به گزارش همشهری، در حالی که خبر سقوط بانک لمن برادرز، چهارمین بانک بزرگ آمریکا و بانک سرمایه‌گذاری مریل لینچ که یکی از غول‌های وال‌استریت به شمار می‌رود تمام بورس‌های دنیا را با سقوط مواجه کرده، کارشناسان معتقدند به‌دلیل ارتباط نداشتن بورس تهران با بورس‌های جهانی بار دیگر بورس تهران هیچ تاثیری را از این سقوط نخواهد پذیرفت.
به‌دنبال انتشار خبر فرو‌ریختن لمن برادرز شاخص داو جونز با سقوط ۵٠٠ واحدی، بزرگ‌ترین کاهش در یک روز را از زمان وقوع حادثه ۱۱سپتامبر تجربه کرد و پس از آن بسیاری از بورس‌های دنیا با سقوط‌های سنگین مواجه شدند.
ریشه اصلی این سقوط بحرانی است که از سال گذشته در بازار مسکن آمریکا پدید آمد. از حدود ۵ سال پیش بانک‌ها و مؤسسات مالی آمریکا، شروع به اعطای وام‌های مسکن در ابعاد گسترده‌ای کردند.
اما بخشی از وام گیرندگان که جزء وام‌گیرندگان درجه2 بودند با افزایش نرخ سود بانکی توان بازپرداخت وام‌ها را از دست دادند.
از سوی دیگر بسیاری از بانک‌ها و مؤسسات سرمایه‌گذاری مطالبات خود را از این وام گیرندگان با نرخ بهره مناسب در قالب اوراق بهادار رهنی هم در بازار آمریکا و هم در سطح جهان به بانک‌های دیگر و شرکت‌های سرمایه‌گذاری فروختند.
با افزایش تدریجی نرخ‌های بهره در آمریکا و نیز گذشت زمان، این مشتریان برای پرداخت اقساط دیون خود با مشکل روبه‌رو شدند.
از 3ماهه آخر سال ٢٠٠۶ زمزمه بحرانی که پیش روی اقتصاد آمریکاست آغاز شد و بالاخره در سال ٢٠٠٧ بحران مالی اقتصاد آمریکا آغاز شد و از روز دو شنبه با ورشکستگی 2 بانک بزرگ آمریکا وارد مرحله تازه‌ای شد.
برآوردها نشان می‌دهد میزان وام‌های مسکنی که بانک‌ها و مؤسسات مالی به دیگر شرکت‌های آمریکایی و نیز بازارهای جهانی داده‌اند رقمی در حدود 2 هزار میلیارد دلار است و بحران حاضر تنها بخش کوچکی از بحران پیش‌رو است.
کارشناسان داخلی دلایل بحران اخیر بازارهای مالی آمریکا که بورس‌ها و اقتصاد‌های دنیا را تحت‌تأثیر قرار داده است را ادامه بحران مسکن می‌دانند و معتقدند بورس تهران هیچ تاثیری از این زلزله بزرگ اقتصادی نخواهد پذیرفت.
بحران مسکن و جنگ عراق
شاهین شایان آرانی، کارشناس بازارسرمایه تاکید کرد: تاثیر بحران مسکن به علاوه هزینه جنگ عراق 2عامل مهمی است که بازار مالی آمریکا و سپس دنیا را تحت‌تأثیر قرار داده است.
او در گفت‌وگو با خبرنگار همشهری گفت: سیکل مشخصی در اقتصاد آمریکا وجود دارد که براساس آن هر 10 تا 15 سال یک بار قیمت مسکن افزایش می‌یابد، آخرین بار این سیکل در بین سال‌های 1993 تا 1995 رخ داد و هم‌اکنون ما در کف قیمت‌ها هستیم و این موضوع از قبل قابل پیش‌بینی بود.
او تصریح کرد: موضوع دیگری که بحران مالی بازار مسکن آمریکا را تشدید کرد، هزینه جنگ عراق است که تاوان آن را اقتصاد آمریکا باید پرداخت کند.
در واقع براساس آنچه در داخل آمریکا بحث می‌شود هزینه آن بالاتر از هزار میلیارد دلار برآورد می‌شود بنابر این ترکیب این دو عامل پدیده‌ای را به‌وجود آورد که در طول سال‌های گذشته در اقتصاد جهان بی‌سابقه بوده است.
شایان آرانی خاطرنشان کرد: از چند سال پیش بانک‌های آمریکا اقدام به پرداخت وام‌های مسکن با ساختار‌های پیچیده‌ای کردند اما پس از چندی به دلایل مختلف از جمله نبود‌نظارت کافی و رکود مسکن باعث شد وام گیرندگان نتوانند وام‌هایشان را پرداخت کنند.
این موضوع بانک‌های آمریکا را با کمبود نقدینگی مواجه کرد و باعث رکود در بازار مسکن شد. این کارشناس بازار اعلام کرد: از سوی دیگر خیلی از شرکت‌ها و بانک‌های سرمایه‌گذاری اقدام به خرید اوراق بهاداری کردند که به پشتوانه وام‌های مسکن منتشر شده بود بنابر این بحران مسکن در آمریکا منجر به سقوط ارزش این اوراق شد و تبعات آن بانک‌های سرمایه‌گذاری و شرکت‌هایی را که در این زمینه سرمایه‌گذاری کرده بودند گرفتارکرد، نتیجه اینکه 2 بانک بزرگ سرمایه‌گذاری آمریکا ظرف روز‌های گذشته اعلام ورشکستگی کردند.
به گفته او عجیب‌تر آن است که 2بانک دیگر آمریکا که بهترین بانک‌های سرمایه‌گذاری دنیا هستند نیز در روز‌های گذشته با بحران مالی روبه‌رو شده‌اند و این موضوع اتفاق خطرناکی است.
شایان آرانی اظهار کرد: این اتفاق موضوعی است که به‌صورت زنجیر وار که اصطلاحا به آن Domino Effect گفته می‌شود شرکت‌ها و اقتصاد‌ها را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
او درباره دلایل سقوط دیگر بورس‌های دنیا گفت: به‌دلیل اینکه خیل زیادی از بانک‌ها و بانک‌های سرمایه‌گذاری دنیا در بازار مالی آمریکا مشارکت کرده‌اند بنابراین به‌طور طبیعی از این ماجرا تاثیر می‌پذیرند.
او در پاسخ به این پرسش که آیا بورس تهران نیز از این سقوط تاثیر خواهد گرفت یا خیر افزود: طبیعتا بورس ما به‌دلیل اینکه ارتباطی با این بازار‌ها ندارد تاثیر خاصی نمی‌پذیرد اما از بعد اقتصادی در حوزه نفت و ارزش دلار کاهش ارزش نفت منجر به کاهش درآمد‌های اقتصادی ایران می‌شود و نوسانات قیمت دلار نیز می‌تواند روی اقتصاد ما تاثیر داشته باشد.
او یادآورشد: اتفاقات اخیر باعث شده تا دولت آمریکا تصمیم بگیرد با خرید وام‌ها ی معوقه در قالب یک پکیج 700 میلیارد دلاری جلوی ضرر و زیان‌های بیشتر را بگیرد اما به اعتقاد من این بحران تا 4 یا 5 سال آینده ادامه پیدا کند.
رابطه محدود بورس تهران
از سوی دیگر، کریم کریمی یکی دیگر از کارشناسان بازار سرمایه درباره تاثیر بحران کنونی اقتصاد جهان گفت: علت اینکه بورس ایران هیچ تاثیری از بحران‌های اخیر نگرفته این است که، ما هیچ نوع رابطه‌ای با بورس‌های جهان نداریم و بورس تهران، بازار محدودی است.
او تاکید کرد: سابقه بحران‌های گذشته نیز نشان می‌دهد که بورس تهران تاثیر خاصی از بورس‌های دیگر نمی‌پذیرد، مانند بحران اقتصادی شرق آسیا که در سال 1997 رخ داد و در آن زمان بورس تهران روند صعودی داشت.
کریمی خاطرنشان کرد: سنگ بنای بحران‌های اخیر سقوط ارزش اوراق رهنی مسکن است که پس از مدتی از هر جایی سر باز می‌کند و باعث ورشکستگی بانک‌ها بزرگ دنیا شده است.
