به گزارش همشهری آنلاین فردریش دورنمات نمایشنامه‌نویس و رمان‌نویس برجسته سوئیسی در پنجم ژانویه ۱۹۲۱ در یکی از روستاهای اطراف شهر برن در کشور سوئیس متولد شد. دورنمات از بزرگ‌ترین نویسندگان جهان و به گفته برخی کارشناسان پس از برتولت برشت مهم‌ترین نمایشنامه‌نویس آلمانی‌زبان است. ویژگی دورنمات که او را از دیگر نویسندگان هم‌عصر متمایز کرده، سبک نوشتاری گروتسک است که در نمایشنامه‌هایش بیشتر متبلور شده است. دورنمات علاوه بر نمایشنامه، فیلمنامه، رمان و داستان هم نوشته است.
پدر دورنمات کشیشی معتقد و متدین و پدربزرگش شاعری بذله‌گو و سرشناس بود که به خاطر شعرهای انتقادآمیز سیاسی که می‌سرود به او لقب شاعر سیاسی پرخاشجو داده بودند. تأثیر ویژگی‌های این دو نفر بر دورنمات بسیار زیاد بود، چنان‌که این تأثیر را به آسانی در بیشتر نوشته‌های این نمایشنامه‌نویس شهیر می‌توان مشاهده کرد.
این نویسنده در جایی آورده‌است: «دنیای آشفته ما بیشتر جایی برای کمدی است تا تراژدی. از آن هنگام که ایجاد تراژدی واقعی امکانپذیر نیست، کمدی روش خوبی برای بیان حقایق به‌شمار می‌رود. حال آنکه نژاد سفید می‌کوشد تا برتری اش را به اثبات برساند. دیگر انسان گناهکار یا مسئول وجود ندارد. همه ادعا می‌کنند گناهکار نیستد. تمام حوادث بدون اینکه شخص به خصوصی خواسته باشد، اتفاق می‌افتد. هیچ‌کدام ما گناهکار نیستیم. ما فقط فرزندان پدرانمان هستیم و این گناه ما نیست. بلکه از بخت بد ماست. گناه مستلزم عمل فردی است. گناه یک عمل مذهبی است. تنها کمدی می‌تواند توجیه‌کننده موقعیت ما باشد. دنیا ما را به ورطه عجیب و مسخره کشانده‌است. راه ما همان‌طور که در سیاست به بمب اتم رسیده، در تئاتر نیز به کمدی ختم می‌شود.»
«شهاب آسمانی»، «غربت»، «روزهای آخر پاییز»، «پنچری» و «گفتگوی شبانه» تعدادی از دیگر متون نمایشی این نویسنده هستند. در ایران بسیاری از نمایشنامه‌های مشهور دورنمات ترجمه و به اجرا درآمده که بیشتر این ترجمه‌ها به وسیله حمید سمندریان انجام شده‌است. «ازدواج آقای می‌سی‌سی‌پی»، «ملاقات بانوی سالخورده» و «بازی استریندبرگ» از جمله آثار ترجمه و اجراشده سمندریان هستند. شعرهای «ملاقات بانوی سالخورده» به وسیله فروغ فرخزاد در سال ۱۳۵۱ به فارسی برگردانده شده‌است. او در سال ۱۹۹۰ بر اثر حمله قلبی درگذشت.
آثار ترجمه شده به فارسی
- فیزیکدان‌ها، ترجمهٔ رضا کرم‌رضایی
- میداس (پردهٔ نمایش سیاه). پدیدآورنده: فریدریش دورنمات، ناتالی چوبینه (مترجم)، علی اصغر حداد (ویراستار) نشر افکار.
- مجموعهٔ نامرئی. پدیدآورنده: فریدریش دورنمات، توماس مان، اشتفان تسوایگ، راینرماریا ریلکه، گونتر گراس، ماکس فریش، پتر هانتکه، روبرت موزیل، نشر ماهی.
- سو ءظن (داستان پلیسی)، ترجمه محمود حسینی زاد، انتشارات ماهی.
- قاضی و جلادش (داستان پلیسی)، ترجمه محمود حسینی زاد، انتشارات ماهی.
- قول (داستان پلیسی)، ترجمۀ عزت‌الله فولادوند، طرح نو، ۱۳۷۵؛ تجدید چاپ، انتشارات فرهنگ جاوید، ۱۳۹۶؛ ترجمه محمود حسینی‌زاد، انتشارات ماهی، ۱۳۸۵.از روی این رمان در سال ۲۰۰۱ فیلم قول به کارگردانی شان پن ساخته شد.
- عدالت (داستان پلیسی)، ترجمه محمود حسینی زاد، نشر برج. ۱۳۹۹
- جست وجو (مجموعه هنر و ادبیات جهان)، ترجمه همایون نوراحمد، نشر قطره.
- ازدواج آقای می‌سی سی پی (نمایشنامه)، ترجمه حمید سمندریان، نشر پیروز.
- ملاقات بانوی سالخورده (نمایشنامه)، ترجمه حمید سمندریان، نشر پیروز.
- غروب روزهای آخر پاییز و پنچری (نمایشنامه)، ترجمه حمید سمندریان، نشر قطره.
- رمولوس کبیر (نمایشنامه)، ترجمه حمید سمندریان، نشر قطره.
- کشمکش بر سر سایه خر (نماشنامه رادیویی)، ترجمه مهران تیزکار، انتشارات مروارید
نظر شما