این در حالی است که به گفته برخی متخصصان ارتوپدی در حال حاضر اکثر نوجوانان و جوانان تا سن 30 سالگی به نوعی با این بیماری درگیر شده‌اند. به گفته این متخصصان علت این امر هم رعایت نکردن اصول ارگونومی، عادات و نحوه زندگی غلط، چاقی و کم‌تحرکی است.
دکتر سید محمد جزایری، جراح استخوان و مفاصل و عضو هیات علمی گروه ارتوپدی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در گفت‌وگو با همشهری و با اشاره به اینکه در ایران این بیماری طی سال‌های اخیر شیوع بالایی داشته است، می‌گوید: آرتروزیس یا همان استئو‌آرتریت که به آن ساییدگی مفاصل هم می‌گویند، یک بیماری پیش‌رونده سطح غضروفی مفاصل است و در کشور ما که جزو کشورهای شرقی است، به‌دلیل وضعیت خاص نشستن و برخاستن مردم و استفاده از توالت‌های ایرانی زودتر آن را تجربه می‌کنند.
اما در حالی که برخی متخصصان معتقدند، آرتروز در کشور ما با برخی دردهای عضلانی و اسکلتی در دوران جوانی اشتباه گرفته می‌شود، این جراح استخوان و مفاصل، آرتروز را به 2 دسته تقسیم می‌کند و ادامه می‌دهد: آرتروزبه طور کلی شامل آرتروز اولیه و ثانویه است؛
در نوع اولیه آن هیچ بیماری خاصی در مفصل وجود ندارد و آرتروز روی زمینه مفصل سالم سوار می‌شود.
مثلا افراد چاق و یا کسانی که زیاد از مفاصل کار می‌کشند، به این نوع آرتروز مبتلا میشوند اما نوع ثانویه این بیماری در اثر سایر بیماریهای مفصلی ایجاد می‌شود، مثل: پارگی رباط که باعث شل شدن مفاصل می‌شود و یا التهاب و عفونت مفاصل.
دکتر جزایری با بیان اینکه در نوجوانان و جوانان کشور ما اختلالی موسوم به نام «کندرومالاسی کشکک» شایع شده و تا سن 30 سالگی در اغلب افراد دیده می‌شود، تاکید می‌کند: این اختلال زمینه آرتروز در بزرگسالی را تشدید می‌کند و مربوط به آرتروز نوع ثانویه است.
پس ادعای اینکه سن ابتلا به آرتروز کاهش پیدا کرده، بی‌اساس نیست.
آرتروز یک بیماری شغلی است!
«برخی از انواع آرتروز دردناک هستند و فرد را ناچار به مراجعه به پزشک می‌کنند ولی برخی دیگر از انواع آرتروز به گونه‌ای است که فرد اصلا متوجه آن نمی‌شود.»
در حالی که کارشناسان رابطه آرتروز با مشاغل سنگین را یک رابطه غیر قابل انکار می‌دانند، دکتر ابراهیم انتظاری، فیزیوتراپیست و دبیر انجمن فیزیوتراپی با بیان این عبارات به همشهری می‌گوید: کسانی که در مشاغل سنگین فعالیت می‌کنند، بیشتر مبتلا به آرتروز گردن و کمر هستند در عین حال افرادی که در نتیجه ورزش و راه رفتن و وزن زیاد، فشار زیادی به مفاصل‌شان می‌آورند، آرتروز زانو را بیشتر تجربه می‌کنند.
به گفته این متخصص علاوه بر افرادی که نحوه زندگی نادرست و عادات غلط نشستن و برخاستن دارند، آرتروز در کسانی که جراحی دیسک کرده و یا مبتلا به بیماریهای استخوانی هستند هم دیده می‌شود.
ولی به عقیده این متخصص توانبخشی به طور کلی بخش اعظم این بیماری مرتبط با سن افراد است.
تغذیه نقش مستقیمی ندارد!
بر خلاف تصور عمومی مردم آرتروز بیماری‌ای است که ارتباط مستقیمی با رژیم غذایی افراد دارد، در حالی که به گفته کارشناسان هیچ مطالعه‌ای چنین مساله‌ای را به اثبات نرسانده است.
دکتر سید منصور رایگانی، دانشیار طب فیزیکی و مدیر گروه طب فیزیکی و توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفت‌وگو با همشهری و با تاکید بر اینکه آرتروز هیچ ارتباطی با رژیم غذایی افراد ندارد، می‌گوید: رژیم غذایی به طور مستقیم در بهتر شدن و یا بدتر شدن آرتروز نقشی ندارد ولی در آرتروز زانو و ستون فقرات رژیم‌های پرکالری و افزایش وزن منجر به تشدید این بیماری میشوند.
علاوه بر این، هر میزان کاهش وزن، با کاهش علائم و درد ناشی آرتروز به‌خصوص در ناحیه زانو و لگن می‌شود.
دکتر انتظاری نیز با بیان اینکه برخی مطالعات نشان داده‌اند که یک سری از مواد غذایی ممکن است در مفاصل رسوب کرده و منجر به بروز آرتروز زودرس شوند، می‌گوید: البته این امر هنوز اثبات نشده ولی باور غلط دیگری که در مورد این بیماری وجود دارد، مصرف کلسیم است؛
در حالی که باید به این نکته توجه داشت که کلسیم فقط برای جلوگیری از پوکی استخوان و یا پیشرفت آن برای مبتلایان به آرتروز ممکن است تجویز شود و این بیماران نباید انتظار داشته باشند که با مصرف کلسیم درد ناشی از آرتروز در آن‌ها کاهش یابد.
آرتروز کشنده نیست!
«آرتروز کشنده نیست، ولی ناتوان‌کننده است و در مواردی که در ستون فقرات، گردن و کمر و پشت اتفاق بیفتد، سیستم‌های عصبی و نخاع را درگیر کرده و منجر به فلج اعضا می‌شود.»
دکتر رایگانی بابیان این عبارات خاطر‌نشان می‌کند: آرتروز همه مفاصل را درگیر نمی‌کند، مثلا: مفاصل شانه، آرنج و مچ پا درگیر این بیماری نمی‌شوند.
ولی شایع‌ترین مفصلی که آرتروز در آن دیده می‌شود، مفصل زانو است و بعد از آن ستون فقرات گردنی و کمری، لگن، مچ دست و انگشتان دست و پا. به گفته وی درمان این بیماری طیف وسیعی از روش‌ها را در برمی‌گیرد.
«نکته‌ای که نباید فراموش کنیم این است که ما به هیچ وجه نمی‌توانیم مانع از بروز آرتروز شویم ولی می‌توانیم علائم و عوارض آن را کم کنیم. این کار از یک ورزش ساده شروع شده و در موارد شدیدتر به انجام عمل جراحی ختم می‌شود.»
به گفته این متخصص توانبخشی انجام ورزش، مراقبت برای جلوگیری از فشار، استفاده از بریس‌های مخصوص، تجویز داروهای ضد التهاب خوراکی، تزریق داروهای درون مفصلی و استروئیدی که منجر به روان شدن مفصل میشوند، انواع فیزیوتراپی، در مواقعی که آرتروز خیلی پیشرفت نکرده باشد، مفید هستند اما در موارد پیشرفته‌تر که آرتروز اختلال جدی ایجاد کرده، جراحی تنها راه درمان است.
