شهر خاموش، یاد حلبچه را در خاطر زنده میکند، (یک روستای کردنشین که توسط صدام حسین نابود شد) و کمانچه با نالههایی که براساس ملودیهای باستانی ترکی سر میدهد فضای این موسیقی را به یک سوگواری بدل میکند.
«شهر خاموش» آلبوم جدیدیست که کیهان کلهر آن را به همراه کوارتت زهی بروکلین رایدر (Brooklyn Rider) اجرا کرده.
کار با زمزمه حزین بداههنوازی سازهای زهی آغاز میشود که به گونه ترسناکی به نوای گردش غبار در ویرانهها میگراید، با یک ملوی کردی که جلودار ساختن دوباره دهکده ویران شده است و این برای کیهان کلهر یک طنین منحصر به فرد دارد.
صدای کمانچه« گرم است و خیلی نزدیک به صدای انسان». این را کلهر در یک تماس تلفنی از تهران میگوید؛ جایی که در حال حاضر زندگی میکند.
او آموختن کمانچه را از هفت سالگی شروع کرد و در سن سیزده سالگی در ارکستر ملی رادیو و تلویزیون ایران مینواخت.
کلهر چند سال در کشورهای غربی از جمله کانادا (زمانی که در رشته آهنگسازی در دانشگاه Carleton در اتاوا تحصیل میکرد) زندگی کرد. شهر خاموش «نتیجه هشت سال آموختن و آزمون است.
«Cords» میگوید: «ما از ملاقات اولمان با هم خیلی لذت بردیم. مجذوب دنیایش شدیم، اما در ابتدا حتی رویای ساختن چنین اجرایی با هم را نداشتیم.»
آغاز «شهر خاموش» بداههنوازی شده است، یک خاصیت که از موسیقی اصیل ایرانی جداییناپذیر است. چیزی که در آن نوازندگان کارشان را بر پایه منتخبی از ملودیها و مایههایی قرار میدهند که در موسیقی ایرانی ردیف نامیده میشود.
موسیقیدانان غربی به ندرت بداههنوازی میکنند، اما بروکلین رایدر تمام تواناییهایش را در تعامل با کیهان کلهر قرار داد.«Cords» و «Jacobsen» در سفرشان به ایران در سال 2004 تحت آموزشهای اولیه بداهه نوازی قرار گرفتند. «Cords» میگوید: «بداههنوازی بعنوان نتیجه دوستی ما محسوس بود.»
اعضای کوارتت زهی همچنین باید میآموختند که چگونه نوای کوارتت را با اسلوبهای موسیقی خاورمیانه وفق دهند. کیهان کلهر در گروه نوازیهای میان فرهنگی متبحر است.
او کارهای موفق فراوانی در این گونه همکاریها دارد، همچون غزل، یک موسیقی دونفره با شجاعت حسین خان، نوازندگی خوب کمانچه و سیتار. زیبا بودن غزل، به گفته کلهر «بیشتر به خاطر خویشاوندی دو فرهنگ» و ارتباطهای تاریخی بیشمار است.
او همچنین اجرایی با ارکستر فلارمونیک نیویورک و در فستیوال موتزارت داشته ست. در 18 اکتبر نیز در کارنگیهال (Carnegie Hall) بر روی صحنه خواهد رفت. کلهر به خاطر دخالت دولت در اجرای کنسرت، بندرت در ایران برنامه اجرا میکند.
کیهان کلهر، تکنیکهای جدیدی را وارد کمانچه نوازی کرده مانند نواختن با انگشتان. همچنین او بر درک عمیق داشتن از فرهنگهای موسیقیایی، که با آنها سرو کار دارد، اصرار میورزد.
«امروزه با این همه همکاریهای موسیقیایی و موسیقی تلفیقی، آشکار است که اجراکنندگان واقعا فرهنگ یکدیگر را نمیشناسند.»ملودیهای سنتی ایرانی، الهام بخش قسمت عمده «شهر خاموش» بودهاند.
اجرایی که قطعاتش توسط کلهر آهنگسازی و تنظیم شدهاند. همچنین Colin Jacobsen (نوازنده ویولن)،نوازنده ایرانی سنتورسیامک آقایی، Jeffrey Beecher (نوازنده ویولن سل)،Mark Suter (نوازنده سازهای ضربی) به نوازندگی پرداختهاند.
آلبوم با قطعه «ASCENDING BIRD» (الهام گرفته از داستان افسانهای پرندهای که میخواست تا خورشید پرواز کند) بر پایه یک ملودی است که Cords و Jacobsen در هنگام سفر به ایران شنیده بودند.این قطعه با نجواهای سودایی ملودی آغاز میشود و ناگهان به نوای شوریدگی و شیدایی بدل میشود.
در قطعه «پرواز»، با زمینه همان قطعه قبلی کلهر سه تارنوازی شفاف و بیدادگری میکند که صدای ساز بیقرار و پر التهابش بالای صدای سازهای زهی دیگر است.
آلبوم با قطعه «محبوبم! مگذار من دلسرد شوم» که نامش از شعر یک نویسنده ترک درباره عاشقان بیطالع برداشته شده است یک قطعه مهیج است که آمیزهای از موسیقی قرون وسطایی ایتالیایی میباشد که از منشور موسیقی خاورمیانه عبور کرده است.
منبع: نیویورک تایمز