به گزارش همشهری آنلاین، مهم‌ترین مطالبه این روزهای مردم خوزستان، لرستان، چهارمحال و بختیاری توقف طرح‌های انتقال آب بین‌حوضه‌ای از سرشاخه‌های کارون است؛ مطالبه‌ای که دبیر انجمن دوستداران طبیعت و محیط‌زیست خوزستان معتقد است که از سال‌ها پیش وجود داشته اما از آنجا که حرف مردم هیچ‌گاه بی‌واسطه شنیده نشده است امروز شاهد یک بحران اجتماعی در این استان‌ها هستیم.
هژیر کیانی وضعیت موجود خوزستان را حاصل چند فرایند می‌داند و درباره آن به همشهری می‌گوید: نخستین فرایندی که این شرایط را رقم زده، نگاه بهره‌کشی‌تحمیل شده است. خوزستان به وقت تولید ناخالص و تولید سایر منابع، استانی ملی است اما به وقت مسائل در این سطح دیده نمی‌شود. نمونه این اتفاق به اعتقاد این فعال محیط‌زیست عملکرد وزارت نفت در آلودگی هوای خوزستان و خشکاندن هورالعظیم و بی‌توجهی شورای‌عالی آب در انتقال آب با نادیده‌گرفتن استان، جمعیت ۵ میلیون نفری آن و جلگه خوزستان که بخش عمده‌ای از امنیت غذایی کشور را تامین می‌کند، است. عامل دوم در به‌وجودآوردن وضعیت فعلی خوزستان از نگاه کیانی، بی‌برنامگی و سوءمدیریت در همه دستگاه‌ها به‌ویژه آب و برق، جهاد کشاورزی و حفاظت از محیط‌زیست است که موجب شده برنامه‌ای نه در سطح مدیریت استانی و نه ملی برای حفاظت از محیط‌زیست استان طراحی نشود.
او می‌افزاید: سازمان حفاظت محیط‌زیست در راستای اهداف و وظایفی که انجام نمی‌دهد، در این سال‌ها به‌جای دستگاه ناظر به سازمان تسهیل‌گر پروژه‌های انتقال آب تبدیل شده است که به اجرای طرح‌هایی که پیوست محیط‌زیستی و اجتماعی ندارند، کمک می‌کند. ارزیابی‌های فرمایشی هم معمولا از سوی شرکت‌هایی انجام می‌شود که بعدا متوجه می‌شویم عموما شرکت‌های همکار در طرح‌های انتقال آب هستند.
دبیر انجمن دوستداران طبیعت و محیط‌زیست خوزستان ادامه می‌دهد: همه این موارد را در طول سال‌ها مطالبه‌گری کردیم، پیشنهاد و راهکار دادیم اما گوش شنوایی نبود درحالی‌که اگر سازمان‌های مردم‌نهاد جدی گرفته می‌شدند کار به این بحران نمی‌رسید.
کیانی با بیان اینکه سازمان‌های مردم‌نهاد خوزستان در سال ۹۵ پیشنهاد تدوین سند امنیت آب خوزستان را داده‌اند، می‌گوید: این سند به سازمان آب و برق ابلاغ شد، اما این سازمان اجازه نداد سند تدوین و اجرا شود درحالی‌که اگر این سند با حضور نمایندگان مردم، سازمان‌های مردم‌نهاد، تشکل‌های کشاورزی و... تدوین شود مصرف آب همه بخش‌ها برآورد و حقابه‌ها دیده می‌شود و دیگر کسی نمی‌تواند بدون توجه به این شرایط طرح‌های انتقال آب را اجرا کند. خوزستان امنیت غذایی بخش زیادی از کشور را تامین می‌کند و از آنجا که تولید ملی دارد، باید آب و برق آن تامین باشد. نگرانی ما درباره کارون، نگاه استانی نیست و اگر می‌گوییم کارون نباید خشکانده شود به‌خاطر این است که کارون متعلق به همه ایران است.
دبیر انجمن دوستداران طبیعت و محیط‌زیست خوزستان در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ادعای وزارت نیرو مبنی بر توسعه پایدار با سدسازی می‌گوید: عملا این کار برای تخریب سرزمین بود درحالی‌که اگر این هزینه‌ها را برای پایداری سرزمین و حفظ پوشش گیاهی آبریز زاگرس حفظ می‌کردیم، منابع آب حفظ می‌شد. اما ما چه کردیم؟ مثلا سد کارون ۳ ساخته شد، ۳۰ هزار نفر آواره و ۶۳ روستا تخلیه شد، جاده‌ها و میراث طبیعی از بین رفت و مردمی که یک‌بار برای جنگ و یک‌بار برای توسعه هزینه داده بودند، ۱۷ سال است که آب‌شان جیره‌بندی شده. بنابراین نتیجه می‌گیریم سرمایه‌گذاری‌های کشورمان از سوی وزارت نیرو عملا تلف شده است.
کیانی تصریح می‌کند که تنها راهکاری که می‌تواند برای مردم امنیت خاطر و اعتماد ایجاد کند، این است که سد و طرح‌های انتقال آب کوهرنگ ۳، بهشت‌آباد و «خرسان» از کارون بی‌جان برای همیشه متوقف شود. این طرح‌ها مربوط به ۲۰ سال گذشته است که شرایط کارون خیلی متفاوت بود و هرچه جلوتر آمدیم شاهد تغییر الگوهای بارش در سرشاخه‌های کارون بودیم و پایداری منابع آبی گذشته دیگر وجود ندارد.
او با بیان اینکه کارون نیم‌قرن است که ۵۰۰ میلیارد بطری آب معدنی را به زاینده‌رود صادر می‌کند، ادامه می‌دهد: سیاست‌های غلط وزارت نیرو برای پروژه‌های انتقال آب نه‌تنها خوزستان را نابود کرد بلکه هزینه‌های زیادی روی دست مردم گذاشت. طرح‌های انتقال آب بین‌حوضه‌ای قرار بود مشکل را حل کند، در طول نیم قرن گذشته با طرح‌های اجراشده آیا مشکل زاینده‌رود حل شد؟ خیر. چون ما اتفاقا در اینجا جذبه ایجاد می‌کنیم و مهاجرت بیشتر می‌شود و جمعیت افزایش می‌یابد. در همین دولت بیش از ۱۰ میلیون تن توسعه فولاد در اصفهان اتفاق افتاد، اگر اصفهان آب ندارد، آب صنعت از کجا تامین می‌شود؟
او معتقد است که با ۱۰ درصد صرفه‌جویی آب در بخش کشاورزی می‌توان چند برابر به دارایی آب آشامیدنی هر استانی اضافه کرد تا دیگر نیازی به انتقال آب بین‌حوضه‌ای نباشد.
نظر شما