نخست اینکه توجیه اقتصادی ساخت هتل در این منطقه جاذبه شهر کنونی شوش است یا موقعیتی که در جوار این شهر کوچک قرار گرفته است؟ دیگر اینکه مسافران احتمالی این هتل‌ها می‌خواهند حتما در شهر شوش اقامت داشته باشند یا طالب حضور در منطقه‌ای راهبردی هستند که قلب جهان در دوره‌ای از تاریخ بوده است.
مهرداد مال‌عزیزی، معمار و مدیرعامل مهندسان مشاور چغازنبیل در واکنش به اجرای طرح ساخت این 2هتل و خاکبرداری در محوطه باستانی مورد نظر در جوار کاخ آپادانا و قلعه شوش در گفت‌وگو با همشهری تاکید کرد:« به هیچ عنوان نباید این جرات را به خرج دهیم که در محوطه‌ای 400 هکتاری که گمانه‌زنی می‌شود و آثار تاریخی در آن واقع شده‌اند دخل و تصرفی انجام دهیم.»
این در حالی است که معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری پیشتر در گفت‌وگو با ایسنا گفته است: «ساخت 2هتل در شوش که با توجه به ملاحظاتی متوقف شده بود، از آنجا که این هتل‌ها هیچ تداخلی با عرصه شهر تاریخی شوش ندارند، از نظر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بدون مانع است.»
این اظهار نظر درست یک‌سال پس از واکنش به حرف‌های اسفندیار رحیم‌مشایی، رئیس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری مبنی بر تبدیل قلعه شوش به هتل و تعرضاتی به حریم باستانی شوش صورت گرفته است.
اما برای اینکه بدانیم درباره چه چیزی صحبت می‌کنیم و از چه موضوعی نگران هستیم، بهتر است یک‌بار دیگر جایگیری شوش در خوزستان را از ذهن بگذرانیم.
پایتخت جهان در آستانه تعرض
مهرداد مال‌عزیزی در تشریح موقعیت شوش به همشهری می‌گوید: «شهر کوچک و فاقد جذابیت‌های شهری شوش بین 2 سایت مهم یعنی کاخ‌اردشیر و محدوده و عرصه 400 هکتاری باستانی واقع شده است که حتما دسترسی این2 سایت مستلزم سازه‌ها و روابطی بوده که اینک زیر خاک مانده است و همین بر حساسیت دست زدن به هر اقدام کارشناسانه و غیرکارشناسانه‌ای می‌افزاید و نشانه چنین رابطه‌ای قرار گرفتن مقبره دانیال نبی در این میان است.»
وی تاکید کرد: « آنچه محدوده و عرصه 400 هکتاری باستانی است تنها یک لایه ندارد و شاید 7 لایه و بیشتر باشد که دست‌کم طی 100 سال اخیر مرتبا تحت کاوش‌های مختلف نتایج ارزنده‌ای همچون چغازنبیل داشته و قلعه شوش نیز یادگار چنین تلاش‌هایی است.»
همچنین محمدتقی عطایی، سرپرست گروه تعیین عرصه و حریم شهر باستانی شوش با اشاره به تعیین عرصه‌ای که فروردین‌ماه امسال در شهر شوش انجام شد، گفته است: مطالعاتی که یک جمع کارشناسانه برای تعیین عرصه این شهر تاریخی در آن زمان انجام دادند، تأیید می‌کنند که تمام بخش‌هایی که این 2 هتل، یعنی هتل «امیر زرگر» و هتل «لاله» در آن هستند، درون بافت باستانی شهر شوش قرار دارند.
فریبرز دولت‌آبادی، معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری نیز حتی دراین‌باره در سخنانش به ایسنا گفته بود: «شوش حدود 400 هکتار عرصه مصوب دارد و البته بعید نیست، بخش‌های ساخته‌شده‌ای که املاک و خانه‌های مردم در آنها قرار دارند، لایه‌های تاریخی داشته باشند.
در نتیجه، با توجه به مطالعات صورت‌گرفته باید برنامه‌ریزی دراز‌مدتی برای شناسایی این محوطه‌ها و فراهم کردن زمینه‌های حفاظتی داشته باشیم.»
نکته اینجاست که شوش نیز همچون دیگر شهرهای کشور با رشدی بدون تناسب مواجه بوده است و اینک وسعت شهر در میان این 2 سایت محدود مانده و مدیریت شهری بدون توجه به ارزش‌های فرا منطقه‌ای و بومی شوش می‌خواهد آن را گسترش بدهد.
از سوی دیگر شهر محدود به حریم رودخانه شاوور است و شهرداری چاره‌ای ندارد جز آنکه یا فرامنطقه‌ای عمل کند یا هویت تاریخی شوش را مخدوش کند.
در حالی که به گفته مال‌عزیزی شوش بیش از این ظرفیت توسعه ندارد و نباید بر جمعیتش افزوده شود بلکه باید بتوان با همین شرایط به توسعه ارزش‌های فرامنطقه‌ای و جهانی شوش پرداخت.
یک مثلث با 3 راس راهبردی
مدیرعامل مهندسان مشاور چغازنبیل معتقد است جانمایی 2 هتل اشتباه صورت گرفته و با دقت در موقعیت راهبردی شمال خوزستان می‌توان جانمایی بهتری برای محل احداث آن صورت داد که بتوان ارزش‌های جهانی شوش را محفوظ داشت.
او با اشاره به اینکه شوش به تنهایی قابلیت پذیرش مسافر را ندارد و کسب و کار در این شهر به گونه‌ای نیست که بتواند توجیهی اقتصادی برای هتل‌ها باشد به همشهری تاکید کرد:« مسافران هتل‌های مورد نظر گردشگرانی فرهنگی و علمی هستند که برای ارزش‌های ویژه شمال خوزستان به این منطقه می‌آیند و توجیه اقتصادی هتل‌ها هم در این است که مسافر فرامنطقه‌ای را مد نظر قرار دهد که با این وصف کافی است با متخصصان امر مشورت صورت گیرد.
آن وقت ساخت هتل در جوار جاده ترانزیت اهواز- اندیمشک یا در حومه شوش و حتی در نزدیکی رودخانه کرخه توجیه پیدا می‌کند.»
مال‌عزیزی به موقعیت جذاب علمی– تاریخی شمال خوزستان اشاره کرد و افزود:« اگر دزفول، شوشتر و شوش در کنار چغازنبیل را 3 راس یک مثلث در نظر بگیریم محدوده‌ای فرامنطقه‌ای به دست می‌آید که تاریخ بزرگی از جهان در آن شکل گرفته و برای همین می‌توان انتظار مسافرانی در این موقعیت را داشت وگرنه شهر شوش به تنهایی استعداد جذب مسافر را ندارد.»
وی تاکید کرد بهتر است مسئولان امر دقت کنند و در مورد مسائل تاریخی– فرهنگی که اهمیت ملی و جهانی دارد با حساسیت بیشتری وارد کارزار شوند
