قراردادهای استعمارگونه در موسیقی | «خواننده‌های خودم» یعنی چه؟ 

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از مهر، بابک زرین از آهنگسازان شناخته شده کشورمان که طی سال‌های اخیر علاوه بر آهنگسازی چندین سریال پرمخاطب تلویزیونی با خوانندگان متعددی نیز همکاری داشته در تازه‌ترین برنامه رادیویی «صباهنگ» شبکه رادیویی صبا ضمن تشریح تازه‌ترین فعالیت‌های خود در عرصه موسیقی بیان کرد: طبیعتا بین کارهایی که در حال انجام است با کارهایی که پیش روی مخاطبان قرار گرفته تفاوت‌های زیادی وجود دارد، اما درباره آن دسته از تولیداتی که به تازگی به مخاطبان ارائه شده می‌توانم به موسیقی تیتراژ سریال «خوشنام» به آهنگسازی خودم و خوانندگی سعید شریعت (از خواننده‌های خودم) اشاره کنم.

این خواننده از جمله هنرمندانی است که حدود دو سالی است با من فعالیت خود را آغاز کرده و از خرداد ماه نیز شاهد برگزاری کنسرت‌های او خواهیم بود. 

وی افزود: در شبکه پنج هم سریال «مسافران شهر» را داشتم که موسیقی تیتراژ اول آن را پرواز همای و موسیقی تیتراژ پایانی اثر را هم امیرتسلیمی از دیگرخوانندگان جوان کشورمان که به تازگی با من همکاری می‌کند، به عهده داشته است. در عرصه تولید آلبوم هم فعالیت‌هایی را آغاز کرده‌ام که به زودی درباره این عرصه نیز اطلاع‌رسانی لازم را انجام خواهم داد. 

«خواننده‌های خودم» یعنی چه؟ 

این آهنگساز در پاسخ به پرسش مجری برنامه که از او درباره کلیدواژه «از خواننده‌های خودم» پرسید، توضیح داد: ما به عنوان آهنگساز یا تهیه کننده چند مدل کار داریم. وقتی در مقام آهنگساز هستیم طبیعتا یک سری خواننده به ما مراجعه می‌کنند که حق و حقوق مربوط به اجراهای زنده یا سایر تولیداتشان به عهده خود یا تهیه کنندگانشان است.

یک سری از خوانندگان هم هستند که شما به عنوان آهنگساز به عنوان تهیه کننده نیز روی آن‌ها تمرکز بیشتری دارید که مسئولیت هنری پروژه‌هایشان به عهده من است. اینها خوانندگانی هستند که بنده آن‌ها را انتخاب و با حضور سرمایه گذارکارها را دنبال می‌کنیم. 

زرین در جواب سؤال دیگر مجری مبنی بر اوضاع و احوال تهیه‌کنندگی در حوزه موسیقی و به میان آمدن عبارت‌هایی چون باندبازی و موارد مشابه گفت: برای ما به طور حتم صدا زیاد ارسال می‌شود تا بتوانیم با این افراد همکاری کنیم. طبیعتا من به عنوان آهنگساز تلاش می‌کنم تا ضمن گوش دادن به همه صداها به تمامی نشانه‌ها و ویژگی‌های خواننده شدن افراد، غیر از عنصر صدا نیز نگاه کنم.

برای من قطعا صدا، تیپ ظاهری و دیگر نشانه‌ها دربرگیرنده یک خواننده واحدی است که در تمام دنیا چنین رویکردی از سوی تهیه کنندگان رعایت می‌شود. یعنی می‌توان گفت صدا یکی از اولویت‌های انتخاب خواننده است.

کما اینکه ما در دورانی خوانندگانی داشتیم که شاید از تیپ و ظاهر چندانی برخوردار نبودند، اما دارای صدایی بودند که ما به واسطه آن صدای خوب، آن‌ها را گوش می‌دادیم. اما طبیعتا اگر همین افراد با همین تیپ بیایند روی صحنه شاید کسی از اثرش استقبال نکند. پس در این شرایط است که تهیه کننده تلاش می‌کند از فرد هنرمند در رویکردهای استاندارد به روز و جهانی انتخاب خود را انجام دهد. 

بابک زرین، قراردادهای استعمارگونه و چند داستان دیگر

وی در بخش دیگری از این گفتگوی رسانه‌ای بود که در پاسخ به سئوال مجری پیرامون فرآیند تهیه‌کنندگی در حوزه موسیقی و رایج شدن کلیدواژه‌هایی چون قراردادهای استعمارگونه با خوانندگان جوان تصریح کرد: من بازهم تاکید می‌کنم درتمام دنیا تفکرات تهیه‌کنندگی وارد جریان تازه‌ای شده که ممکن است در ایران بسیاری از تهیه کنندگان قائل به انجام آن نباشند.

وقتی شما به عنوان یک تهیه کننده تلاش می‌کنید و فلان هنرمند را از صفر به بالاترین درجات می‌رسانی طبیعتا مستلزم تلاشی است که یک تهیه کننده از عهده آن برآمده است. آیا استعداد هنرمندی که تا قبل از همکاری با فلان تهیه کننده پیش روی مخاطب قرار گرفته بود، به همان میزانی بابک زرین: در قراردادهای مربوط به بنده، درصد مالی سهم خواننده از میزان بالایی برخوردار است.

یعنی از همان ابتدایی که کنسرت‌های خواننده آغاز می‌شود وی درصد خوبی از کل مبلغ را دریافت می‌کندکه تهیه کننده در آن دخیل بوده، توانسته پیش روی جامعه بیشتری از مخاطبان معرفی شود؟ آیا این هنرمندان می‌دانسته اگر فلان تیپ یا فلان طراحی چهره را داشت می‌توانست بیشتر به مخاطبانش معرفی شود؟ پس می‌بینید که قطعا یک تیم حرفه‌ای پشت یک استعداد موسیقایی قرار می‌گیرند تا او بتواند در فرآیند حرفه‌ای موسیقی گام به گام به سمت بالا رفتن کارهای مورد نظر را انجام دهد.

این فرآیندی که به آن اشاره کردم در تمام دنیا پیاده می‌شود و من نمی‌دانم چرا در اینجا برخی‌ها به آن استعمار می‌گویند. کما اینکه شما می‌توانید به عنوان یک هنرمند این قرارداد را امضا نکنی. 

زرین افزود: در برخی مفاد قراردادهایی که خوانندگان من با من امضا می‌کنند ماجرا به این شکل تنظیم شده که خواننده از صفردر کنار من حضور دارد که حضورش در عرصه‌های حرفه‌ای می‌بایست با هماهنگی تهیه کننده‌ای باشد که او را به مرحله درستی از کار حرفه‌ای رسانده است.

می‌دانید کدام قسمت از بعضی قراردادها ممکن است بچه‌ها را اذیت کند؟ من به شما صادقانه می‌گویم آن بخشی که درصد کمی به خواننده می‌رسد به احتمال زیاد موجب ناراحتی و دلخوری می‌شود. کما اینکه در قراردادهای مربوط به بنده، درصد مالی سهم خواننده از میزان بالایی برخوردار است. یعنی از همان ابتدایی که کنسرت‌های خواننده آغاز می‌شود وی درصد خوبی از کل مبلغ را دریافت می‌کند. 

این آهنگساز در جواب سئوال دیگری که از زرین درباره برخی اختلافات تهیه کنندگان با برخی از خوانندگان درباره «مالکیت نام هنری» گفت: به نظرمن نباید به برخی از تهیه کنندگان خرده گرفت.

به عنوان مثال اگر شما اسمی به عنوان خواننده داشتید تا قبل از انتخاب نام هنری، طبیعتا به گونه‌ای آن اسم را انتخاب کردید که نتوانسته در جلب مخاطب موفق عمل کند اما وقتی اسم تغییر پیدا می‌کند طبیعتا این تغییر عنوان که موجب استقبال مخاطب هم شده، به لحاظ مادی و معنوی در اختیار تهیه کننده است. این شرایط متاسفانه در ایران فراموش شده است. پس طبیعتا در برخی قراردادها موضوع اسم هنری هم مطرح می‌شود که حق قانونی زنده نگه داشته شود. 

آهنگساز سریال «معمای شاه» در بخش دیگری از مصاحبه خود بود که به بهانه پخش سرود رسمی تیم ملی فوتبال کشورمان در جام جهانی روسیه در این برنامه گفت: من یادم می‌آید وقتی این سرود پخش شد بسیاری از دوستان از کار ما تعریف و بسیاری هم ما را کوبیدند.

خیلی‌ها می‌گفتند این موسیقی، موسیقی فوتبالی نیست اما وقتی سال‌ها گذشت و ما در آستانه جام جهانی قطر قرار گرفتیم، دیدم که این موسیقی در هر بازی تیم ملی فوتبال کشورمان در رویدادهای مختلف پخش می‌شود. من شاید می‌دانستم مشغول چه کاری هستم اما نمی‌دانم برخی از دوستان فقط به آن لحظه نگاه کرده و این اثر را مورد قضاوت تند خود قرار دادند. 

شرایط همکاری با سالار عقیلی فعلا مقدور نیست

زرین در ادامه همین بخش بود که در پاسخ به پرسش مجری مبنی برعدم استمرارهمکاری موفق او با سالارعقیلی توضیح داد: خیلی نمی‌توان پیرامون این موضوع درباره نکته خاصی حرف زد، البته که سالار عقیلی همواره به من لطف دارد و بسیاری از ملودی‌های من را او با صدایش به مردم معرفی کرده که اتفاقا هم آثار پرطرفداری بودند.

اما الان احساس می‌کنم در حال حاضر که علاوه بر اهنگسازی به تهیه‌کنندگی هم مشغول هستم شرایط همکاری با سالار عقیلی فعلا مقدور نیست. البته من از سال ۱۳۹۷ تا به امروز اثر مشترکی را با آقای عقیلی نداشتیم و هرچه بوده از قبل بوده است. به طور حتم هم از جانب من و هم از جانب سالار عقیلی علاقه به همکاری وجود دارد اما دلایلی وجود دارد که فکر می‌کنم طرح این اختلاف نظرها در برنامه مناسب نباشد.

اما هرچه هست فعلا ترجیح بر این است که فعلا همکاری وجود نداشته باشد. اما همچنان تاکید می‌کنم که من بهترین کارها را با سالار انجام دادم و حتی اگر من هم با او همکاری نداشته باشم، این همکاری‌های درخشان ثبت شده است. من دنبال فضاهای متفاوت هستم و اگر سالار این کارهای متفاوت را بخواند طبیعتا همکاری‌های من و او ادامه پیدا خواهد کرد. 

وی در بخش پایانی صحبت‌های خود درپاسخ به سئوالی مبنی بر ورود به عرصه خوانندگی بر اساس آثاری که قبل از آن منتشر شده گفت: خوانندگی را شروع نکرده بودم که بخواهم خوانندگی را کنار بگذارم، اگر از همان اول هم می‌خواندم واقعا حرکتی برآمده از دل بوده که اگر دال بر این موضوع بود که می‌خواهم خواننده شوم، مبتنی بر این شرایط بود که برخی از صاحبان کمپانی‌ها و موسسات تولید موسیقی به من پیشنهاد می‌کردند که کار خوانندگی را ادامه بدهم. ولی بعد دیدم که نمی‌خواهم چنین شرایطی برایم پیش بیاید. حتی من همین الان هم چند کار آماده برای انتشار دارم اما واقعا هنوز دلم نیست که بخواهم آن‌ها را منتشر کنم. شاید دو سال دیگر این انگیزه را پیدا کنم اما خودم هنوز روی تراک‌های خودم تبلیغی نکردم که بخواهم روی آن مانور رسانه‌ای بدهم.