۳ شرکت بزرگ دولتی ۳۶ درصد بودجه را می‌گیرند

 به گزارش همشهری‌آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، بهروز محبی نجم آبادی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلام، درباره سهم شرکت‌های بزرگ دولتی از بودجه کل کشور گفت: ۷ شرکت بزرگ دولتی ۷۰ درصد بودجه را در اختیار دارند و حتی ۳ شرکت بزرگ دولتی دیگر داریم که ۳۶ درصد بودجه را می‌گیرند و فقط ۳ درصد مالیات می‌دهند. 

عادل آذر رئیس سابق دیوان محاسبات در آذر ماه ۹۸ در صحن علنی مجلس گزارشی از بودجه شرکت‌های دولتی به نمایندگان ارائه داد و گفته که باید شرکت‌های زیان ده دولتی اصلاح، منحل و یا واگذار شوند؛ او همچنین گفت که سهم ۷ شرکت، ۷۳ درصد از بودجه شرکت‌های دولتی است که ۵۵ درصد کل بودجه کشور است. 

عضو کمیسیون برنامه و بودجه کشور توضیح می‌دهد که شرکت‌های دولتی و شرکت‌های انتفاعی که زیر مجموعه دولت هستند و اکثرا جنس نفتی دارند، همین میزان بودجه مصرف می‌کنند، این نحوه عملکرد ذهن خیلی‌ها را مشغول کرده است. هزار و ۶۰۰ هزار میلیارد بودجه برای این شرکت‌ها تامین می‌شود، در حالی که بودجه کل کشور هزار و ۲۰۰ میلیارد است یعنی بودجه کل کشور از این میزان کم‌تر است. 

این نماینده مجلس اعلام کرد که این بودجه جدا از بودجه رسمی یا همان بودجه عمومی دولت است. 

درآمد ۷ ابرشرکتی که وضعیت آن‌ها بررسی شد بیش از ۳۶ درصد درآمدهای اقتصادی شرکت‌های دولتی را در اختیار دارند. همچنین مجموعا ۴۱۶ هزار و ۸۴۶ میلیارد تومان و سهم مالیات و سود ویژه آن‌ها نیز ۱۳ هزار و ۴۶۲ میلیارد تومان پیش بینی شده است. نسبت مالیات و سود ویژه این شرکت‌ها به درآمدشان ۳.۲ درصد می‌شود که رقم ناچیز است. این در حالی است که حقوق‌های نجومی و نامتعارف در این شرکت‌ها به چشم می‌خورد. 

«بودجه سال ۱۴۰۱ که هم اکنون در حال بحث است، قریب به هزار و ۳۰۰ میلیارد است» این جمله را نجم آبادی می‌گوید و ادامه می‌دهد که مرکز پژوهش‌های مجلس روی بودجه این شرکت‌های دولتی، تمرکز کرده و باید بودجه‌های آن‌ها شفاف‌سازی شود. این شرکت‌ها اعلام کرده‌اند که بودجه‌های آن‌ها بیش از ۱۳۰ درصد عملیاتی شده یعنی از ۱۰۰ درصد عبور کرده است. این مسئله نشان می‌دهد که در اصلاح ساختار بودجه یکی از کارهایی که باید انجام دهیم شفاف‌سازی این مسائل است که دقیقا چه مبلغی در این شرکت‌های به عنوان بودجه مصرف می‌شود و هزینه‌ها و حقوق‌های این شرکت‌ها به چه صورت است. 

قانون درصدی از سود این شرکت‌ها را به بودجه عمومی منتقل می‌کند و قسمت اعظم این بودجه در شرکت‌های دولتی برای سرپا نگه داشتن آن‌ها و تاثیرگذاری آن‌ها هزینه می‌شود، این گفته نجم آبادی است. 

به نظر می‌رسد تاریک خانه‌های بودجه مثل شرکت‌های دولتی، یا شرکت‌های عمومی دولتی مثل شهرداری‌ها هر چه بیشتر روشن بشود و نور افکن به این تاریک خانه‌ها بیفتد بهتر شرایط مشخص می‌شود، عضو کمیسیون برنامه و بودجه با اشاره به این موضوع ادامه می‌دهد که این شرکت‌ها بودجه را از بودجه عمومی نمی‌گیرند بلکه درآمد آن‌ها از بودجه خودشان است. خیلی از این شرکت‌ها اعلام ضرر دهی می‌کنند و وقتی اعلام ضرر دهی می‌کنند از مراکزی که سود دهی داشته‌اند به آن‌ها تزریق می‌شود، چون دولتی هستند. 

این نماینده معتقد است، این شرکت‌ها بخش خصوصی نیستند که زمین بخورند و تعطیل شوند، خیر، این شرکت‌ها تعطیل نمی‌شوند و ضرر آن‌ها را دولت از جای دیگر تامین می‌کند. 

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس توضیح داد که باید سود دهی و ضرر دهی این شرکت‌ها مشخص شود و اگر واگذاری‌های اصل ۴۴ هم انجام شود از این وضعیت خلاص خواهیم خواهیم شد، زیرا تا کی قرار است حجم بالای دولتی ها، تاریک خانه‌های مخفی ادامه پیدا کنند. هر چه بتوانیم حجم دولت را کم‌تر کنیم به نفع بودجه عمومی و بیت المال است. 

نجم آبادی بر ضرورت شیوه‌های مالیات گیری نیز تاکید دارد و معتقد است باید پایه‌های مالیاتی اصلاح شود. البته مجلس چند مدل مالیات را تعریف کرد که دولت قبل آن‌ها را اجرا نکرد مثل مالیات بر خانه‌های خالی، مالیات بر ماشین‌های لاکچری، مالیات بر خانه‌های بالای ۱۰ میلیارد تومان، مالیات بر عایدی سرمایه. 

نجم آبادی تاکید می‌کند: اگر مالیات بر درآمد که از طریق جا به جایی پول در حساب افراد قابل رصد است اتفاق بیفتد هم سوداگری‌ها را تضعیف خواهد کرد و هم اینکه بسیاری از سودهای کلان که به برخی افراد تعلق می‌گیرد می‌تواند به عموم مردم برسد.