همشهری آنلاین-صهبا ملک:
این روزها روستاها و طبیعت بکرشان، به مأمنی برای شهرنشینانی تبدیل شده که جز دود و ساختمان‌های بلند و آلودگی صوتی، سهمی از این زندگی ندارند؛ شهرنشینانی که از هر فرصتی برای سفر به دل طبیعت استفاده می‌کنند تا لختی بیاسایند و روح خسته خود را میهمان آرامشی هرچند کوتاه‌مدت کنند. یکی از روستاهایی که آغوشی باز برای گردشگران دارد، «اسفیدان» است که در ۴۵کیلومتری جنوب شرقی بجنورد قرار دارد و روستای هدف گردشگری استان خراسان‌شمالی محسوب می‌شود. با این وجود اهالی این روستا با مشکلاتی مواجهند که رفع آنها همت دوچندان مسئولان استان را می‌طلبد.
یک مقصد ویژه برای گردشگری
اسفیدان، روستایی کوهستانی است در دل یک دره که معماری پلکانی دارد و از این جهت، بی‌شباهت به ماسوله گیلان در شمال کشور نیست. درحالی‌که ماسوله نام و نشان بسیاری دارد و بسیاری از گردشگران آن را می‌شناسند و بارها به آن سفر کرده‌اند، اما روستای اسفیدان هنوزهم چندان برای گردشگران شناخته شده نیست. این درحالی‌است که ظرفیت‌های بالایی برای جذب مسافران و حتی ماندگاری آنها دارد.
اسفیدان که یکی از خوش آب وهواترین روستاهای خراسان‌شمالی محسوب می‌شود، در سال‌های اخیر عنوان «زیباترین روستای ایران» را به خود اختصاص داده و امروزه به‌عنوان «ماسوله شرق کشور» شناخته می‌شود و معروف است. هوای مطبوع و معتدل بهار و تابستان در کنار مناظر دیدنی و دلچسب طبیعی این روستا، می‌تواند یک سفر به‌یادماندنی را برای هر گردشگری رقم بزند و استرس و فشار کار روزانه و زندگی شهری را دور کند؛ هرچند این روزها همه‌گیری ویروس کرونا بیش‌از پیش بر گردشگری هم سایه افکنده و بازهم باید صبر کرد تا بتوان در محیطی آرام و به دور از بیماری، میهمان این روستاییان مهربان و خونگرم شد، از صنایع دستی و سوغات ویژه‌شان بهره گرفت، هوای خوش روستا را نفس کشید و از جاذبه‌های گردشگری وطبیعی آن بازدید کرد.
سوغاتی برای جسم و روح
با توجه به اینکه استان خراسان‌شمالی در حدفاصل ۲ قطب سیاحتی شمال کشور و زیارتی مشهدمقدس واقع شده، ازاین رو بی‌شک سالانه در ایام تعطیلات نوروز و فصل تابستان، شاهد تردد مسافران و گردشگران بسیاری دراین مسیر هستیم که راه زمینی را به هر وسیله دیگری ترجیح داده‌اند و عمدتا با خودروهای شخصی این مسیر را طی می‌کنند. باتوجه به این موضوع، بخشی از گردشگران می‌توانند در مسیر خود راهی ماسوله شرق کشور شوند. تنها کافی است مسافران وارد جاده بجنورد - شیروان شوند و از کنار روستای سیساب، راهی را درپیش بگیرند که آنها را به روستای اسفیدان می‌رساند.
با سفر به اسفیدان نه‌تنها این روستا و جاذبه هایش، که باید همه روستاهای اطراف را هم دید و از طبیعت آنها سرمست شد. اگرهم مسافران از مشهد راهی این روستا باشند، می‌توانند مسیر چناران و قوچان را درپیش بگیرند.
گردشگران می‌توانند برای گذراندن شب در روستا در یکی از اقامتگاه‌های محلی اقامت کنند و اگرهم اهل طبیعت‌گردی و خوابیدن در چادر باشند، می‌توانند کمپینگ را در دل طبیعت تجربه کنند و از آن لذت ببرند. اما برای افرادی که به هردلیل اقامت در هتل را به سایر گزینه‌ها ترجیح می‌دهند نیز راهی هست و می‌توانند شب هنگام به اسفراین یا بجنورد بروند.
قابلیت‌های روستا
وجود بقعه و آرامگاه امامزاده محمدبن باقربن موسی‌بن جعفر(ع) ویژگی معنوی خاصی به این روستا بخشیده و از جاذبه‌های گردشگری آن می‌توان به آبشار هنرور، آبشار بارگاه و غار خزانه هنرور اشاره کرد. باغ‌های گردو، گیلاس، آلبالو، سیب، زردآلو، گلابی و بادام در هر فصلی زیبایی خاصی به این روستا می‌بخشند و کشمش، بادام و گردو را پیشکش مسافران می‌کنند تا به‌عنوان سوغات این دیار با خود به همراه ببرند.
زنان روستا هم رویاهایشان را در تارو پود صنایع‌دستی همچون فرش و چادرشب می‌بافند و می‌توانند آنها را در کنار صنایع چوبی و سفالی، میهمان خانه‌های گردشگران کنند. اما این همه ماجرا نیست و گردشگران پس از فروکش کردن همه‌گیری ویروس کرونا، با سفر به این روستا، می‌توانند مزه غذاهای ویژه این دیار مانند آش پلو، آش قلیه، فتیر مسکه، قورمه و کاچی را بچشند و از موسیقی محلی این روستا یعنی قشمه و دوتار هم لذت ببرند یا در روزهای خاصی خود را به این روستا برسانند و مراسم محلی آنها را از نزدیک ببینند؛ مراسمی همچون پخت غذای نذری در روز اول عید نوروز و پخش آن در نزدیک امامزاده یا رفتن همه مردم روستا به آبشار هنرور در روز سیزده‌بدر که حال و هوای خاصی دارد.
مشکلات توسعه اسفیدان
اما این روستا با همه زیبایی‌ها و دلنوازی‌هایش، مشکلاتی هم دارد. هرچند قرار گرفتن این روستا در دره‌ای محصور درمیان کوه‌ها و قطعه سنگ‌های بزرگ، طبیعت منحصربه‌فردی ایجاد کرده و طبیعت‌گردان را به‌سوی خود می‌کشاند، اما همین سنگ‌ها گاه دردسرساز می‌شوند تا جایی که تلاش شده‌است بخشی از خانه‌های روستایی درمعرض خطر، از این روستا جابه‌جا شوند.
رانش زمین، سنگ غلطان، سیل و زلزله از چالش‌های ساخت‌وساز در بیشتر روستاهای خراسان‌شمالی ازجمله اسفیدان محسوب می‌شود. در زمینه تهدید پدیده سنگ غلطان که به‌عنوان پدیده طبیعی منازل روستایی را درمعرض خطر قرار داده هم باید گفت که تثبیت سنگ‌ها و رفع مشکل آن، بسیار هزینه‌بر و نیازمند اختصاص اعتبار از محل مدیریت بحران است.
اسفندماه سال‌گذشته براثر حادثه ریزش سنگ در روستای اسفیدان، خساراتی به باغ و یک واحد دامداری وارد شد و هرچند خوشبختانه خسارت جانی دربر نداشت، اما معلوم نیست که درصورت ریزش دوباره سنگ‌ها، خسارات سنگین جانی و مالی ایجاد نشود.
ضرورت جابه‌جایی برخی خانه‌ها
اینها درحالی‌است که پیش از این، مسئولان محلی از جانمایی زمین برای جابه‌جایی بخشی از واحدهای مسکونی روستای اسفیدان خبر داده و گفته بودند که ۱۰۰واحد مسکونی این روستای هدف گردشگری درمعرض سنگ غلطان قرار دارد و باید جابه جا شوند.
مسئولان بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شهرستان بجنورد هم با اشاره به جانمایی زمین برای جابه‌جایی بخشی از واحدهای مسکونی روستای اسفیدان اعلام کرده‌اند که شهرک مسکونی در بالادست روستای اسفیدان جانمایی، آماده‌سازی و تسطیح شده‌است و روستاییان درمعرض خطر باید جابه‌جا شوند.
با این وجود به‌نظر می‌رسد این ماجرا همچنان پیچیدگی‌های خاص خود را دارد، چراکه با گذشت حدود ۶ ماه از این اتفاق، جمعیتی بسیار اندک، از خانه‌های خود دل کنده‌اند.
«علی‌اکبر صابری»، معاون عمران روستایی بنیاد مسکن خراسان‌شمالی، اسفیدان را یکی از روستاهای پرجمعیت شهرستان بجنورد می‌داند و می‌گوید که جابه‌جایی فقط ۲۰خانوار این روستا، نشان از آن دارد که روستاییان تمایل چندانی به جابه‌جایی ندارند. این درحالی‌است که برخی از خانه‌های این روستا درمعرض شدید خطر سنگ غلطان قرار دارند.
نظر شما