همشهری آنلاین- محمد بلبلی: در شرایط کنونی که صادرات نفت به دلیل تحریم‌ها با مشکلات بسیاری روبه‌رو شده، جایگزینی صادرات غیرنفتی بهترین روش برای توسعه اقتصادی است. مرزها و مبادی صادراتی در استان‌های شرقی از جمله خراسان رضوی بهترین مسیر برای دست‌یابی به بازارهای بین‌المللی به‌ویژه کشورهای آسیای مرکزی هستند، اما آنچنان که باید از این مزیت برای توسعه صادرات استفاده نمی‌شود. توجه ویژه دولت و دستگاه‌های مرتبط می‌تواند صادرات را گسترش دهد و موجب رونق اقتصادی کشور و همچنین خراسان رضوی، استانی با توانایی‌های بسیار در زمینه صنایع و معادن باشد.
افزایش ارزش صادرات از دوغارون
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی به همشهری آنلاین گفت: دوغارون، سرخس، باجگیران و لطف‌آباد از پایانه‌های مرزی در خراسان رضوی هستند که بخش مهمی از صادرات کشور از این مبادی انجام می‌شود. در حال حاضر پایانه مرزی دوغارون فعال است، اما با سقوط دولت افغانستان، تحولات سیاسی پیش آمده در این کشور و بی‌ثباتی در منطقه روند صادرات از این مرز تا حدودی دچار اختلال شده و بازرگانان فعالیت خود را محدود کردند. هرچند رفته رفته به سمت شرایط عادی در حال پیشروی هستیم.
محمدعلی امیرفخریان با بیان اینکه در ۴ ماه ابتدای امسال، تجارت با کشور افغانستان از مرز دوغارون از نظر وزنی کاهش داشته است، افزود: این تجارت از نظر ارزشی افزایش داشته است.
وی با بیان اینکه در سایر مبادی مرزی در خراسان رضوی مانند سرخس، باجگیران و لطف‌آباد که با کشور ترکمنستان هم‌مرز هستند وضعیت متفاوت است، اظهار کرد: در گذشته این ۳ مرز به خاطر محدودیت‌ها و ممنوعیت‌هایی که دولت ترکمنستان به دلیل شیوع ویروس کرونا ایجاد کرده بود تقریبا به حالت تعطیل درآمده بودند. روند صادرات بعد از برداشته شدن ممنوعیت‌ها بسیار کند بود، کامیون‌ها باید در مرز بار خود را به کامیون‌های کشور ترکمنستان تحویل می‌دادند که این مساله باعث کندی در روند صادرات شده بود. امسال اما این شرایط بهبود یافته و صادرات از طریق مرزهای سرخس، باجگیران و لطف‌آباد افزایش قابل ملاحظه‌ای نسبت به سال گذشته پیدا کرده است.
امیرفخریان اظهار کرد: صادرات از پایانه مرزی سرخس نسبت به سال گذشته حدود ۱۸۰ درصد به لحاظ وزنی و ۴۰۰ درصد به لحاظ ارزشی رشد داشته و در پایانه مرزی لطف‌آباد که سال گذشته تعطیل بود هم شاهد رشد بسیار خوبی در صادرات بوده‌ایم به طوری که در ۴ ماه ابتدایی سال ۲۱ هزار دلار ارزش صادرات از این منطقه مرزی بوده است.
این مسئول با بیان اینکه پایانه مرزی باجگیران در حال حاضر همچنان در حالت نیمه تعطیل قرار دارد و صادرات بسیار کمی در این منطقه انجام می‌شود، افزود: باجگیران به شهر عشق‌آباد پایتخت کشور ترکمنستان نزدیک است و این کشور تلاش می‌کند تا ترددهای کامسیر جایگزین برای آسیای میانه میونی این مرز را به مرز لطف‌آباد انتقال داده و از مرز باجگیران فقط برای رفت و آمد انسانی و موارد دیپلماتیک استفاده کند. به همین دلیل باجگیران در حال حاضر کم‌ترین صادرات را در بین پایانه‌های مرزی استان دارد.
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی با بیان اینکه در ۴ ماه ابتدایی امسال حدود ۴۶۲ میلیون دلار صادرات از مرزهای استان انجام شده که نسبت به سال گذشته ۸ درصد افزایش داشته است، گفت: اقلام اصلی صادر شده شامل میله‌های آهنی یا فولادی، سیمان، پسته، زعفران، سیب، سیب‌زمینی، کف‌پوش‌ها و محصولات پلی‌اتیلن است.
امیرفخریان ترکمنستان را برای ایران در حکم دروازه ورودی صادرات به آسیای میانه دانست و افزود: اما این کشور طی سال‌های گذشته نشان داد که به دنبال تقویت مسیرهای ترانزیت جایگزین ایران است. ما نیز در مقابله با این مشکل راهکارهایی را پیش‌بینی کردیم، علاوه بر طی کردن مسیرهای دیپلماتیک برای حل این مساله و تقویت مسیرهای ترانزیت به دنبال مسیرهای جدید برای رسیدن به بازارهای آسیای میانه هستیم.
وی یکی از این مسیرهای جایگزین را مسیر «کتای» در کشور افغانستان اعلام کرد که شامل کشورهای افغانستان، تاجیکستان و قرقیزستان و به تبع آن آسیای میانه می‌شود و کشورهای آسیای میانه نیز می‌توانند از این طریق به خلیج‌فارس متصل شوند.
امیرفخریان در ادامه گفت: امسال نیز مقدار کمی صادرات از مسیر کتای به آسیای میانه انجام شده، اما به دلیل شرایط داخلی افغانستان از این مسیر استقبال چندانی نشد. با ایجاد ثبات در وضعیت افغانستان شاهد رشد و تقویت مسیر کتای که مسیری قابل توجه برای کشورهای آسیای میانه است خواهیم بود.
برندسازی برای رونق صادرات
رئیس اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی درباره رقابت در بازار صادرات اظهار کرد: اصلی‌ترین رقیب ما در صادرات منطقه و آسیای میانه کشور ترکیه است به طوری که در اکثر بازارهایی که ما فعالیت می‌کنیم ترکیه نیز حضوری پررنگ دارد. مصرف‌کننده همواره منافع خود را در خرید کالا در نظر می‌گیرد و هر کشوری خدمات بهتری را ارائه دهد در این مسیر موفق‌تر است.
وی ادامه داد: ترکیه به دلیل داشتن منابع آبی بیشتر در صادرات غلات و پنبه موفق بوده و ما در صنایع پتروشیمی و نفت موفق‌تر عمل کرده‌ایم. در حال حاضر عرصه، عرصه خدمات است به‌ویژه خدمات حین فروش و پس از فروش، اگر ما بخواهیم سهممان را در بازار افزایش دهیم باید به این موارد توجه بیشتری داشته باشیم.
امیرفخریان با اشاره به اینکه در بحث توسعه صادرات به شدت به برند و برندسازی نیاز داریم که باید توسط شرکت‌های خصوصی انجام شود، اظهار کرد: این مساله مستلزم فرهنگ‌سازی و ایجاد تسهیلات توسط دولت برای شرکت‌های خصوصی است. برخی از شرکت‌ها حضور فیزیکی در کشورهای دیگر ندارند، اما نام تجاری آنها در اکثر کشورها کاملا شناخته‌شده که این نتیجه طی کردن مسیر درست برندسازی این شرکت‌هاست.
وی افزود: حضورمان در کشورهای هدف صادرات باید پررنگ‌تر شود و این مساله با آشنایی بیشتر با فرهنگ مصرف آنها، تقویت روابط دیپلماتیک و افزایش تعداد رایزن‌های بازرگانی در این کشورها امکان‌پذیر است. به طور مثال از میان کشورهای همسایه و آسیای مرکزی که ما بیشترین صادرات به آنها داریم، رایزن بازرگانی فقط در کشور افغانستان حضور دارد که آن هم به دلیل مسائل سیاسی پیش آمده در این کشور به حالت غیرفعال درآمده است.
امیرفخریان با تاکید بر اینکه زیرساخت‌های صادراتی باید ارتقا داده شود، گفت: یکی از مهم‌ترین مسائل در این بخش راه‌آهن کریدور شرق است که هرچه زودتر تکمیل و راه‌اندازی شود تا صادرات کشور نیز زودتر رونق بگیرد و توسعه پیدا کند. همچنین دولت باید در بحث اصلاح نرخ‌گذاری حمل‌ونقل ریلی ورود و شرایطی را ایجاد کند تا هزینه این بخش از حمل‌ونقل را به صورت ریالی در کشور خودمان دریافت کنیم و هزینه‌های صادرات کاهش یابد و برای کشور مزیت رقابتی ایجاد شود.
نظر شما