد و در صورت مشاهده رعایت نشدن‌پروتکل‌ها، متخلفان را به مراجع ذی‌صلاح معرفی می‌کند.
زنجان
براساس مشاهده‌های میدانی خبرنگارهمشهری، به‌نظر می‌رسد این روزها زنجانی‌ها نسبت به رعایت پروتکل‌های بهداشتی همه‌گیری ویروس کرونا سهل‌انگارتر از گذشته شده‌اند. همچنین به گفته مسئولان، در تیرماه سال‌جاری میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی دراستان به ۵۰ درصد رسیده‌است که این روند، قطع زنجیره کرونا را با مشکل مواجه می‌کند؛ درحالی‌که باید این میزان به بالای ۸۰درصد برسد. با وجود اینکه شمار بیماران کرونایی سرپایی و بستری دراستان طی چندهفته اخیر به روال ثابتی رسید و روند افزایشی متوقف شد، اما پیش‌بینی می‌شود روند افزایشی طی هفته‌های آینده نمود بیشتری داشته باشد. عده‌ای معتقدند تزریق واکسن باعث شده‌است دریافت کنندگان واکسن نسبت به رعایت پروتکل‌های بهداشتی کرونا کم‌توجه شوند، درحالی‌که زدن واکسن مبنی بر این نیست که مردم ماسک نزنند. کارشناسان بهداشتی تاکید می‌کنند انتظار براین است که با شرایط جدید همه‌گیری کرونای هندی در کشور، حضور در مراسم و دورهمی‌های فامیلی به حداقل برسد و استفاده از ماسک همچنان جدی گرفته شود.
کردستان
در استان‌کردستان و به‌ویژه مرکز آن سنندج، به‌دلیل رعایت نکردن کامل پروتکل‌های بهداشتی، آمار شیوع کرونا روزبه‌روز بالاتر می‌رود. افزایش شمار مبتلایان سرپایی و بستری، نشان از حرکت استان به سمت وضعیت خطرناک کرونا دارد. درحال‌حاضر سنندج، قروه و کامیاران در وضعیت نارنجی قرار دارند و بقیه مناطق استان زرد هستنداما درصورت رعایت نکردن پروتکل‌های بهداشتی و ادامه این روند، کردستان به سمت وضعیت قرمز پیش می‌رود. براساس مشاهده‌های میدانی، رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی درمیان مردم کردستان مناسب نیست. حضور شهروندان در بوستان‌ها، رستوران‌ها و بازارها، بدون رعایت پروتکل‌ها به‌صورت پررنگی مشاهده می‌شود. بسیاری از مردم دورهمی‌های پرخطر و شلوغ دارند و اغلب این دورهمی‌ها نیز بدون ماسک و رعایت موازین بهداشتی است. اداره‌ها و ارگان های دولتی ملزم به رعایت پروتکل‌ها هستند، اما برخی کارمندان در اوقات فراغت، کمترین میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی را دارند. در برخی شهرستان‌ها نیز مردم مقید به رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی نیستند و استفاده از ماسک، چندان جدی گرفته نمی‌شود و به‌گفته مسئولان دانشگاه، به‌دلیل بی‌توجهی مردم به رعایت پروتکل‌های بهداشتی، برای این استان روزهای پرخطر دور از انتظار نیست.
آذربایجان‌غربی
با وجود مشاهده کرونا دلتا در برخی شهرهای آذربایجان‌غربی، میزان استفاده از ماسک در شهرهای مختلف این استان به‌حداقل رسیده‌است. مردم به‌دلیل گرم‌شدن هوا و همچنین بی اعتمادی به اخبارهمه‌گیری این ویروس، کمتر از ماسک استفاده می‌کنند و استفاده ازآن به کمتر از ۴۰ درصد رسیده‌است. این درحالی‌است که پاییز و زمستان سال‌گذشته میزان استفاده از ماسک به ۹۰ درصد هم رسیده‌بود. منابع پزشکی استان با اعلام کاهش میزان استفاده از ماسک در استان، از مردم خواسته‌اند با تداوم رعایت پروتکل‌ها و پرهیز از حضور در دورهمی‌ها و میهمانی‌ها، از انتقال دادن این ویروس خودداری کنند. اتحادیه‌های صنفی آذربایجان‌غربی هم با همکاری مراکز بهداشتی و همچنین نیروی انتظامی، گشت‌های مستمری برای رعایت موارد بهداشتی داشته‌اند. ممنوعیت تردد شبانه در همه شهرهای استان همچنان رعایت می‌شود، اما یکی از چالش‌های مهمی که در انتقال ویروس کرونا نقش دارد، استفاده نکردن از ماسک در بازارسنتی این شهر و مراکزعمومی است. همچنین برخی استخرهای ارومیه اقدام به واگذاری زمان‌های خصوصی به شهروندان می‌کنند که استفاده دسته جمعی از این مراکز تفریحی، می‌تواند منجر به انتقال سریع‌تر ویروس کرونا شود.
سیستان‌وبلوچستان
سیستان‌وبلوچستان این روزها به‌شدت با ویروس کرونا درگیر است و در شرایط بحرانی قرار دارد. یکی از مهم‌ترین عوامل شیوع ویروس کرونا دراین استان، رعایت‌نشدن پروتکل‌های بهداشتی ازسوی بیشتر مردم این استان و کم‌توجهی به رعایت آن عنوان می‌شود. براساس گزارش‌های کارشناسان دانشگاه علوم‌پزشکی، بی‌توجهی به رعایت بهداشت فردی مانند ماسک زدن و رعایت کردن فاصله اجتماعی مهم‌ترین عامل در بحرانی شدن اوضاع دراستان است. نکته قابل‌توجه اینجاست که کارشناسان این دانشگاه در فروردین‌ماه امسال با رصدی که انجام دادند، به این نتیجه رسیده بودند که ۲ دلیل عمده می‌تواند استان را در شرایط نامناسب قرار دهد؛ یکی از دلایل رشد سویه دلتا در هندوستان بود که با سیستان‌وبلوچستان ازنظر جغرافیایی، نزدیکی بسیاری دارد و دیگری، کم‌توجهی عمومی و رعایت نکردن پروتکل‌های بهداشتی بوده‌است. این ۲ مسأله در فراگیری و انتشار این ویروس در روزهای اخیر نقش به‌سزایی داشته‌است. در واقع سیستان‌وبلوچستان دراین زمینه در ردیف استان‌هایی قرار دارد که میزان رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی بسیار پایین است.
خوزستان
میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی در خوزستان همیشه بسیار پایین بوده و کادر درمان کم‌توجهی مردم را از مهم‌ترین عوامل پایین نیامدن آمار کرونا در این استان می‌دانند. از آغاز همه‌گیری ویروس کرونا، خوزستان ۷۵درصد روزها را درمیان موج کرونا گذرانده‌است و در روزهای اخیر هم با توجه به قرمز شدن چند شهرستان استان و هم‌جواری با استان‌های قرمزی مانند بوشهر، چهارمحال‌وبختیاری، لرستان و ایلام درمعرض پیک جدید کرونا قرار گرفته‌است. با این وجود، مراسم عزاداری و عروسی به پا می‌شود و درصد زیادی از مردم نیز اعتقادی به استفاده از ماسک ندارند. درحالی‌که میزان استفاده از ماسک در کشور حدود ۶۶ درصد است، این رقم در حاشیه شهرها و روستاهای خوزستان به زیر ۴۰ درصد هم می‌رسد. براساس آمار اعلامی دانشگاه علوم‌پزشکی، تنها در هفته اول تیرماه در خرمشهر ۱۰مراسم، در اندیمشک ۷ مراسم، در شوشتر ۶ مراسم و در هویزه نیز ۲ مراسم بزرگ برگزار شده‌است. از ۲۵اسفند سال‌گذشته تا ۱۶تیرماه امسال هم در اندیمشک ۱۲۰مراسم و در ایذه ۱۱۸گردهمایی بزرگ برگزار شده‌است. میزان استقبال از واکسن دراین استان نیز کم است و در یک نظرسنجی، بیش از ۴۰ درصد مردم خوزستان اعلام کرده‌اند که اعتقادی به تزریق واکسن ندارند. درحالی‌که در وضعیت قرمز، بازارچه‌ها و پاساژها تعطیل می‌شوند، اما مغازه‌های خیابان نادری اهواز یا بسیاری دیگر از شهرها باز هستند.
قم
چند روز پیش استاندار قم از رعایت ۶۶ درصدی پروتکل‌های بهداشتی دراین استان خبر داد، اما باورپذیری این آمار کمی دشوار است، چون براساس مشاهده‌های میدانی خبرنگارهمشهری، بسیاری از مردم این استان بدون ماسک در مکان‌های عمومی و به‌ویژه مکان‌های سرپوشیده حاضر می‌شوند. رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی هم تقریبا فراموش شده‌است. در بیشتر جلسه‌های شورای اطلاع رسانی درباره رعایت نشدن دستورالعمل‌های بهداشتی در اداره‌های دولتی صحبت می‌شود و حتی یکی از مسئولان ارشد استان گفته است: «نه کارمندان و نه مردم به توصیه‌های ما عمل نمی‌کنند.» بعضی از دستگاه‌های اجرایی نیز مصوبه تعطیلی پنجشنبه‌ها و دورکاری کارمندان را به‌صورت‌کامل اجرا نمی‌کنند و در برخی اداره‌ها همچنان نشست‌ها و همایش‌های عمومی برگزار می‌شود. در حوزه حمل‌ونقل عمومی، برخی پاساژها، باشگاه‌ها، رستوران‌ها، تالارهای پذیرایی، شهربازی‌ها و... هم مواردی از رعایت‌نکردن دستورالعمل‌های بهداشتی مشاهده می‌شود. مسافرت زائران خارجی و ایرانی به قم همچنان ادامه دارد و عادی‌انگاری کرونا درحالی‌است که برخورد با متخلفان یا در حجم بسیار محدود انجام می‌شود یا تذکرها جنبه بازدارندگی ندارد. هرازگاهی اخبار برخورد با متخلفان مانند توقیف ۴ تاکسی و پلمب برخی مراکز عرضه غذا منتشر می‌شود، اما این برخوردها در مقایسه با حجم بی‌تفاوتی به دستورالعمل‌های بهداشتی، ناچیز است.
مرکزی
با اینکه بیش از ۸۰ درصد تست‌های مثبت کرونا در استان مرکزی مربوط به نوع دلتا است، این استان ازنظر رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی وضعیت مناسبی ندارد. بسیاری از مردم این استان در فعالیت‌های اجتماعی و مراوده‌های روزمره خود نکات بهداشتی را رعایت نمی‌کنند. هرچند برگزاری مراسم پرازدحام در این استان ممنوع است، اما عده‌ای بدون توجه به مصوبات قانونی و تذکر مسئولان استان، به برگزاری مراسم عروسی، دورهمی‌های خانوادگی و کلاس‌های آموزشی حتی در شهرستان‌های قرمز و نارنجی اقدام می‌کنند. بیشترین نگرانی مسئولان بهداشتی و درمانی استان مرکزی، رعایت‌نکردن دستورالعمل‌های بهداشتی در واحدهای صنفی و مکان‌های‌عمومی است و نهادهایی که باید بر فعالیت مراکز تجمعی در شرایط قرمز و نارنجی نظارت داشته باشند، در انجام مأموریت‌های محول شده، جدیت ندارند. برخورد با متخلفان هم به‌صورت موردی انجام می‌شود و آنچنان که باید، جنبه بازدارندگی ندارد. وضعیت رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی در اداره‌ها و دستگاه‌های اجرایی استان مرکزی به‌واسطه تعطیلی پنجشنبه‌ها و اجرای طرح دورکاری بهتر شده‌است، اما مسئولان استان پیش‌بینی می‌کنند به‌دلیل عادی‌انگاری همه‌گیری ویروس کرونا دراین استان، روزهای سخت‌تری پیش‌رو خواهد بود.
همدان
همدان از ابتدای همه‌گیری ویروس کرونا جزو استان‌هایی بوده که میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی درآن، آن‌قدر کم بوده که باعث نگرانی مسئولان شده‌است. براساس آمارها، در نوروز۹۹ که اوج وحشت از کرونا به‌حساب می‌آمد، همدان پذیرای ۱۰۰هزار مسافر بود، اما حالا که ترس از کرونا کمتر شده و در همه جای کشور از میزان رعایت پروتکل‌ها کاسته شده، وضعیت همدان کاملا مشخص است. در بازار مرکزی و تاریخی همدان که جزو شلوغ‌ترین مراکز این شهر محسوب می‌شود، میزان رعایت پروتکل‌ها بسیار پایین است و با وجود جمعیت زیادی که در تردد هستند، بسیاری از زدن ماسک خودداری می‌کنند. حالا دیگر خبری از پوشیدن دستکش هنگام وزن کردن مرغ و گوشت و ماهی ازسوی برخی بازاری‌ها نیست. نکته جالب توجه، استفاده شهروندان از آبخوری‌های سطح شهر به‌خصوص پیاده‌راه بوعلی، آن‌هم بدون لیوان بلکه با دست است که در شرایط فعلی همه‌گیری ویروس کرونا کاملا عجیب به‌نظر می‌رسد. اکنون رستوران‌های معروف شهر با تمام ظرفیت مشغول به فعالیتند، مراسم عروسی در برخی تالارها با ظرفیت تکمیل برگزار می‌شود و «باغ بهشت» نیز مملو از جمعیت است. همچنین تعداد قابل‌توجهی از شهروندان هنگام استفاده از اتوبوس و تاکسی، یا ماسک نمی‌زنند یا آن را زیر چانه قرار می‌دهند.
کهگیلویه‌وبویراحمد
کهگیلویه‌وبویراحمد که در همسایگی فارس، اصفهان، بوشهر و لرستان قرار گرفته، با داشتن چند شهرستان قرمز نگران پیک بعدی کروناست. هرچند به گفته استاندار، میانگین رعایت پروتکل‌های بهداشتی در استان ۸۰درصد است، اما تراکم جمعیتی خطر شیوع کرونا را افزایش داده و به‌همین دلیل نظارت‌ها برای کنترل ویروس دلتا سخت‌تر شده‌است. کمیته نظارت بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی در استان هم اعلام کرده در ماه‌های گذشته پروتکل‌ها به‌خوبی رعایت شده‌است. رعایت مردم و همچنین شرایط کوهستانی و خاص استان در کنار نبود راه‌های ایمن که امکان رفت‌وآمد از استان‌های همجوار را سخت کرده، موجب شده‌است کهگیلویه و بویراحمد برخلاف سایر استان‌ها تا امروز ۲ پیک کرونا را پشت‌سر بگذارد و فعلا شرایط بهتری نسبت به دیگر استان‌های کشور داشته باشد. در یک سال گذشته یکی از دلایل کنترل همه‌گیری ویروس کرونا، تلفات پایین و مصون ماندن از پیک‌های متعدد، مشارکت مردم و رعایت پروتکل‌های بهداشتی عنوان شده‌است. معاون پارلمانی رئیس‌جمهوری هم در سفر اخیر خود به استان اعلام کرده بود که کهگیلویه‌وبویراحمد در زمینه مدیریت کرونا، عملکرد مطلوبی داشته و در زمینه غربالگری، رتبه نخست کشور را دارد.
هرمزگان
به گفته مسئولان وزارت بهداشت، میانگین رعایت پروتکل‌های بهداشتی در هرمزگان ۷۳درصد بوده‌است؛ موضوعی که در مشاهده‌های میدانی روزهای اخیر در شهر بندرعباس هم دیده می‌شود و تعداد قابل‌توجهی از شهروندان از ماسک استفاده و اصناف هم از ارائه خدمات به افراد بدون ماسک خودداری می‌کنند. با توجه به وجود گرمای شدید در بندرعباس، استفاده از وسایل سرمایشی امری اجتناب‌ناپذیر است و این موضوع سبب شده‌است در فضاهای عمومی، به‌ویژه اداره‌ها تهویه مناسبی وجود نداشته باشد. دربرخی اداره‌ها دیده می‌شود که برای حفظ دمای متعادل در ساختمان‌ها، افراد از باز کردن در و پنجره‌ها اجتناب می‌کنند و این موضوع موجب تکثیر ویروس کرونا و آلودگی بالا دراین شهرستان و به‌تبع آن در استان هرمزگان شده‌است. حمل‌ونقل غالب برای شهروندان در شهر بندرعباس استفاده از تاکسی است، با این حال بیشتر رانندگان تاکسی پروتکل‌های بهداشتی را به‌درستی رعایت نمی‌کنند و با توجه به اینکه وسایل سرمایشی تاکسی در تمام روز روشن است، تهویه مناسبی در زمینه هوای داخلی این خودروها صورت نمی‌گیرد.
البرز
براساس بررسی‌های وزارت بهداشت و درمان، میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی دراستان البرز حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد اعلام شده که این رقم بسیارنگران‌کننده است، چراکه برای کنترل این بیماری در استان باید میزان رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی به بالای ۹۰ درصد برسد. سال گذشته البرز جزو ۳ استان برتر در رعایت پروتکل‌های بهداشتی بود، اما اکنون در رتبه‌های پایین این فهرست قرار گرفته و میزان رعایت در صنوف مختلف، اداره ها و حتی در کوچه و بازار مانند گذشته نیست. مسافرت‌ها، دورهمی‌ها، ترددهای درون‌شهری، حضور در مراکز خرید و پاساژگردی‌ها و عادی‌انگاری همه‌گیری ویروس کرونا و رعایت‌نشدن پروتکل‌های بهداشتی سبب شده‌است تا این استان در وضعیت قرمز کرونا قرارگیرد. درحال‌حاضر بسیاری از تالارهای استان همچنان فعالند و در شرایط قرمز هم خدمات ارائه می‌دهند. با وجود اینکه اعلام شده‌است محدودیت‌ها و نظارت بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی ازسوی مردم، اصناف و همه مکان‌های عمومی و اداره‌های دولتی در استان شدت می‌گیرد، اما در ماه‌های اخیر کوتاهی‌هایی دراین زمینه انجام شده است.
کرمان
هنوز پیک چهارم کرونا در استان کرمان فروکش نکرده بود که از اواخر خردادماه، خبر رسید تعداد بستری‌شدگان در جنوب استان روزبه‌روز درحال افزایش است. در یک چشم برهم‌زدن، کل شهرها قرمز و وضعیت در برخی مناطق ازجمله جنوب، بحرانی و به تعبیر نماینده ۵ شهرستان جنوبی، «سیاه» شد. از اواخر اردیبهشت‌ماه با کاهش محدودیت‌های کرونایی، بساط مراسم عزا و عروسی و دورهمی برپا و ماسک هم از صورت بسیاری برداشته شد. اما با اوج‌گیری ناگهانی بیماری، که گفته می‌شود ناشی از انتشار ویروس دلتا در استان بوده‌است، دوباره تعطیلی و محدودیت‌های کرونایی بازگشت، به‌گونه‌ای‌که طی ۲ هفته گذشته، در روزهایی شرق استان به‌طورکامل تعطیل شد و میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی که به ۶۰ درصد رسیده بود، افزایش یافت. اما هنوز تغییر چندانی در روند بستری‌های روزانه ایجاد نشده و پیش‌بینی می‌شود تا نیمه مردادماه خیز کرونا در استان همچنان ادامه داشته باشد. البته استفاده از ماسک نسبت به گذشته بهتر و تعداد تجمع‌ها کمتر شده‌است، اما برخی همچنان سهل‌انگاری می‌کنند. برپایی دورهمی در برخی پارک‌های شهر کرمان که به‌خاطر همه‌گیری ویروس کرونا شب‌ها برق آن خاموش می‌شود، برپایی مراسم عروسی و عزا، شلوغی جاده‌های مناطق ییلاقی و تخطی برخی اصناف از مقررات کرونایی حکایت از آن دارد که در ۱۸ ماهگی پاندمی نیز هنوز نمی‌توان به کاهش زنجیره انتقال دل بست.
چهارمحال‌وبختیاری
بررسی‌های میدانی خبرنگار همشهری در شهرکرد، مرکز استان چهارمحال‌وبختیاری نشان می‌دهد میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی در اماکن عمومی استان، نسبی است و حدود ۹۰ درصد افراد از ماسک استفاده می‌کنند، اما معضل اصلی، بی‌توجهی به فاصله اجتماعی در وسایل حمل‌ونقل عمومی ازجمله اتوبوس و تاکسی، مراکز خرید، اداره‌ها و دستگاه‌های خدمات‌رسان است. ازدحام بازار، برگزاری جلسه‌های متعدد با تعداد نفرات بالا در اداره‌ها، بی‌نظمی و شلوغی در دستگاه‌هایی با مراجعان مردمی زیاد و دورهمی‌های خانوادگی در پارک‌ها از مصادیق بی‌توجهی به فاصله‌گذاری اجتماعی در شهرکرد است. اما اوضاع زمانی نگران‌کننده می‌شود که در تابستان جمعیت قابل‌توجهی از مهاجران استان‌های جنوبی کشور وارد شهرکرد می‌شوند و چندماه دراین استان اسکان دارند. این افراد کم‌توجه به رعایت پروتکل‌ها، از استان‌های قرمز به شهرکرد که در وضعیت نارنجی قرار دارد، سفر کرده‌اند. بسیاری از ماسک استفاده نمی‌کنند که بارها مورد اعتراض مردم قرارگرفته و مسئولان هم برای مدیریت این وضعیت اقدام موثری انجام نداده‌اند. هرچند مسئولان عنوان می‌کنند خودروهای غیربومی ورودی به استان جریمه می‌شوند، اما درعمل مسافران بسیاری به استان وارد می‌شوند. همچنین در شهر آنچنان خبری از گروه‌های بازرسی و نظارت نیست و جریمه‌هایی که از آن خبر داده می‌شود نیز از بازدارندگی لازم برخوردار نیست.
اردبیل
این روزها استان اردبیل مانند سایر نقاط کشور، درگیر اوج گیری ویروس کروناست و زنگ هشدار کرونای دلتا دراین استان هم به‌صدا درآمده‌است، با این وجود در تالارهای اردبیل بیشتر از همیشه صدای جشن و سرور عروسی به گوش می‌رسد. با وجود گذشت حدود یک سال‌ونیم از همه‌گیری این ویروس، آموزش‌ها برای استفاده از ماسک و رعایت دیگر پروتکل‌های بهداشتی کافی نبوده‌است. استفاده از ماسک، چندان جدی گرفته نمی‌شود و درصد قابل‌توجهی نیز استفاده درست از ماسک را آموزش ندیده‌اند. آمارهای وزارت بهداشت در این استان نشان می‌دهد میزان مرگ و میر کرونایی‌ها نسبت به میزان مبتلایان دراین استان بالا بوده‌است. طبق آمار اعلام شده ازسوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در اردیبهشت‌ماه سال‌جاری استان اردبیل جزو ۴ استان با مرگ‌ومیر بالای کرونا بوده‌است، درحالی‌که میزان مبتلایان در رده‌های بالای کشور نیست. طبق همین آمار، اردبیل جزو استان‌هایی با میزان بالای رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی نسبت به سایر استان‌هاست. به نظر می‌رسد در آمارگیری فقط وجود یک ماسک پارچه‌ای جلوی دهان مردم، هرچند غیراستاندارد و غیراصولی، کافی شمرده می‌شود، اما نتیجه این سهل انگاری‌ها و خوش‌بینی‌ها، پیک‌هایی است که پشت سر هم می‌آید و به قیمت جان شهروندان تمام می‌شود.
مازندران
براساس بخشنامه‌های اعلام شده، در دستگاه‌های دولتی و اداره‌های مازندران پروتکل‌های بهداشتی رعایت می‌شود، اما در مناطق مختلف استان، طی هفته‌های اخیر توجه به این موضوع به میزان چشمگیری کاهش یافته‌است. براساس اظهارات مسئولان دانشگاه علوم‌پزشکی مازندران، درحال‌حاضر درصد رعایت پروتکل‌های بهداشتی دراین استان به‌طور میانگین کمتر از ۶۵ درصد است. دربرخی مناطق استان نیز این رقم به کمتر از ۵۰ درصد رسیده که این وضعیت یکی از عوامل اصلی افزایش سرعت همه‌گیری ویروس کرونا در مازندران در هفته‌های اخیر است. مشاهده‌های میدانی خبرنگارهمشهری هم نشان می‌دهد علاوه بر رعایت نشدن پروتکل‌های بهداشتی در بسیاری از مناطق مازندران، برپایی محفل‌های خانوادگی، جشن‌ها و دورهمی‌ها، میزان بی‌توجهی به پروتکل‌های بهداشتی را افزایش داده‌است. این موضوع به‌ویژه در روزهای پایانی هفته که مسافران وارد مازندران می‌شوند و بسیاری از بومی‌های مازندران برای فرار از گرما به ییلاقات و روستاهای خود سفر می‌کنند، بیشتر به چشم می‌آید، به‌طوری‌که دربرخی مناطق ییلاقی، رعایت پروتکل‌های بهداشتی به زیر ۳۰ درصد هم می‌رسد. همچنین برخلاف موج‌های قبلی همه‌گیری ویروس کرونا که تعطیلی صنوف مختلف در دستورکار قرار می‌گرفت، در موج پنجم این موضوع به‌دلیل مشکلات اقتصادی فراموش شده‌است.
یزد
این روزها درحالی شاهد شیوع پیک پنجم کرونا در بسیاری از مناطق کشور هستیم که بخش قابل‌توجهی از مردم نسبت به رعایت پروتکل‌های بهداشتی کم‌توجه شده‌اند. این روند در یزد نیز بسیار مشهود است و این روزها درحالی‌که بیماران بستری کرونا در بیمارستان‌های استان از مرز ۸۰۰ بیمار نیز گذشته، بسیاری از شهروندان را بدون ماسک درسطح شهر و اماکن عمومی می‌بینیم. هرچند در برخی بخش‌ها مانند اداره‌ها، بانک‌ها و سیستم حمل‌ونقل عمومی رعایت بیشتر پروتکل‌ها را به‌دلیل اجبار به استفاده از ماسک شاهد هستیم، اما در اماکن خصوصی و فروشگاه‌ها جدیت لازم دراین رابطه دیده نمی‌شود. براساس آخرین آمار منتشر شده درخصوص میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی در یزد، این استان با ۳۵ درصد رعایت در رتبه آخر کشوری قرارگرفته است. درهمین راستا ستاد استانی پیشگیری و مقابله با کرونا قرار است ضمن بررسی وضعیت استان و نحوه نظارت بر چگونگی اجرای پروتکل‌ها، تصمیم‌های جدیدی اتخاذ کند.
قزوین
تاکنون ۳۳هزارنفر از گروه‌های اولویت‌دار در استان قزوین واکسن کرونا دریافت کرده‌اند؛ این درحالی‌است که تاکنون بیش از هزارو۷۰۰ نفر در استان قزوین براثر ابتلا به کرونا جان خود را از دست داده‌اند و بیش از ۲۴هزارو ۴۰۰نفر به‌دلیل ابتلا به این ویروس در بیمارستان‌ها بستری شده‌اند. اما در موج جدید کرونا، ترافیک‌های سنگین و نیمه‌سنگین در ساعات عصر و ابتدایی شب در شهرها، حضور پرتعداد شهروندان در بوستان‌ها، اماکن‌عمومی، رستوران‌ها و مجتمع‌های تجاری، رعایت‌نشدن فاصله‌گذاری اجتماعی در اماکنی مانند نانوایی‌ها، بانک‌ها، مطب پزشکان و وسایل حمل‌ونقل عمومی و کم‌توجهی برخی اصناف نسبت به رعایت پروتکل‌های بهداشتی تعیین شده؛ قزوین و ۴ شهرستان دیگر این استان را در وضعیت قرمز قرار داد. با وجود رعایت نسبی پروتکل‌های بهداشتی و محدودیت‌های کرونایی در اداره‌ها و اصناف، اما همچنان ترافیک عصرگاهی در قزوین پابرجاست و مهمانی‌ها به‌عنوان عامل اصلی انتقال ویروس کرونا هم باکیفیت قبلی ادامه دارد و میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی در اماکن عمومی استان در هفته‌های اخیر به کمتر از ۸۰درصد رسیده‌است.
لرستان
اماکن گردشگری و تفریحی لرستان که در آغاز همه‌گیری ویروس کرونا خالی از جمعیت بود، حالا دیگر سوت و کور نیست و تعداد زیادی از مردم در این محل‌ها حضو می‌یابند. بخش‌هایی از طبیعت لرستان حتی در روزهای وسط هفته هم پر از خانواده‌هایی است که از گرما به طبیعت پناه برده‌اند و ترجیح می‌دهند ناهار یا شام خود را به‌جای آپارتمان‌های گرم، در طبیعت خنک صرف کنند. این ازدحام و عدم رعایت فاصله اجتماعی درحالی رخ می‌دهد که استفاده از ماسک درمیان شهروندان و به‌ویژه نسل جوان و نوجوان بسیار کاهش یافته‌است. بیشتر مردان به‌جای اینکه دهان و بینی خود را با ماسک بپوشانند، ماسک خود را روی بازوها و خانم‌ها زیر چانه می‌گذارند. در بانک‌ها و اتوبوس‌ها نشستن به‌صورت یک صندلی درمیان دیده نمی‌شود و رانندگان تاکسی اغلب به‌جای ۳ نفر، ۴ نفر سوار می‌کنند و جالب اینکه شهروندان هم به این موضوع اعتراض نمی‌کنند.
ایلام
۴ شهرستان استان ایلام در وضعیت قرمز کرونایی قرار گرفته‌اند، با این‌حال بی‌توجهی به پروتکل‌های بهداشتی دراین‌استان سبب افزایش بیماران بدحال شده‌است. براساس آمارها، ایلام در جدول رعایت پروتکل‌های بهداشتی در مکان‌های عمومی در ردیف ۵ استان انتهایی جدول قرار دارد و به‌گفته مسئولان دانشگاه‌علوم‌پزشکی استان، میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی دراستان حدود ۶۰درصد کاهش یافته‌است که ادامه این وضعیت خطر شیوع بیشتر ویروس کرونا را افزایش می‌دهد. این‌درحالی‌است که مسئولان استان از کاهش رعایت پروتکل‌ها در جایگاه‌های سوخت و نانوایی‌های استان انتقاد می‌کنند.
فارس
تعداد شهرهای قرمز در استان فارس نشان می‌دهد که همه‌گیری ویروس کرونا رو به سمت بحرانی شدن است، به‌ویژه اینکه سویه هندی ویروس دراین استان و به‌ویژه شهرستان‌های جنوبی روندی صعودی دارد. با این وجود مسئولان استانداری فارس معتقدند نظارت‌های بهداشتی بر اصناف به‌ویژه رستوران‌ها، اماکن شلوغ و نانوایی‌ها شدیدتر شده و تعدادی هم روزانه پلمب می‌شوند. کارشناسان کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی را هشداری برای وقوع شرایط بدتر در استان می‌دانند. این درحالی‌است که آمارها از رعایت ۵۰ درصدی پروتکل‌های بهداشتی درسطح استان خبر می‌دهد؛ آماری که در مقطعی بالای ۹۰ درصد بود.
خراسان‌شمالی
آمارها نشان می‌دهد در استان خراسان‌شمالی هم اکنون حدود ۴۹درصد از مردم، پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نمی‌کنند و میانگین رعایت این دستورالعمل از میانگین کشوری هم پایین‌تر است. کاهش سطح رعایت پروتکل‌های بهداشتی دراین استان در آستانه عیدقربان نگران‌کننده است و این رویه می‌تواند بار دیگر آمار بیماران را افزایش دهد. باوجود هشدارها و محدودیت‌ها، همچنان دربرخی از شهرستان ها و روستاها برگزاری مراسم عروسی مشاهده می‌شود و همچنین برخی از شهرستان‌ها در انجام فعالیت‌های ورزشی برخلاف دستورالعمل‌های بهداشتی عمل می‌کنند. براین اساس مسئولان استان با اعلام اینکه نظارت‌ها در همه بخش‌ها تشدید می‌شود، تأکید می‌کنند که پروتکل‌های بهداشتی باید در تجمع‌ها، مراسم مختلف، بازارها و تالارها،
بر مبنای مصوبات ستاد ملی و استانی کرونا، اعمال شود.
سمنان
وضعیت اجرای پروتکل‌های بهداشتی در سمنان، به‌گفته مسئولان این استان مطلوب و بیشتر از ۷۰ درصد ارزیابی می‌شود. تا جایی که این استان در آخرین ارزیابی سراسری انجام شده، ازنظر رعایت مجموعه پروتکل‌های بهداشتی، درجمع ۳ استان نخست کشور قرار دارد. توجه به پروتکل‌های بهداشتی دراین استان سبب شده‌است که سمنان با وجود قرمز بودن عمده شهرستان‌ها در استان‌های همسایه، درحال‌حاضر وضعیت بهتری داشته باشد و به‌صورت یک منطقه نارنجی، در محاصره مناطق قرمز دیده شود. توجه به اجرای پروتکل‌های بهداشتی در شهرستان‌های مختلف سمنان و درمیان قشرهای مختلف مردم همچنان به‌صورت برجسته‌ای قابل مشاهده‌است. در مناطق مختلف این استان هرچند صنوف تعطیل نشده‌اند، اما رعایت مسائلی مانند فاصله گذاری اجتماعی و استفاده از ماسک در شهرها و فعالیت‌های روزمره همچنان تا حد نسبتا قابل قبولی موردتوجه مردم قرار دارد.
نظر شما