همشهری آنلاین _ حسن حسن‌زاده: چند دقیقه بعد، خودرو دیگری از راه می‌رسد و جای پارک او را کنار جدول حاشیه خیابان می‌خرد. «ماشین‌خوابی برای فروش جای پارک» گونه جدید و عجیبی از پارکبانی است که در سایه فعالیت مسافرکش‌های پلاک شخصی غیربومی مدتی است در برخی معابر فرعی بلوار میرداماد رواج پیدا کرده. سری به این بلوار پرترافیک زدیم و از زیر و بم روش‌های عجیب اجاره جای پارک حاشیه‌ای و به‌ویژه‌ترفند «ماشین‌خوابی برای فروش جای پارک» که در سایه کمبود جای پارک در ساعت‌های شلوغ روز رواج پیدا کرده است گزارشی تهیه کردیم.
-
محله در تسخیر پلاک شخصی‌ها
ماشین‌خوابی برای فروش جای پارک یکی از آن‌ترفندهای جدید است که در سایه فعالیت مسافرکش‌های پلاک شخصی در بلوار میرداماد شکل گرفته. چند سالی است که بلوار میرداماد به جولانگاه مسافرکش‌های پلاک شخصی تبدیل شده؛ آن هم خودروهای پلاک شخصی غیربومی که در محدوده بلوار میرداماد تا ایستگاه مترو و میدان مادر، مسافران را از تاکسی‌ها می‌قاپند.
نزدیک مترو سوار یکی از همین خودروها می‌شویم؛ در طول مسیر به سمت میدان مادر از کار و کاسبی راننده جوان می پرسیم؛ می‌گوید اهل یکی از استان‌های غرب کشور است و مثل بقیه رانندگان به هوای کار به تهران آمده و چون کسی را در تهران ندارد بیشتر شب‌ها در خودرو شخصی‌اش می‌خوابد. وقتی می‌پرسیم درآمد مسافرکشی کفاف زندگی در پایتخت و پس‌انداز را می‌دهد یا نه؟
سری تکان می‌دهد و می‌گوید: «از سر ناچاری و بیکاری به تهران آمدیم تا پولی پس‌انداز کنیم. بعضی‌ها که متأهل هستند خرج خانواده را از همین راه تأمین می‌کنند و درآمدشان را برای آنها می‌فرستند. وگرنه، شب‌ها در ماشین خوابیدن کار آسانی نیست.» اما همین ماشین‌خوابی هم به تازگی به روشی برای کسب درآمد تبدیل شده است.
جم‌زاد می‌گوید: «آنها فقط مسافرکشی نمی‌کنند. تازگی‌ها روش جدیدی برای کسب درآمد پیدا کرده‌اند. از آنجایی که پدیده تغییرکاربری واحدهای مسکونی به اداری، خیابان‌های اطراف بلوار را دچار پدیده شب‌مردگی کرده و شب‌ها جای پارک در کوچه‌ها زیاد است، این افراد شب را در ماشین شخصی‌شان می‌خوابند و صبح زود جای پارک خود را در قبال ۲۰ هزار تومان و بیشتر به مراجعه‌کنندگان به مراکز اداری و درمانی اطراف می‌فروشند.
-
در جست‌وجوی جای پارک
حوالی غروب در بلوارمیرداماد جای سوزن انداختن نیست. صدای بوق ممتد خودروهایی که در ترافیک ورودی بلوار گرفتار شده‌اند، خیابان را برداشته و رانندگان چند خودرو پلاک شخصی هم بر سر مسافر با هم جر و بحث می‌کنند. ترافیک روان بلوار در مقابل مجتمع پایتخت به گرهی کور تبدیل می‌شود؛ جایی که چند خودرو به‌صورت دوبله پارک کرده و انبوهی از موتورسیکلت‌های پارک شده هم مسیری باریک برای خودروهای عبوری باقی گذاشته‌اند.
پیدا کردن جای پارک در ساعت‌های شلوغی بلوار میرداماد، حکم پیدا کردن سوزن در انبار کاه را دارد. کسبه، کارمندان، مشتریان مراکز تجاری و... از چند ساعت قبل جای پارک حاشیه خیابان را تسخیر کرده‌اند و برای پیدا کردن جای خالی به چیزی بیشتر از بخت و اقبال نیاز است. در جست‌وجوی جای پارک که در بلوار میرداماد حکم طلا دارد، سرعت خودرو را کم می‌کنیم.
لابه‌لای خودروهای حاشیه خیابان چشم می‌چرخانیم که شاید یک جای خالی هم نصیب ما شود. در خیابان دفینه تا چشم کار می‌کند کیپ تا کیپ خودرو پارک شده و اوضاع در دیگر کوچه‌های اطراف بلوار هم بهتر از این خیابان نیست. چندمتر جلوتر، جوانی لاغر اندام که سرگردانی ما توجهش را جلب کرده است دستی تکان می‌دهد و به سرعت برق و باد مقابل خودرو ظاهر می‌شود. شیشه را که پایین می‌دهیم می‌گوید: «چندمتر پایین‌تر در خیابان دفینه یک جای پارک هست. دنبالم بیایید.»
با انگشت جای خالی را که از چشم ما پنهان مانده بود، نشان می‌دهد و ما را به انتهای خیابان هدایت می‌کند. تا از ترافیک پیش رو خلاص شویم و خودمان را به محل مورد نظر برسانیم، پا تند می‌کند و زودتر از ما در محل حاضر می‌شود. کمک او برای پیدا کردن جای پارک رایگان نبود. جوان لاغراندام، کله قندی نارنجی رنگ را از سر راه برمی‌دارد و حالا یک جای پارک‌تر و تمیز لابه‌لای خودروها در انتظار ماست. از فعالیت غیرقانونی‌اش که می‌پرسیم سر درددلش باز می‌شود و می‌گوید: «راننده‌ها باید چند کوچه و خیابان دنبال جای پارک بگردند. اما من این کار را برای آنها راحت‌تر می‌کنم. مبلغ خاصی هم تعیین نمی‌کنم. یکی ۵ هزار تومان می‌دهد، یکی ۱۰ هزارتومان. هرچه کرم راننده است.»
-
با متخلفان برخورد می‌شود
«مریم نخعی‌پور» معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار منطقه ۳ از برخورد شهرداری با فعالیت غیرقانونی این افراد می‌گوید: «این معضل در معابر نزدیک مترو میرداماد و نقاط پر رفت‌وآمد بلوار گزارش شده. اگرچه مسئولیت اصلی برخورد با این افراد برعهده نیروی انتظامی است اما شهرداری منطقه گزارش‌های رسیده درباره فعالیت افرادی که به‌صورت غیرقانونی از اجاره جای پارک حاشیه‌ای کسب درآمد می‌کنند را از طریق واحدهای ۱۳۷ و ۱۸۸۸ پیگیری می‌کند. اگرچه این افراد به‌صورت مقطعی جمع‌آوری می‌شوند اما حل ریشه‌ای این معضل نیاز به ورود جدی‌تر نیروی انتظامی و اجرای شیوه‌های جدید مدیریت پارک حاشیه‌ای دارد. با وجود این، اهالی در صورت مشاهده فعالیت غیرقانونی این افراد می‌توانند با شماره‌های ۱۳۷ و ۱۸۸۸ تماس بگیرند.»
نخعی‌پور از ساماندهی پارکینگ‌های عمومی بلوار میرداماد و اجرای طرح هوشمندسازی جای پارک حاشیه‌ای در آینده نزدیک می‌گوید: «یکی از راهکارهای مقابله با این معضل، اجرای طرح مدیریت هوشمند پارک حاشیه‌ای است که امیدواریم تا ماه‌های نخست سال ۱۴۰۱ این طرح در محدوده منطقه ۳ هم اجرا شود. همچنین یکی از ۴ پارکینگ عمومی محدوده بلوار میرداماد که در فضای زیر پل‌ها قرار دارند، پس از ساماندهی دوباره شروع به فعالیت می‌کند و ۳ پارکینگ دیگر هم به‌زودی ساماندهی می‌شود و در اختیار شهروندان قرار می‌گیرد.»
-
شغل دوم، ماشین‌خوابی برای فروش جای پارک
قصه زمانی جالب‌تر می‌شود که با روش کار این افراد آشنا شویم. مسافرکش‌های پلاک شخصی، روزها با جابه‌جایی مسافران بلوار درآمد کسب می‌کنند و شب‌ها شغل دیگری دارند؛ ماشین‌خوابی برای فروش جای پارک. ساکنان معابر فرعی بلوار میرداماد به‌ویژه اهالی خیابان‌های مجتبایی، قدوسی، ۱۲ بهمن، تبریزیان و... بیشتر با این معضل آشنا هستند. «فرزاد قریب» دبیر شورایاری محله داودیه در تأیید این موضوع می‌گوید: «مسافرکش‌های پلاک شخصی اهل تهران نیستند و از شهرهای غرب کشور به اینجا آمده‌اند. آنها شب‌ها در خودرو می‌خوابند و اول صبح پیش از آنکه مسافرکشی را شروع کنند، جای پارک خود را به رانندگان سرگردان می‌فروشند.»
ساکنان این خیابان‌ها و کسبه‌ای که از ماجرا باخبرند زیر بار پرداخت پول نمی‌روند. اما مراجعه‌کنندگان به بیمارستان هاشمی‌نژاد که در خیابان‌های اطراف به دنبال جای پارک می‌گردند، برای این افراد گزینه مناسبی هستند. «فرهاد سلیمی» یکی از اهالی محله میرداماد می‌گوید: «با فعالیت این افراد همسایه‌ها هم با مشکل جای پارک روبه‌رو شده‌اند. طی سال‌های اخیر بسیاری از واحدهای مسکونی در خیابان‌های اطراف بلوار به واحدهای اداری تغییر کاربری داده‌اند و این یعنی اول صبح سر پیدا کردن جای پارک جنگ و دعواست.»
موضوع زمانی جالب‌تر می‌شود که ظاهراً قرارداد نانوشته‌ای هم میان این افراد و کارمندان برخی واحدهای اداری و تجاری برای اجاره جای پارک وجود دارد. قریب می‌گوید: «بیشتر مشتریان آنها را کارمندان شرکت‌ها و اداره‌های اطراف تشکیل می‌دهند. از آنجایی که اول صبح پیدا کردن جای پارک دشوار است، این کارمندان در ازای پرداخت یک مبلغ مشخص، رسماً جای پارک حاشیه‌ای را از این افراد اجاره کرده‌اند تا هر روز یک جای پارک رزرو شده داشته باشند.»
-
جای پارک از ۱۰ تا ۵۰ هزار تومان
با اعلام شهرداری و شورای‌شهر تهران چند سالی است که فعالیت پارکبان‌ها متوقف شده اما این افراد دقیقاً کار پارکبان‌ها را انجام می‌دهند؛ نه لباس پارکبانی به تن دارند و نه از قبض و برگه برای اجاره جای پارک خبری است. شلوغی بلوار میرداماد، تمرکز مراکز تجاری و اداری بدون پارکینگ در ضلع جنوب و شمال این بلوار و تغییر کاربری واحدهای مسکونی به اداری، عرصه را برای اجاره غیرقانونی پارک حاشیه‌ای توسط افراد ناشناس مهیا کرده است. «علی جم‌زاد» شورایار محله کاووسیه می‌گوید: «اگرچه اهالی محله‌های اطراف زیر بار پرداخت پول به این افراد نمی‌روند اما کارمندان، مشتریان مراکز تجاری و... برای رهایی از سرگردانی حتی گاهی به پرداخت مبالغی تا ۵۰ هزار تومان هم رضایت می‌دهند.» اجاره جای پارک در بلوار میرداماد وترفندهای فروش جای پارک حاشیه خیابان به رانندگان گذری تنها به فعالیت این افراد ختم نمی‌شود. جم‌زاد ادامه می‌دهد: «تازگی‌ها پدیده دیگری به نام ماشین‌خوابی برای فروش جای پارک هم گریبان همسایه‌ها را گرفته است.»
-
هوشمندسازی پارک حاشیه‌ای، راهکار حل معضل
آرش ثمری نیک / کارشناس شهری: مسئله تأمین جای پارک در نزدیکی مراکز تجاری و اداری فقط معضل شهر تهران نیست؛ مدیریت شهری بسیاری از کلانشهرهای جهان هم با این مسئله مواجه هستند و البته برای حل آن از راهکارها و روش‌های نوین استفاده می‌کنند. در بیشتر کشورهای توسعه‌یافته در معابر اطراف مراکز اداری و تجاری جای پارک رایگان وجود ندارد. رانندگان حتی برای توقف‌های کوتاه هم باید به شهرداری هزینه پرداخت کنند. در این شهرها، مدیریت شهری برای کنترل ترافیک و اجاره جای پارک حاشیه‌ای سراغ استفاده از تجهیزات و ادوات هوشمندسازی رفته است. در برخی خیابان‌های شهر تهران هم شاهد خودروهای مجهز به دوربین هستیم که با گردش در خیابان‌ها از پلاک خودروها عکس می‌گیرند و هزینه پارک حاشیه‌ای را به حساب مالک خودرو می‌نویسند. از دیگر راهکارها استفاده از دستگاه‌های پارکومتر یا پارک‌سنج است؛ در این روش، رانندگان با تهیه بلیت و چسباندن آن به پشت شیشه خودرو، برای مدت زمان معین پارک حاشیه‌ای را اجاره می‌کنند و در صورت اشغال جای پارک بیش از زمان تعیین شده، جریمه می‌شوند. بنابراین هوشمندسازی پارک حاشیه‌ای به‌ویژه در معابر پر ترددی مثل بلوار میرداماد نه تنها امکان استفاده چندین نفر از پارک حاشیه‌ای را در طول روز فراهم می‌کند، از فعالیت غیرقانونی افراد ناشناس و پیامدهای آن هم جلوگیری خواهد کرد.
نظر شما