در کنار تحلیل‌ها و نوشته‌هایی که موقعیت روسیه در دنیای جدید و در منطقه قفقاز را مورد بررسی قرار می‌دهد، در داخل روسیه بحث درباره قدرت یا ضعف نظامی این کشور در این عملیات چند روزه بالا گرفته‌است.
بنا به عقیده کارشناسان مرکز علوم و فنون پیشرفته روسیه موسوم به CAST، این عملیات نظامی نشان می‌دهد که حتی بهترین یگان‌ها و واحدهای ارتش روسیه به ابزارهای شناسایی، فرماندهی و ارتباطی قدیمی مجهزند. این در حالی است که نیروهای هوایی روسیه نیز با وجود برتری بی‌چون و چرا، تاکنون برخی از مأموریت‌های خود را به سرانجام نرسانده‌اند.
آناتولی سردوکوف وزیر دفاع روسیه در روز 10سپتامبر(20شهریور ماه)، در پارلمان این کشور حضور یافت تا درباره خطرات استقرار نیروهای روسیه در گرجستان و مشکلات ناشی از آن سخنرانی کند.سردوکوف توضیح داد که چرا ارتش روسیه توان تسلیحاتی لازم را برای اجرای عملیات در گرجستان ندارد.
از سوی دیگر، ارتش پنجاه و هشتم روسیه دوباره به کشور بازگشته بود. افسران و سربازان شجاع از سوی دولت لوح‌های تقدیر و مدال دریافت کردند و جسد سربازانی که در جنگ روسیه با گرجستان کشته شده بودند به خاک سپرده شد و اکنون زمان درس گرفتن از ضعف ارتش روسیه در جنگ با گرجستان فرا رسیده است.دیمیتری مدودف رئیس‌جمهوری روسیه از مقامات ارشد وزرای دفاع این کشور درخواست کرد تا ضعف‌های موجود در ارتش را برطرف کنند.
از سوی دیگر، مدودف از سردوکوف درخواست کرده است تا برنامه تجدید تسلیحاتی روسیه را ارتقا بخشد.ارتش روسیه بیشتر از اینکه به تسلیحات جدید نیاز داشته باشد به حمایت دولت از ارتش احتیاج دارد تا اینکه به نیرویی مدرن و مؤثر تبدیل شود.
سربازانی که در منطقه قفقاز جنوبی جنگیدند می‌دانند که صلح‌بانان روسی در طول ساعات اولیه تهاجم گرجستان تلفات زیادی داشتند و این اتفاق به این دلیل افتاد که مسکو و ولادی قفقاز که نیروهای فرماندهی ارتش پنجاه و هشتم روس در آن مناطق مستقر بودند نتوانستند به موقع به سربازان روسی دستور مقابله با حملات گرجستان را بدهند و تجهیزات را برای ارتش پنجاه و هشتم روسیه در اوستیای جنوبی بفرستند.از سوی دیگر، ارتش روسیه قادر به شناسایی مواضع سیستم‌های موشک‌انداز گراد، تفنگ‌های گووزدیکا و تانک‌های تفلیس نبود.
همچنین، روس‌ها سیستم‌های شناسایی از قبیل UCAVS را در اختیار نداشتند.
اگر چه نیروهای روسیه سیستم‌های UCAVS موسوم به(unmanned combat air vehicle) را در نمایشگاه بین‌المللی هوافضای MASKدر ژوکوفسکی در نزدیک مسکو به نمایش گذاشت اما به‌دلیل اینکه خرید این تجهیزات در سال 2006 میلادی از سوی وزیر دفاع ملی روسیه متوقف شد، ارتش نتوانست از این تسلیحات برخوردار شود.
بنابراین، روس‌ها چاره‌ای نداشتند جز اینکه بمب افکن‌های راهبردی Tu-22M3را به یک ماموریت شناسایی بفرستند و از جت‌های سوخوی Su-25 برای نابودی سیستم‌های موشک‌اندازMLRSl(Multiple Launch Rocket System)گرجستان استفاده کنند.
درصورتی که روسیه از سیستم UCAVs استفاده می‌کرد، ارتش گرجستان قادر نبود 4 هواپیمای روسی را سرنگون کند.
نابودی 3 هواپیمای جنگنده 25Su-که در سال‌های 1989-1979 جنگ افغانستان از محبوبیت زیادی برخوردار بودند، نشان داد که آنها از آن زمان به بعد تعمیر نشدند و مورد بازبینی قرار نگرفتند.
گفتنی است، هواپیماهای Su-25 هنوز فاقد سیستم راداری، رایانه‌هایی برای تخمین فاصله اهداف زمینی و موشک‌های دوربرد زمین به هوا هستند که بتواند از خارج از مناطق دفاع هوایی دشمن شلیک کند.
به‌دلیل اینکه این تسلیحات چندین بار در نمایشگاه‌ها به معرض دید گذاشته شده بود و روسیه سلاح پیشرفتهای برای نابود کردن توپخانه ارتش گرجستان و سیستم‌های موشک‌های زمین به‌هوا (SAM) نداشت، مایه شگفتی بود.
از سوی دیگر، برخی از شرکت‌ها ی دفاعی آمادگی خود را برای نصب تجهیزات رادیویی و الکترونیکی روی هواپیماهای Su-35 اعلام کردند و وزارت دفاع روسیه ترجیح می‌دهد تا این معاملات را انجام دهد.با این وجود این شرکت‌ها مسئول ناپدید شدن 4 هواپیمای جنگنده و 2 خلبان شناخته شدند.
چندین خلبان دیگر هم به خاطر ناتوانی در کنترل شرایط جنگی کشته شدند.
شرایط مشابهی در مورد تجهیزات الکترونیکی و رادیویی وجود دارد و مشخص شده است که سیستم‌های الکترونیکی موسوم به (ECM)ضد‌پارازیت هستند و با دستگاه‌های SAM و دیگر سیستم‌های ردیابی و تجهیزات ارتباطاتی UHVمقابله می‌کنند.
با توجه به اینکه ارتش گرجستان از جنگ‌افزارهای پیشرفتهای برخوردار نیست و ارتش پنجاه و هشتم تجهیزات جنگی زیادی را از دست داد، ضعف ارتش روسیه در جنگ با این کشور قابل تامل و بررسی است.
از سوی دیگر، تانک‌های روسی مدت زیادی است که مشکلات فنی بسیاری دارند. برای مثال در منطقه نظامی قفقاز شمالی، هنوز هم تانک‌های T-72در تردد هستند، بدون اینکه این تانک‌ها به تجهیزات دوربین دید در شب مجهز باشند. حتی تانک‌های T-80-Uو T-90نیز این تجهیزات را ندارند. علاوه بر این، زره ضد‌گلوله این تانک‌ها نمی‌تواند در مقابل تسلیحات ضد‌تانک موسوم به (HEAT)مقاومت کند.
به‌دلیل اینکه وسعت دید کافی برای تانک‌ها در مناطق کوهستانی و شهری بسیار کم است، کاملا مشخص است که آنها آسیب‌پذیر هستند و این باعث می‌شود دشمنانی را که با آرپی‌جی قصد حمله دارند یا در غارها و مسیل‌های کوهستانی و پشت صخره‌ها و بته‌ها مخفی شده‌اند را به خوبی نبینند.
شرکت اورال واگنزاود(Uralvagonzavod) شرکت سازنده تانک‌هایT-90 در منطقه اورال روسیه، وسیله TSCV خود را پس از 20 سال معرفی کرد.
گفتنی است، این سیستم شامل 9اسلحه است که شامل موشک‌های ضد‌تانک مسلسل‌هایی با کالیبر بالا، SAMو موشک‌اندازهای خودکار 30 و 40 میلیمتری می‌شود که علیه گروه مجاهدین در افغانستان استفاده می‌شد.
سیستم TSCV از تجهیزات شناسایی اهداف برخوردار است که می‌تواند قبل از اینکه سربازان دشمن نخستین گلوله را شلیک کنند آنها را شناسایی کند و از بین ببرد.
گرچه این سیستم از تمامی آزمایش‌ها سربلند بیرون آمده و در نمایشگاه‌های مختلف به نمایش گذاشته شده اما هنوز با استانداردهای به روز ارتش روسیه مطابقت ندارد.
با توجه به پیشرفتهای صنایع تانک روسیه، این تانک‌ها توانایی برقراری ارتباطات رادیویی با بالگردها و بمب افکن‌های تاکتیکی را ندارند.
همچنین، کارشناسان نظامی سالیان زیادی است که قصد ساخت سیستم‌های پیوسته جنگی را دارند اما ساخت این سیستم هنوز به مرحله اجرا در نیامده است.
متأسفانه ارتش روسیه و کماندوهای آن پس از درگیری مسکو و تفلیس بر سر اوستیای جنوبی، هنوز تسلیحات جدید را دریافت نکردند.
گفتنی است، وقوع درگیری‌های اخیر در گرجستان و اوستیای جنوبی امکان آزمایش قدرت و شناخت نقاط قوت و ضعف موجود در ارتش روسیه در مبارزه با دشمن را فراهم کرد.
توسعه و پیشرفت روسیه به تغییر و تحولاتی که کشور و جامعه با آن دست و پنجه نرم می‌کند و همچنین به تجاربی که از جنگ‌ها و اقدامات نظامی مختلف کسب می‌کند، بستگی دارد.
در نگاه اول، عملیات جنگی سریع علیه گرجستان دلایل قابل‌قبولی برای نگرانی ایجاد نمی‌کند اما نتایج درگیری‌ها بار دیگر نقصان‌ها و ایرادهای تدارکات ارتش روسیه را به نمایش می‌گذارد.
بنا به عقیده کارشناسان مرکز علوم و فنون پیشرفته CAST، این عملیات نظامی نشان می‌دهد که حتی بهترین یگان‌ها و واحدهای ارتش روسیه به ابزارهای شناسایی، فرماندهی و ارتباطی قدیمی مجهزند. این در حالی است که نیروهای هوایی روسیه نیز با وجود برتری بی‌چون و چرا، تاکنون برخی از مأموریت‌های خود را به سرانجام نرسانده‌اند.
متخصصان مرکز علوم و فنون CAST بر این باورند که حمله هوایی روسیه نتوانست نیروی هوایی گرجستان را فلج کند و مواضع توپخانه‌ای دشمن را از بین ببرد. این متخصصان همچنین خاطرنشان ساختند که ارتش روسیه فاقد هواپیماهای مدرن قادر به حمل موشک‌های پیشرفته است که بتوانند با حداقل احتمال خطا و اشتباه به جای از بین بردن غیرنظامیان به اهداف نظامی اصابت کنند.
روسیه در پی حمله نظامی گرجستان به منطقه جدایی‌طلب «اوستیای جنوبی» در روز ۸آگوست وارد رویارویی مستقیم با نیروهای گرجی شد.
مسکو در این درگیری تفلیس را به نسل‌کشی در اوستیای جنوبی متهم کرده در حالی که ساآکاشویلی رئیس‌جمهوری گرجستان نیز روسیه را به اشغال گرجستان متهم می‌کند.
از سوی دیگر، غرب روسیه را به راه‌انداختن جنگ سرد متهم می‌کند و این کشور غرب را به حمایت از گرجستان کشوری که جنگ را به راه انداخته است محکوم می‌کند.
نگرانی روسیه از استقرار سپر دفاع موشکی ایالات متحده در شرق اروپا در گفتار و رفتار دیمیتری مدودف رئیس‌جمهور و ولادیمیر پوتین نخست وزیر این کشور مشهود است. مسکو بر این باور است که استقرار سپر دفاع موشکی آمریکا در لهستان و سیستم راداری در جمهوری چک برای مهار روسیه و در واقع محاصره این کشور طراحی شده است.
این در حالی است که ولادیمیر پوتین، نخست‌وزیر روسیه، به غرب در مورد به راه افتادن مسابقه تسلیحاتی در اروپا هشدار داد. وی پنجشنبه (۱۱ سپتامبر) در سوچی، با تأکید بر اینکه در دنیای امروز دیگر اختلاف ایدئولوژی وجود ندارد، اعلام کرد که دیگر دلیلی برای به راه افتادن جنگ سرد تازه‌ای وجود ندارد. وی در مورد استقرار سپر دفاع موشکی ایالات متحده در لهستان و چک، به این دو کشور اروپای شرقی هشدار داد. فرانسه در روزهای گذشته حتی بحث تحریم روسیه را پیش کشیده بود. پوتین این تهدید غرب را هم مخالف اصول تجارت آزاد خواند.
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، در نخستین دیدار خود از یک کشور اتحادیه اروپا پس از بحران قفقاز، پنجشنبه (۱۱ سپتامبر) در ورشو، آمریکا را متهم کرد که قصد محاصره روسیه را دارد.
دیمیتری مدودف، رئیس‌جمهور روسیه، پس از لشکرکشی این کشور به گرجستان اعلام کرده بود که مدرن‌کردن ارتش، برنامه اصلی نظامی روسیه در سال آینده خواهد بود، زیرا جنگ قفقاز نقاط ضعف سپاهیان این کشور را بهتر نشان داد.
منبع: ریانووستی
