همشهری آنلاین، سحر رمضانعلی‌پور: با این توضیح که این آثار متعلق به خانه موزه مقدم و جزء اموال وقفی استاد «محسن مقدم» هستند و بر اساس مصوبات شورای ملی ثبت آثار و جلسه شورای ملی ثبت آثار تاریخی و فرهنگی منقول کشور که با حضور کارشناسان این حوزه اواخر اسفند سال گذشته برگزار شد، به ثبت ملی رسیدند، مشخصات منحصر به فرد این دو اثر را ذکر می‌کنیم.
تابلوی بارگاه حضرت سلیمان(ع) اثر «حسین قوللر آقاسی» از نقاشان دوره قاجار و یکی از بنیانگذاران نقاشی قهوه‌خانه‌ای است. این اثر با ابعاد ۷۹۲ در ۹۷۹ سانتیمتر به سفارش فردی به نام کربلایی قاسم و با موضوع بارگاه حضرت سلیمان(ع) ترسیم شده است. امضای این نقاشی تقریباً در مرکز تابلو و کنار و سمت چپ حضرت سلیمان(ع) به همراه بیتی از حافظ درج شده است: «هرگز نمیرد آنکه دلش زنده شد به عشق/ ثبت است بر جریده عالم دوام ما». در گوشه تابلو، سمت چپ نیز نام سفارش‌دهنده آمده است.
به‌طور معمول در کارهای قهوه‌خانه‌ای، نقاش اوج داستان را به تصویر می‌کشد. اما نقاش در این پرده سعی کرده همه اتفاقات زمان این پیامبر را به تصویر بکشد. پرده بارگاه حضرت سلیمان از نظر موضوع پرده کمیابی است. زیرا موضوع عمده پرده‌های قهوه‌خانه‌ای موضوعات رزمی یا بزمی است. در این تابلو می‌توان تصویر حضرت سلیمان نبی(ع)، بلقیس، صلصال، سالار دیوزاد، لشکریان و وزیران، انواع تصاویر دیوگونه و تصویر بیش از ۴۰ حیوان را دید. این تابلو، داستان خبر آوردن هدهد از وجود مملکت سبا و اتفاقات پیرامون آن را نشان می‌دهد. در این اثر برای سهولت شناسایی اشخاص، کنار هر تصویر، نام آنها هم نوشته شده است.
حضرت سلیمان(ع) در مرکز تابلوی نقاشی بر تختی جلوس کرده و در پایه‌های آن این ابیات نوشته شده است: «لایق نبود قطره به عمان بردن/ خار و خسِ صحرا به گلستان بردن/ اما چه کنم عادت موران این است/ رانِ ملـخی نزدِ سلیمـان بردن». پایین تخت هم تصویر مورچه‌ای را می‌بینیم که ران ملخ را به دهان گرفته است. در این تابلو تاریخ اثر ثبت نشده اما از نظر تکنیک و هنر نقاشی به احتمال زیاد مربوط به زمان اوج هنر و کمال نقاش است.
اثر دیگری که به ثبت ملی رسیده سند انتصاب محمدتقی خان احتساب‌الملک به ریاست احتسابیه (شهرداری) تهران و اعطای لقب احتساب‌الملک است. در خیابان امام خمینی(ره) بعد از خیابان شیخ هادی خانه‌ای هست که امروز ما با نام خانه موزه مقدم می‌شناسیم. روزگاری محمدتقی خان ملقب به احتساب‌الملک، یکی از رجال دوره قاجار در آن زندگی می‌کرد. محمدتقی خان که اواخر دوره ناصرالدین شاه شهردار تهران بود به احتساب‌الملک ملقب می‌شود و پس از آن در دوره مظفرالدین شاه وزیر مختار ایران در سوئیس و در دوره احمدشاه وزیر تشریفات می‌شود.
نظر شما