کره شمالی، کشوری با تولید ناخالص داخلی کمتر از کشور کوچک آروبا در اقیانوس آرام با سرانه تولید ناخالص داخلی به اندازه یک سیزدهم این کشور، در 6 سال گذشته و درست بعد از زمانی که بوش آن را بخشی از محور شرارت خواند، از کشوری منزوی و بازمانده از نظام سیاسی استالین، به یکی از اعضای کلوب هستهای و از تولیدکنندگان شناختهشده سلاحهای کشتار جمعی تبدیل شدهاست. همه اینها درست همزمان با تاکیدهای آمریکا مبنی بر این روی داده که کره شمالی نباید، نمیتواند و اجازه نمییابد هستهای شود. آمریکا در مقابل کره شمالی و در سیاست همکاری یا مقابله با این کشور به نوعی سردرگمی دچار شدهاست.
آخرین امتیازی که کره شمالی در مقابل آمریکا کسب کرد، خارج کردن نام این کشور از فهرست کشورهای حامی تروریسم بود. پیونگ یانگ به شیوه آشنا و همیشگی خود به این هدف و کودتای دیپلماتیک رسید. ابتدا تماسها و همکاریهایش را با ناظران بینالمللی قطع کرد و بعد اعلام کرد که فعالیت غنیسازی پلوتونیوم را در نیروگاه یونگ بیون از سر میگیرد. این همان نیروگاهی بود که قبلا اعلام شده بود برچیده شدهاست.
در حقیقت این اقدام کره شمالی نوعی تخلف از توافقهای گذشته بود. همه منتظر بودند که آمریکا در مقابل این اقدام کره شمالی تدبیری تنبیهی اتخاذ کند، اما آمریکا بهدنبال مصالحه بود. کره اعلام کرد تا وقتی آنچه را میخواهد به دست نیاورد، کاری را که تعهد کرده انجام نمیدهد.
آمریکا هم پذیرفت که این خواسته را محقق کند؛ البته واشنگتن هم مدتهاست که چنین وعدهای میدهد. در 13 فوریه 2007 و در توافقنامه اقدامات اولیه، آمریکا پذیرفت که روند خروج نام کره شمالی از فهرست کشورهای حامی تروریسم را آغاز کند. در ماه ژوئن گذشته بوش اعلام کرد که کره شمالی از این فهرست خارج میشود. کره شمالی اما نمیتوانست صبر کند و با شگرد خود آمریکا را مجبور کرد که در این روند تعجیل کند.
کشورهایی که در این فهرست وزارت خارجه آمریکا هستند از هرگونه فروش و صادرات سلاح مستثنی و ممنوعهستند و محدودیتهای زیادی در زمینه کمکهای اقتصادی دارند. از سوی دیگر آمریکا با اعطای وام از سوی بانکجهانی به این کشورها مخالفت میکند. به این ترتیب اکنون کره شمالی بهصورت خودکار از همه این محدودیتها رهایی مییابد. آمریکا در این زمینه حتی با متحدان ژاپنی خود که هنوز چندین تبعه ربوده شده در کره شمالی دارند، مشورت نکرد.
فهرست کشورهای حامی تروریسم در حقیقت ابزاری است برای وارد کردن فشار بر بعضی کشورها. اما آیا کره شمالی واقعا کشوری حامی تروریسم است؟ براساس گزارش سال گذشته وزارت خارجه آمریکا درباره وضعیت همکاریهای تروریستی کشورها، پیونگ یانگ از سال 1987 تاکنون از هیچ حمله تروریستی پشتیبانی نکرده و در هیچ حملهای دست نداشتهاست.
تنها مورد از اقدامات مشکوک کرهشمالی، پناه دادن به اعضای ارتش سرخ ژاپن است. کمیته تحقیق کنگره آمریکا در سال 2004 در گزارشی در این باره گفت: حمایت کره شمالی از تروریسم بینالمللی در حال حاضر محدود است اما خارج شدن نام این کشور از فهرست کشورهای حامی تروریسم فعلا و در آینده نزدیک صورت نمیگیرد.
اما درسی که از تعامل کره شمالی و آمریکا در سالهای اخیر میتوان گرفت این است که داشتن سلاح هستهای، امتیازی بزرگ به کشورها در مقابل آمریکا میدهد. کسانی که هنوز میگویند بازدارندگی هستهای امری کارساز است، کاملا درست میگویند. این بازدارندگی بیش از هر کشوری در مقابل آمریکا جواب میدهد. دنیا به دقت در حال نظاره این کشمکش دیپلماتیک هستهای میان آمریکا و کره شمالی است.
نشنال ویو- 13 اکتبر 2008