همشهری آنلاین _ مهدی اسماعیل پور: اگر گذرتان به کوچه سوم بلوار «تهرانسر» افتاده باشد، باید متوجه شده باشید که در ساختمان «اندیشه‌سرا» و سینما «ققنوس» سال‌هاست که بسته شده و حتی تابلوی آن را هم پایین کشیده‌اند. هرچند ققنوس در طول عمر ۱۴ ساله‌اش از این تعطیلی‌های چند ساله کم ندیده است، اما این بار بسته شدن تنها سینمای منطقه با تعطیلی‌های پیشین تفاوت بسیاری دارد. تخته شدن در ققنوس برخلاف موارد قبلی ربطی به بازسازی و بهسازی سالن چند منظوره سینما ندارد، بلکه ققنوس قربانی یک اختلاف ملکی شده است که چند مدعی دارد.
مدت‌ها است که دل اهالی تهرانسر برای تنها سینمای محله و ساختمان خاطره انگیزش تنگ شده است. در روزهایی که مدیریت جدید شهر تهران بر لزوم ایجاد تعادل و تقسیم‌بندی مناسب امکانات و سرانه‌ها در همه مناطق و محله‌های تهران، از جنوب تا شمال و از شرق تا غرب، تأکید دارد، خواسته شهروندان تهرانسر حل مشکل اندیشه‌سرا و سینما ققنوس و بازگشایی دوباره آن برای اکران فیلم است. خواسته‌ای که در گفت‌وگو با مسئولان شهرداری متوجه شدیم با وجود مشکلات و سختی‌هایی که دارد، در صورت موافقت و همکاری شهرداری مرکز و شورای شهر، کاری انجام شدنی است.
- از «به رنگ ارغوان» تا «شیار ۱۴۳»
سال ۱۳۸۶ بود که سینما ققنوس با گنجایش ۲۵۰ نفر و صندلی‌های قرمز خوش‌رنگ در تهرانسر افتتاح شد. اما چندان طول نکشید که این سینمای نوپا به دلیل نداشتن ایمنی و استانداردهای تعیین شده از سوی وزارت «فرهنگ و ارشاد اسلامی»، بدون اکران حتی یک فیلم، خیلی زود بسته شد. در نتیجه اهالی محله مجبور شدند ۲ سال دیگر نیز چشم‌انتظار افتتاح دوباره ققنوس بمانند تا اینکه بهمن ماه ۱۳۸۸ تنها سینمای منطقه با اکران فیلم‌های «به رنگ ارغوان» و «حلقه‌های ازدواج» و این بار با گنجایش ۲۲۰ نفر، دوباره کار خود را از سر گرفت. ققنوس سینما و سالنی چند منظوره بود، اما بیشتر از آنکه سالنی برای اکران فیلم باشد، به محلی برای برپایی سمینارها، کارگاه‌های آموزشی، همایش‌ها و برنامه‌های فرهنگی اختصاص داشت و به ندرت فیلمی در آن اکران می‌شد. تنها سینمای منطقه ۲۱ که قرار بود مرکز مجهزی برای نمایش فیلم باشد، بیش از آنکه فعال باشد و فیلم اکران کند، تعطیل بود و خاک می‌خورد! آخرین باری که یک فیلم در ققنوس اکران شد به مردادماه سال ۱۳۹۴ برمی‌گردد.
فیلم «شیار ۱۴۳» در آن اکران و با استقبال خوب مردم نیزروبه رو شد. پس از آن ققنوس دوباره در خاموشی فرو رفت و دیگر پرده‌های سینما برای اکران فیلم بالا نرفت. سرانجام در سال ۱۳۹۸ ساختمان فرهنگسرای «قرآنی» منطقه ۲۱ که سینما ققنوس نیز بخشی از این ساختمان بود، به دلیل داشتن معارض، تعطیل و همه تابلوی‌های این مرکز از جمله سردرسینما برداشته شد.
حدود ۲ سال است که بزرگ‌ترین مجتمع فرهنگی منطقه ۲۱ با داشتن امکاناتی نظیر سینما و کتابخانه به حال خود رها شده و حیاط نیمه مخروبه‌اش از پشت درهای نرده‌ای زنگ زده و قفل زده شده توی ذوق می‌زند. ققنوس بارها تعطیلی و خواب زمستانی را تجربه کرده بود، اما این بار شرایط با گذشته متفاوت است. اهالی محله «امید»، ناراحت و ناراضی بابت این شرایط، از سرنوشت یکی از نوستالژی‌ترین اماکن منطقه می‌گویند.
- اندیشه‌سرای ققنوس مطالبه چندین ساله تهرانسری‌ها
«جعفرمرادی» از اهالی تهرانسر درباره تعطیلی و حال و روز اندیشه‌سرای ققنوس به همشهری محله می‌گوید: «سال‌ها بود که اهالی تهرانسر و منطقه ۲۱ از نداشتن سینما و مرکز فرهنگی گلایه داشتند تا اینکه در اوایل دهه ۸۰، اندیشه‌سرای ققنوس ساخته شد و مردم به خواسته خود رسیدند. اما در این سال‌ها آنقدر در سالن سینما را بستند و بازگشایی کردند و کاربری اندیشه‌سرا را تغییر دادند که بالاخره متوجه نشدیم چه زمانی باز است و چه زمانی تعطیل شده است.
مردم تهرانسر سال‌ها است که مطالبه مرکز فرهنگی و تفریحی خوب و مناسبی را دارند. ساختمان اندیشه‌سرا و امکانات آن برای ایجاد چنین پایگاهی مناسب است، هم سالن چند منظوره برای سینما، تئاتر، جشن‌ها و همایش‌های مردمی دارد و هم ۲ ساختمان مجزا از یکدیگر که برای انجام کارها و برنامه‌های فرهنگی، ورزشی و مذهبی مناسب هستند. از حیاط و محوطه به نسبت بزرگی هم برخوردار است.
امیدواریم این مرکز دوباره بازگشایی شود و این‌بار به جای تغییرات پی در پی کاربری و تعطیلی‌های پشت سر هم با راه‌اندازی امکانات تفریحی و فرهنگی از جمله سینما و تئاتر، کتابخانه، شهربازی کودکان، کلاس‌های قرآنی و اجرای برنامه‌های فرهنگی، کمبود و نبود یکسری مراکز فرهنگی را در محله پر جمعیت تهرانسر جبران کند.»
- فقر سرانه فرهنگی و سینمای تعطیل شده
«لیلا گل محمدی» از ساکنان قدیمی تهرانسر درباره سینما ققنوس می‌گوید: «اهالی تهرانسر از اندیشه‌سرا و سینما ققنوس خاطرات خوبی دارند و این سینما به‌گونه‌ایی یکی از بناهای هویت‌ساز محله ما محسوب می‌شود. گذشته از این، منطقه ۲۱ با این وسعت و جمعیت که گمان می‌کنم بیش از ۲۰۰ هزار نفر باشد، به یک سینما، سالن تئاتر و نمایش و یک مرکز فرهنگی احتیاج دارد. اینکه تهرانسر هیچ سینما و سالنی برای اجتماعات فرهنگی ندارد، زیبنده این منطقه و این محله نیست. سرانه فرهنگی تهرانسر بسیار پایین است و ما هیچ جای مناسبی نداریم که بچه‌های خود را برای تفریح و سرگرمی به آنجا ببریم. مراکز فرهنگی، تفریحی و قرآنی که در کنار سینما ققنوس و ساختمان اندیشه‌سرا بود با داشتن امکاناتی نظیر کتابخانه می‌توانست پایگاه اجتماعی خوب برای مردم تهرانسر و منطقه ۲۱ باشد. امیدوارم سینما ققنوس و ساختمان اندیشه‌سرای قرآنی از این وضعیت ناراحت‌کننده و بلاتکلیفی خارج شود و به جای اینکه آن را متروکه و بدون استفاده به حال خود رها کنند، شهرداری دوباره آن را راه‌اندازی کند.»
- امید به بازگشایی دوباره مجتمع فرهنگی
«مصطفی بیگی»، معاون فرهنگی شهردار منطقه ۲۱، درباره مطالبه و درخواست اهالی تهرانسر برای راه‌اندازی دوباره و از سرگیری فعالیت مجتمع فرهنگی و قرآنی ققنوس، معروف به اندیشه‌سرا به همشهری محله می‌گوید: «درجریان مطالبات و درخواست‌های مردمی برای راه‌اندازی دوباره اندیشه‌سرای قرآنی ققنوس، قرار است تا امکانات فرهنگی شامل کتابخانه‌ای با بیش از ۱۰ هزار جلد کتاب با عناوین مختلف مذهبی و قرآنی، سالن چند منظوره برای اکران فیلم و برگزاری همایش‌ها و برنامه‌های فرهنگی راه‌اندازی شود. با توجه به همین درخواست‌های زیاد و مکرر مردمی، در مدت ۷ ماهی که در منطقه ۲۱ حضور داریم، از طریق شهرداری و شورای‌شهر سابق پیگیر این موضوع بوده‌ایم تا با تملک نیم دیگری از زمین، دوباره این مرکز فرهنگی و قرآنی را راه‌اندازی کنیم اما متأسفانه، مدیران وقت در این زمینه موافقت و همکاری نکردند.
زمین اندیشه‌سرا معارض ملکی دارد و حدود نیمی از آن متعلق به «ستاد اجرایی فرمان امام» (ره) و مالک خصوصی است و نیم دیگری از زمین نیز در تملک شهرداری قراردارد. متأسفانه در گذشته که اندیشه‌سرای قرآنی را می‌ساختند، ساختمان آن درجایی احداث شده است که امکان تفکیک آن از بخش‌های دارای معارض وجود ندارد. با توجه به اینکه بنای اندیشه‌سرا وامکانات آن دست نخورده باقی مانده‌اند، در صورت بازگشایی دوباره، نیازی به ساخت‌وساز و تأمین تجهیزات نیست و با یک مرمت و بازسازی جزیی، آماده از سرگیری فعالیت‌ها و ارائه خدمات فرهنگی و قرآنی به شهروندان خواهد بود. با توجه به رویکرد شهردار و شورای‌شهر جدید درباره توزیع عادلانه ثروت و امکانات در همه مناطق تهران، امیدواریم در پیگیری‌های دوباره، با حل مشکل معارض ملکی، شاهد بازگشایی و از سرگیری فعالیت اندیشه‌سرای قرآنی ققنوس در تهرانسر باشیم.»
- هر سرای محله یک سینما
منطقه ۲۱ از کمبود سرانه فرهنگی رنج می‌برد. از سوی دیگر، موقعیت و ویژگی‌های جغرافیایی منطقه از جمله همجواری صنعت و سکونت و محله‌هایی که به‌صورت جزیره‌ای دور از یکدیگر قراردارند، خود مانعی برای توسعه و رونق فرهنگی و حضور و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی است. شاید به همین دلیل است که این منطقه حتی یک سینما ندارد و برخلاف مناطق مجاور، یعنی ۵ و ۲۲، با وجود زمین‌های خالی بسیار زیاد، بخش خصوصی رغبتی برای ورود به این عرصه از خود نشان نمی‌دهد. یکی از راهکارهای پیشنهادی، استفاده بهتر و بیشتر از ظرفیت‌سراهای محله است. از جمله در زمینه سینما، از ۱۳ محله منطقه، ۹ سرای محله از سالن‌های چند منظوره با ظرفیت ۵۰ تا ۷۰ نفر برخوردار هستند. یعنی بالغ بر ۵۰۰ صندلی برای نمایش فیلم یا اجرای نمایش در این محله وجود دارد که با یک برنامه‌ریزی درست می‌توان از آنها استفاده کرد.
«روح‌الله‌عظیمی»، مدیر سرای محله «وردآورد»، در این‌باره به همشهری محله می‌گوید: «اغلب‌سراهای محله دارای سالن‌های چند منظوره برای اکران فیلم هستند. محله ما نیز سالنی با ظرفیت ۷۰ نفر دارد. در چند موردی که اکران فیلم داشتیم، استقبال شهروندان خوب بود. موضوع اصلی این است که شهرداری یا سازمان فرهنگی و هنری شهرداری شرایطی را فراهم کند تا فیلم‌های روز با قیمت مناسب به دست‌مان برسد.
چون تهیه این فیلم‌ها با توجه به قیمتی که دارند، از توان و عهده‌سراهای محله خارج است. در نتیجه باید قراردادی کلی برای همه‌سراهای محله بسته شود تا به لحاظ اقتصادی این کار قابلیت اجرا شدن داشته باشد. به نظر چنین طرحی بهتر از ساختن یک سینمای متمرکز در منطقه ۲۱ جواب می‌دهد.» مصطفی بیگی در این‌باره می‌گوید: «این طرح در دوره پیشین شهرداری به نتیجه نرسیده، اما در شورای‌شهر و مدیریت جدید شهری موضوع اکران فیلم درسراهای محله را دنبال خواهیم کرد.»
نظر شما