در حالی که مقامات ارشد بانکی کشور در ماههای اخیر استدلالهای مختلفی برای کاهش وامدهی بانکها بیان کردهاند، اما آنچه هماکنون مردم را رنج میدهد، محرومیت از دریافت هرگونه وام ضروری همچون وام خرید کالاست.
این روزها هر شهروندی که به شعبه یک بانک دولتی برای دریافت وام مراجعه میکند، با این پاسخ مواجه میشود که «فعلا وام فقط با معرفینامه از سوی مقامات پرداخت میشود».
«مقامات» نیز شامل اعضای هیأتمدیره بانک، سرپرستهای مناطق بانک و با سطح کمتری شامل مقامات کشوری همچون نمایندگان مجلس میشود.
این سیاست بانکها در خودداری از پرداخت وام به متقاضیان فاقد معرفینامه، موجب رونق گرفتن بازار دلالی «تهیه معرفینامه برای دریافت وام» شده است.
هماکنون در سطح شهر عدهای با گرفتن ارقامی حتی تا 5/1میلیون تومان از شهروندان برای آنان وام 7میلیون تومانی خودرو فراهم میکنند.
شیوه کار آنان نیز عمدتا بدین گونه است که با استفاده از مراودات خود با مقامات مختلف، برای متقاضی وام، نامه معرفی به شعبه بانک و با امضای یکی از همین مقامات برای دریافت وام کالا یا خودرو اخذ میکنند؛
حتی بعضی از این افراد، علاوه بر تهیه معرفینامه دریافت وام، 2ضامن را نیز به متقاضی معرفی میکنند و جمعا حتی تا 2میلیون تومان حق دلالی دریافت میکنند.
بدین ترتیب، فرد متقاضی باید برای دریافت یک وام 7میلیون تومانی خودرو با نرخ سود 12درصد، 5/1 تا 2میلیون تومان نیز به واسطهها بپردازد و علت این هزینه مازاد، چیزی نیست جز فقدان نظارت بر عملکرد شعب بانکها و سرپرستی مناطق آنها.
این شرایط نامناسب در بازار دلالی وام خودرو و خرید کالا در حالی است که هماکنون مراجعه به شعب بانکهای مختلف دولتی برای دریافت اینگونه وامها سرنوشتی جز ناکامی ندارد.
برخی مسئولان شعب بانکها نیز با بیان اینکه فعلا اعتباری برای پرداخت وام خودرو یا کالا ندارند، از مراجعان میخواهند برای در نوبت قرار گرفتن، ثبتنام کنند تا هر زمان که اعتبار لازم به بانک رسید و نوبت فرد شد، او را خبر کنند.
در این شرایط متقاضی معمولا با دفتری مواجه میشود که نام صدها متقاضی منتظر دیگر در آن درج شده است.
مسئولان تعدادی از شعب بانکها نیز از متقاضی دریافت وام میخواهند حساب بانکی باز کند و حداقل 4میلیون تومان در 2ماه در بانک سپردهگذاری کند تا در نوبت دریافت وام خودرو قرار گیرد.
اما شرایط برای دریافت وام خرید کالا دشوارتر است و در حالی که سقف وام خرید کالا 2میلیون تومان است، بانکها از پرداخت این وام به متقاضیانی با موجودی حساب بیش از رقم فوق هم خودداری میکنند و دریافت این وام نیز منوط به ارائه معرفینامه است.