در این نمودار آمده است تا سال 2050جمعیت سالمندان ایرانی به تعداد 26 میلیون و 393 هزار نفر خواهد رسید که در آن زمان سالمندان 26 درصد از کل جمعیت کشور را تشکیل میدهند و باید مسئولان کشور از هم اکنون برنامهریزیهای اصلی را مدنظر داشته باشند.
امید به زندگی برای مردان و زنان ایرانی بعد از 60 سالگی طی سالهای 2005 تا 2010 به ترتیب 17 و 18 سال در این نمودار قید شده است.
بر پایه این گزارش، سازمان ملل در سال 2006 تعداد کل سالمندان جهان را 687 میلیون و 923 هزار نفر عنوان کرده است که این تعداد در سال 2050 به رقم 1 میلیارد و 968 میلیون و 153 هزار نفر خواهد رسید.
در این میان کشورهای ژاپن، ایتالیا وآلمان، به ترتیب بالاترین جمعیت سالمندان جهان را دارند، در حالی که امارات متحده عربی، قطر و کویت کمترین جمعیت سالمندان را دارا هستند.
در فرهنگسرای سالمند
مراسم بزرگداشت روز سالمند با حضور ابوالحسن فقیه رئیس سازمان بهزیستی، رئیس فرهنگسرای سالمند و جمع کثیری از سالمندان در فرهنگسرای بهمن برگزار شد.
در ابتدای این مراسم اکرم شاهرخی رئیس فرهنگسرای سالمند، به کارگیری یک چارچوب مشترک برای ارتقای وضعیت سالمندان را برای حمایت از حقوق، امری ضروری دانست و عنوان کرد: ارائه خدمات رفاهی مختلف، قدرشناسی عملی از سالمندان را مقدور میسازد.
وی با اشاره به صدور حدود 173000 کارت منزلت برای سالمندان بالای 65 سال اظهار امیدواری کرد تا با همکاری ارگانها و نهادهای دولتی و خصوصی شرایطی فراهم شود تا این قشر بتوانند از خدمات رفاهی در سطح ملی استفاده کنند.
در ادامه مراسم، رئیس سازمان بهزیستی با بیان این مطلب که دوران سالمندی پایان راه نیست و وجود این افراد در خانواده موجب تحکیم روابط میشود، گفت: «سالمندان پل ارتباطی بین زمان گذشته، حال و آینده هستند و نیازهای آنها میتواند نیازهای جامعه را دگرگون کند.
وی همچنین از ملی شدن کارت منزلت سالمندان خبر داد و افزود: «با تصویب شورای عالی سالمندان در حضور رئیس جمهوری به زودی کارت منزلت سالمندان ملی میشود)، در این مراسم پیام دبیرکل ملی سازمان ملل به مناسبت روز بینالمللی سالمند توسط نماینده کوفی عنان قرائت شد.
در این بیانیه کوفی عنان موضوع روز ملی سالمند را «بهبود کیفیت زندگی برای سالمند و پیشرفت خط مشیهای جهانی سازمان ملل» عنوان کرد و میگوید: «این درخواستی از همه جوامع برای تلاش در راستای سیاستها و برنامههایی است که افراد سالمند را قادر میسازد تا در محیطی که تواناییهای آنها را تقویت، استقلال آنها را پرورش و به آنان حمایت و مراقبت کافی نشان میدهند، زندگی کنند.»
وی تصریح میکند: «این امر به معنی تضمین مسکن، رفت و آمد و سایر شرایط زندگی است که اجازه میدهد مردم عدم وابستگی خود را تا هر زمان و در هر سن و سال حفظ کنند.»
کوفی عنان در پایان بیانیه خود در این روز از دولتها، بخش خصوصی، سازمانهای جامعه مدنی و مردم میخواهد تا تلاشهای خود را برای ایجاد جامعهای برای تمام سنین، متمرکز کنند.
در ادامه این برنامه در فرهنگسرای سالمند، گروه تئاتر خردسالان و گروه کر سالمندان به اجرای برنامههای هنری و همخوانی پرداختند و از سالمندان نمونه کشور در عرصههای مختلف تقدیر شد.
نیازهای اساسی سالمندان
رئیس سازمان بهزیستی کشور در حاشیه بازدید از مرکز نگهداری و توانبخشی سالمندان توحید در تهران به مناسبت روز جهانی سالمند، گفت: «نیازهای سالمندان با جوانان متفاوت است و در حالی که جوانان به مسکن، شغل و فراهم بودن زمینه ازدواج نیازمندند، سالمندان به خدمات درمانی، توانبخشی و نگهداری نیاز دارند که بسیار پرهزینه است و اگر از هم اکنون فکری برای این مسأله نشود در سالهای آینده حتی صرف کل بودجه کشور نیز برای سالمندان کافی نخواهد بود.
فقیه تصریح کرد: «یکی از مشکلات فعلی کمبود پزشک متخصص طب سالمندی در کشور است، به طوری که در کشور انگلیس با جمعیت مشابه ما دو هزار نفر متخصص طب سالمندی دارند، در حالی که در کشور ما فقط 2 نفر متخصص طب سالمندی داریم.
رئیس سازمان بهزیستی کشور افزود:« سیاست کلی دولت و سازمان بهزیستی برای قشر سالمند، برنامهریزی برای نگهداری و مراقبت از آنها در خانه و در کنار خانواده است و به همین منظور یارانههایی برای نگهداری آنان در نظر گرفته شده است که کافی نیست و باید برای پوشش بیشتر سالمندان اعتبارات آن افزایش یابد.
وی گفت: «در حال حاضر 110 هزار سالمند در کشور از خدمات بهزیستی استفاده میکنند و با توجه به این موضوع که از 5/4 میلیون سالمند کشور حدود 3 میلیون تحت پوشش دستگاههای دیگر هستند و از مجموع 5/1 میلیون نفر دیگر عده زیادی نیز نیازی به کمکهای حمایتی و توانبخشی بهزیستی ندارند، گروه کوچکی شاید در حدود 30 هزار نفر سالمند از هیچ جای دیگری حمایت نمیشوند و در نوبت خدمات بهزیستی قرار دارند.»
فقیه درباره شورای ملی سالمندان نیز توضیح داد: «این شورا تاکنون دو جلسه تشکیل داده است و کمیته اجرایی آن فعال شده است که طرحهای مختلفی در زمینه تغذیه سالمندان، خدمات بهداشتی و درمانی به آنان، پرورش نیروی متخصص طب سالمندی، یکسانسازی خدمات و ارائه کارت منزلت به همه سالمندان در دست تدوین دارد که تصویب آن در این شورا و با حضور ریاست جمهوری طی دو، سه سال آینده عملی خواهد شد.
کمبود عینک و دندان
سالمندان در تمام نقاط دنیا با مشکلات جسمی متفاوتی دست به گریبانند.
رئیس اداره سلامت جمعیت خانواده وزارت بهداشت درباره مشکلات سالمندان ایرانی میگویند: «55 درصد سالمندان که به عینک نیاز دارند به دلیل مشکلات مختلف به این وسیله دسترسی ندارند.»
وی میافزاید: «42 درصد سالمندان نیازمند دندان مصنوعی و 75 درصد سالمندان نیازمند ویلچر و واکر، به این وسایل دسترسی ندارند.»مطلق خاطر نشان کرد: «9 درصد سالمندان هیچ گونه درآمدی ندارند و 9 درصد به تنهایی زندگی میکنند.»
در حال حاضر براساس آمارهای موجود 80 درصد سالمندان استقلال مالی دارند و 20 درصد مردان سالمندان طی یک سال به نوعی دچار حادثه میشوند که این حادثه در شهرها بیشتر حوادث ترافیکی و در روستاها از زمینخوردگی گزارش شده است.
17/5 درصد زنان سالمند و 18 تا 21 درصد مردان سالمند در طی سال بیماریهای چشمی و گوارشی میگیرند.دکتر مطلق میافزاید: «95 درصد سالمندان نیازمند استفاده از سمعک هستند که به دلایل متفاوت به این وسیله دسترسی ندارند.»
علیرضا عدالت فیزیوتراپیست سالمندان معتقد است: زمین خوردگی معمولاً باعث به وجود آمدن ناتوانیهای پایدار به خصوص در زنان سالمند میشود، زیرا در زنان سالمند به علت کم شدن تراکم استخوان و در اثر پوکی استخوان، احتمال شکستگی لگن به دنبال زمین خوردن زیاد است.
ترس از افتادن نیز خود به خود عاملی مؤثر در کاهش کیفیت زندگی سالمندان است، به طوری که 20درصد از سالمندان به خاطر ترس از افتادن فعالیتهای روزمره خود را کاهش میدهند که این امر باعث کاهش کیفیت زندگی آنان میشود.
ورزش و به خصوص ورزشهایی که به منظور افزایش حس تعادل به طور منظم و مرتب با مشاوره پزشک انجام میشود، تا حد زیادی در کاهش زمین خوردگیهای دوران سالمندی مؤثر است.