همشهری آنلاین _ فرهاد کنکاش: این باغ‌ها را امروز آدم‌های پولدار قرق کرده‌اند. آنها کمربند سبز پایتخت را ملک شخصی خود کرده‌اند تا دیگر خبری از هوای خوب، آواز پرندگان و جایی دنج برای دمی استراحت نباشد. این درد مشترک همه روستاهای اطراف پایتخت، به‌خصوص مناطق ۱۹ و ۲۰ است.
توسعه روزافزون پایتخت سبب شده باغ‌ها و ریه‌های تنفسی شهر نابود شود. بخشی از باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی به سکونتگاه مهاجران تبدیل شده است که بی‌شباهت به حلبی آبادها نیست. بخش وسیعی هم به باغ‌ویلا تغییر کاربری داده‌اند که آخر هفته‌ها بو و دود کباب از آنها بلند می‌شود. تا همین چند سال پیش، متمولان برای خرید ویلا و باغ به شهرهای شمالی کشور می‌رفتند، اما اینک درست بیخ گوش پایتخت می‌توانند زمین‌های کشاورزی خرد شده را خریداری و به باغ‌ویلا تبدیل کنند. نمونه‌اش در اطراف بزرگراه خلیج‌فارس و حرم امام(ره) فراوان است.
اگر به روستاهای پلایین، جعفرآباد، سعیدآباد، وهن‌آباد و کاشانک سری بزنید، باغ‌ویلاهای کوچک و بزرگی می‌بینید که هریک باسلیقه صاحبانش ساخته شده و خیلی‌ها برای مخفی کردن در و دیوار املاک‌شان‌ترفندی خاص به کار برده‌اند تا مأموران شهرداری را فریب داده و ملک از تخریب دور بماند. یکی با درهای چوبی کهنه، دیگری با شاخ و برگ و عده‌ای هم با خاک و نخاله، اطراف ویلای خود را پوشانده است و با کمی دقت می‌توان پشت این ضایعات دیوارهای سیمانی را دید.
- آب‌های زیرزمینی که دیگر نیست
در میان رنگ باختن اصالت روستاها به خاطر تغییر کاربری غیرمجاز زمین‌های کشاورزی، آنچه بیش از همه دل آدم را می‌زند، ناملایماتی است که در حق باغ‌ها شده. درختان زیادی برای ساخت ویلا، استخر، راه و دیوار قطع شده و بسیاری از ویلادارها برای پر کردن استخرهای خود و آبیاری درختانی که در حیاط ویلاها نگه داشته‌اند، چاه‌های غیرمجاز حفر کرده‌اند. سطح آب در این قسمت از پایتخت بالاست و با حفاری چند متری می‌توان به ذخایر زیرزمینی آب دست پیدا کرد. صدای پمپ مدام از این ویلاها بلند می‌شود و برداشت بی‌رویه آب از سفره‌های زیرزمینی منجر به سستی خاک شده است. برخی افراد هم برای زیبایی ویلاهای خود، گل و گیاه‌هایی کاشته و پرورش می‌دهند که نیاز به آب زیادی دارند و نشان از آشنا نبودن آنها با فوت وفن‌های زراعت در این بخش از پایتخت دارد.
- آموزش‌ترفندهای ویلاداری
متأسفانه برخی از مشاوران املاک که در این روستاها فعالیت می‌کنند، در تکه تکه شدن اراضی کشاورزی و تبدیل باغ‌ها به ویلا نقش دارند. ساخت باغ‌ویلا را در این اراضی‌کاری بسیار آسان معرفی می‌کنند و حتی‌ترفندهایی به خریداران آموزش می‌دهند تا ساخته‌های‌شان از تخریب در امان بماند. وقتی به‌عنوان خریدار با یکی از آنها صحبت می‌کنیم و ترس از تخریب ملک را بر زبان می‌آوریم، می‌گوید: «این کار اصلاً ترس ندارد و مطمئن باشید به مشکل برنمی خورید. البته پیشنهاد می‌کنم داخل بافت روستا زمین نخرید چون جلو چشم است و ممکن است تخریب شود. بهتر است بیرون از روستا یک قطعه زمین بخرید و دور آن درخت بکارید تا شکل دیوار به خودش بگیرد. بعد پشت درخت‌ها دیوارکشی کنید.
برای اینکه زودتر به نتیجه برسید، بهتر است درخت‌های چندساله بخرید و دور زمین بکارید تا دید آن گرفته شود. راه دیگری هم که خرج کمتری دارد، خرید ضایعاتی مثل درهای چوبی است. دیوار بکشید و درها را جلو آن بگذارید تا دیده نشود.» او حتی برای حفر چاه و ساخت اتاق در زمین‌ها هم پیشنهادهایی دارد و اعلام می‌کند با پرداخت پول، خودش این کارها را انجام خواهد داد. سپس روانه زمین‌هایی می‌شویم که اطراف روستای کاشانک آماده تحویل به خریداران است. برخی از آنها چهاردیواری دارند و برخی هم کامل هستند، یعنی ویلا و استخر ساخته شده و آماده استفاده‌اند.
پیشنهاد می‌کند باغ‌هایی را بخریم که دور از چشم هستند و اگر قصد ساخت ویلا داریم، انتهای باغ‌ها بسازیم تا دید نداشته باشد. حتی نحوه حفر زمین برای قراردادن پمپ آب را برای‌مان توضیح می‌دهد تا صدای کمتری از آن به گوش برسد و از سرقت در امان بماند. برای تأمین روشنایی محوطه و اتاق‌ها هم پیشنهاد می‌کند موتور برق نصب کنیم، اما به آینده‌ای نزدیک امیدوارمان می‌کند؛ همان زمانی که به گفته او بالاخره مسئولان مجبور می‌شوند خدمات بدهند و دیگر از این ترس‌ها و زحمت‌ها خبری نخواهد بود.
- چاره‌ای نداریم
خیلی از کشاورزان و روستاییان دل خوشی از شهری‌ها ندارند. اگرچه خودشان زمین‌های‌شان را به آنها فروخته‌اند، اما از وضعیتی که در اطراف محل سکونت‌شان ایجاد شده، ناراحتند. می‌گویند که ترافیک و شلوغی مهمان آخر هفته‌های روستاها شده و برخی از ویلادارها با صدای ناهنجار پخش‌صوت خودروها و صداهای مزاحم دیگر، که خیلی وقت‌ها تا نیمه‌شب از ملک‌شان به گوش می‌رسد، آرامش را از آنها گرفته‌اند.
بین آنها یکی از روستاییان می‌گوید: «چرا باید حسودی کنیم. پولش را گرفتیم و خرج کردیم. آنها هم حق دارند از چهاردیواری خودشان استفاده کنند.» وقتی درباره از بین رفتن فضاهای سبز و باغ‌ها با او صحبت می‌کنیم، می‌گوید: «حفظ باغ و زمین کشاورزی که با زور امکان‌پذیر نیست.چرا باید کشاورز و روستایی به فکر حفظ این اراضی باشد. برای راضی نگه داشتن آنها چه امتیاز و تسهیلاتی داده شده است. ما برای خرید کود مشکل داریم، چه برسد به خرید بذر و اجاره تراکتور و کمباین برای شخم زدن زمین و برداشت محصولات‌مان. آب هم نیست تا زمین‌ها و محصولات‌مان را آبیاری کنیم. لااقل پول زمین‌های‌مان را به بانک می‌دهیم و با سودی که می‌گیریم، زندگی می‌کنیم.»
کشاورز دیگری، مشکل را در همراه نبودن اعضای خانواده‌اش خلاصه می‌کند و می‌گوید: «بچه‌های الان با گذشته فرق دارند. دیگر کمک حال‌مان نیستند تا محصول بکاریم. همگی به شهر رفته‌اند و سن ما هم بالا رفته و نمی‌توانیم به تنهایی در زمین‌ها کار کنیم.»
- بافت روستا را با جدیت حفظ می‌کنیم
شهردار ناحیه ۴ منطقه ۱۹ که خدمات‌دهی به روستاهایی از جمله پلایین، جعفرآباد، کاشانک، سعیدآباد و... را برعهده دارد، وجود تخلف در تغییر کاربری غیرمجاز اراضی کشاورزی را رد نمی‌کند، اما عنوان می‌کند این تخلفات پیش از این بیشتر بوده است. «عادل خزایی پول» می‌گوید: «این تخلف در اطراف روستاها یعنی خارج از بافت روستایی بیشتر است.» وی در پاسخ به این سؤال که چرا از تغییر کاربری غیرمجاز زمین‌های کشاورزی و باغ‌ها جلوگیری نمی‌شود، می‌گوید: «متأسفانه خلأ قانونی در این خصوص وجود دارد. طبق قانون، شهرداری فقط در امور مربوط به بافت روستایی وظیفه دارد و باید ضمن ارائه خدمات شهری به روستاییان، مانع از ساخت غیرمجاز بناها شود.
در همین راستا، نیروهای شهرداری به‌صورت مداوم به روستاها سرکشی می‌کنند و اگر با ساخت غیرمجاز ساختمان‌ها روبه‌رو شوند، با حکم قانونی تخریب می‌کنند. به‌عنوان مثال، طی دیروز و امروز ۴ بنای غیرمجاز را در روستای سعیدآباد تخریب کردیم.» وی ادامه می‌دهد: «رسیدگی به وضعیت خارج از بافت روستایی برعهده دهیاری و بخشداری است و آنها با کمک حریم‌بان مانع از ساخت غیرمجاز بناها می‌شوند، بنابراین ما نمی‌توانیم وارد حیطه کار آنها شویم و بناهایی را که در اطراف روستاها ساخته می‌شوند تخریب کنیم.»
خزایی پول درباره محدوده فعالیت شهرداری ناحیه ۴ می‌گوید: «محدوده نظارت و فعالیت ما مشخص است و شامل روستاهایی می‌شود که در این بخش قرار دارند. در بیرون از بافت روستاها اقدامی نمی‌توانیم انجام دهیم و باید حریم‌بان یا دهیاری و بخشداری مانع ساخت غیرمجاز ساختمان‌ها و تغییر کاربری زمین‌ها شوند. در حال حاضر اختلاف‌هایی با بخشداری بر سر محدوده بافت روستایی و خارج از بافت داریم و باید این محدوده به‌طور دقیق مشخص شود تا بدانیم وظیفه رسیدگی به آنها برعهده کیست.»
نظر شما