همشهری آنلاین- مجید جباری: فضاهای عمومی و میدانگاه‌های شهر با برخورداری از مسیر دوچرخه‌سواری، پیاده‌راه، فضای سبز و اماکنی برای ورزش و نشاط مردم در نقاط مختلف شهر ساخته شده تا جایی باشد برای توقف از سر اشتیاق رهگذران و ساکنان محل؛ فرصتی برای درنگ و در کردن خستگی‌های روزمره در پایتخت. این میدانگاه های شهری (پلازاها) بعد از اجرای چند طرح شاخص در سال‌های قبل، حالا وارد فاز تازه‌ای شده و ساکنان محله‌های عموما جنوبی تهران برای قدم گذاشتن در این فضاها لحظه شماری می‌کنند.
کاوه حاجی علی اکبری مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران که در بخش نخست گفت‌وگویش با ما که چند روز پیش منتشر شد،به برنامه‌ریزی‌های این سازمان برای نوسازی بافت ناکارآمد و فرسوده شهری به طور کامل صحبت کرده بود، در بخش دوم و پایانی این گفت‌وگو از جزئیات راه اندازی میدانگاه‌های شهری می‌گوید. مشروح صحبت‌های این مدیر ارشد شهری پایتخت با همشهری آنلاین را در زیر می‌خوانید:
در بحث توسعه فضاهای عمومی که سازمان نوسازی شهر تهران یکی از متولیان آن است، در سال‌های اخیر اقدامات خوبی صورت گرفت که با استقبال شهروندان مواجه شد؛ مثل ساخت پلازاها و میدانگاه‌های همگانی. آیا برای امسال و سال‌های آینده هم طرح‌های مربوط به توسعه فضاهای عمومی در برنامه سازمان نوسازی و شهرداری قرار دارد؟
سازمان نوسازی شهر تهران تا پایان ۱۴۰۰ حدود ۸۰ هزار متر مربع، فضای شهری در محله‌های فرسوده و یا اصطلاحا کم برخوردار تهران احداث کرده است. حدود ۳۰ پروژه از مساحت۲۰۰ متر مربع تا ۱۰هزار متر مربع در محله‌های مرکزی و جنوبی شهر تهران احداث شد که از شاخص‌ترین‌های آن می‌توان به میدانگاه امیرکبیر در محله شکوفه و میدانگاه شمسه در محله شیخ صدوق منطقه ۲۰، میدانگاه ارامنه دولاب در محله صاحب الزمان(عج) منطقه ۱۴ و میدانگاه بریانک در محله بریانک منطقه ۱۰ اشاره کرد. البته در کنار اینها بیش از ۲۰ پروژه هم در مقیاس‌های کوچک‌تر هم احداث شد که از بین آنها هم می‌توان به مرکز محله شیرین دخت در محله مینابی، مرکز محله خاتون و درخشان در محله اتابک، سیمین در محله انبار نفت و تعداد زیادی از پروژه‌هایی از این جنس اشاره کنم. در کنار ۸۰ هزار متر مربع فضای شهری، حدود ۱۵۰ هزار متر مربع هم بهسازی محیط عمومی در محله‌های شهر تهران صورت گرفت. یعنی در جاهایی که امکان ایجاد فضاهایی که به طور کامل در اختیار پیاده‌ها باشد، فراهم نبود، از طریق ساماندهی و آرامسازی گذر، افزایش عرض پیاده رو و همچنین پیش‌بینی مسیر عبور دوچرخه سعی کردیم امکان ارتقاء کیفیت فضا را فراهم کنیم.
پروژه‌های متنوعی در این خصوص اجرا شد که شاید مهمترین آن گذر شهید دعوتی و یا خیابان هفت چنار در مرز محله‌های هفت چنار و بریانک در منطقه ۱۰ بود و استقبال خوبی هم از آنها شد. این جریان کماکان ادامه دارد و امسال نیز در برنامه و بودجه سالانه که از طرف شورای اسلامی شهر تهران تصویب شده ماموریت‌ها و پروژه‌های مشخصی را در این خصوص در دست اجرا داریم. در حال حاضر ما پلازا یا میدانگاه «دریافت» را در محله یافت آباد منطقه ۱۸ داریم که مساحتی در حدود ۱۰ هزار و ۵۰۰ متر مربع دارد و بزرگترین میدانگاه ما محسوب می‌شود و بیشترین میزان سرمایه‌گذاری شهرداری تهران هم در همین میدانگاه صورت گرفته است. حدود ۷۰ درصد آن فضای باز است با کارکردهای مختلف مثل فضای سبز، فضای بازی بچه ها و...پیش بینی شده است و ۳۰ درصد آن هم کارکردهای ورزشی وفرهنگی مورد نیاز محله را شامل می‌شود. در حال حاضر ما پلازا یا میدانگاه «دریافت» را در محله یافت آباد منطقه ۱۸ داریم که مساحتی در حدود ۱۰ هزار و ۵۰۰ متر مربع دارد و بزرگترین میدانگاه ما محسوب می‌شود و بیشترین میزان سرمایه‌گذاری شهرداری تهران هم در همین میدانگاه صورت گرفته است. حدود ۷۰ درصد آن فضای باز است با کارکردهای مختلف مثل فضای سبز، فضای بازی بچه ها و...پیش بینی شده است و ۳۰ درصد آن هم کارکردهای ورزشی وفرهنگی مورد نیاز محله را شامل می شود. سالن سرپوشیده برای ورزش، کتابخانه و قرائت خانه و ... جزو خدمات پشتیبان سکونت در این میدانگاه است. عملیات اجرایی این میدانگاه را که در حال اتمام است، در فضای باز میدانگاه یه پایان رسانده‌ایم. حتی مراسم زیارت عاشورا را در اربعین سال گذشته به طور بسیار باشکوه در این میدانگاه برگزار کردیم. اقدامات ما در ساختمان‌ها هم در حال اتمام است و منتظریم شهرداری منطقه ۱۸ انشعابات آب و برق و گاز میدانگاه را نصب کند تا امکان بهره برداری رسمی از آن وجود داشته باشد. پیش بینی می‌کنیم در صورت دادن انشعابات، ظرف یک ماه آینده به شکل رسمی به بهره برداری برسد.
در کنار این، پروژه «دژباغ» را در محله کن واقع در منطقه ۵ داریم که در زمینی به مساحت حدود چهار هزار و ۵۰۰ متر مربع درحال ساخت است. در این پروژه هم حدود ۸۵ درصد فضا به عنوان فضای باز و عمومی و ۱۵ درصد دیگر برای کارکردهای فرهنگی و ورزشی که خیلی مورد نیاز و مطالبه شهروندان محله کن بود، در نظر گرفته شده است. قرار است فضای ورزشی آن به صورت ویژه برای استفاده بانوان اختصاص داده شود. این پروژه در حال انجام است. البته اجرای آن، مسائل اجرایی متعددی داشت که اخیرا در جلسه‌ای با همکارانمان در شهرداری منطقه، قول دادند آنها را حل کنند تا بتوانیم ظرف امسال این طرح را به بهره برداری برسانیم.
همچنین دو پروژه «مهتاب» و «لشگر» را در منطقه ۸ داریم که عملیات اجرایی پروژه مهتاب در حال انجام است. زمین‌های هر دو پروژه از محل عوارضی که بابت قطع درختان در تهران دریافت می‌شود، در محلاتی که سرانه فضای سبز بسیار پایینی دارند، خریداری شده است. پروژه مهتاب را ما ظرف دو سه ماه آینده به اتمام خواهیم رساند و عملیات اجرایی پروژه لشگر را هم شروع کردیم اما با توجه به مساحت آن که حدود ۱۰۰۰ متر مربع است، حداکثر تا پایان شهریور به بهره برداری می‌رسانیم.
در کنار این پروژه‌ها که در دست ساخت هستند، مجموعه‌ای از طرح‌هایی را هم در مناطق ۱۲، ۱۴ و ۱۶ داریم که اگر به تناسب آماده شود و به تائید برسد، عملیات ساخت‌شان را هم آغاز می‌کنیم. در مجموع، کماکان برنامه ارتقاء و توسعه قلمروی عمومی و فضاهای شهری در شهرداری تهران ادامه دارد و به پیش می‌رود.
برخی از این طرح مثل پلازای هفت تیر مورد استقبال مردم قرار نگرفت. به دلیل اینکه شکل و نوع کارکرد آن نه برای مکث شهروندان مناسب است و نه از حداقل امکانات برای استفاده رهگذران و ساکنان محل برخوردار است. چه عواملی برای موفقیت چنین طرح‌هایی مورد نیاز است؟
میدانگاه هفت‌تیر با توجه به اینکه توسط سازمان نوسازی شهر تهران طراحی و اجرا نشده، صحبتی راجع به آن ندارم و طبیعتا دستگاه‌های متولی باید در این زمینه نظر بدهند. اما به عنوان یک کارشناس و یا شهروند اگر بخواهم نظر بدهم، لازم است بگویم مجموعه‌ای از عوامل برای موفقیت یا عدم موفقیت چنین پروژه‌هایی تاثیر گذار هستند. اعم از اینکه فضا باید به درستی جانمایی شود؛ در جایی باشد که مردم امکان مراجعه به آن را داشته باشند. اگر در مقیاس فرامحله‌ای می‌خواهد کار کند، باید به شبکه‌های حمل و نقل انبوه بر به ویژه مترو و بی آر تی دسترسی مستقیم داشته باشد. نظارت اجتماعی بر آن باید صورت بگیرد و ضمنا موضوعی که بر آن تاکید دارم این است که در کنار فضای باز حتما باید یک سری کارکردهای پشتیبان و مکمل هم داشته باشد. چرا که در جهان به عنوان یکی از عوامل و شرایط موفقیت فضاهای شهری وجود کارکردهای مکمل و پشتیبان مثل، غرفه ها، کیوسک ها و جاهایی که غذا، نوشیدنی عرضه می کنندو مثل رویدادهایی که می تواند به صورت موردی و یا مستمر در فضا برگزار شود تا جذابیت فضا را افزایش داده و به دنبال آن شانس حضور مردم را در آن بالا ببرد. مشابه اتفاقی که در خیابان ۳۰ تیر افتاد و دیدیم که حضور یک سری غرفه ها و باجه هایی که غذا و نوشیدنی عرضه می کردند چقدر منجر به سرزنگی فضا و حضور مردم درآن شد.
درباره نفرآباد و طرح‌هایی که قرار است در این محله اجرا شود توضیح دهید. آیا اوراق مشارکت نفرآباد مجوز فروش گرفته است؟ چه زمانی منابع نقدی آن به دست شهرداری می‌رسد؟
فرصت پایانی ما برای اینکه اوراق منتشر شود و منابع آن به شهرداری بیاید، ۳۱ خرداد ۱۴۰۱ است. حتما در این بازه زمانی هم اقدامات لازم برای بازارگردانی و فروش اوراق صورت خواهد گرفت. البته قراردادهای آن منعقد شده است. چون دریافت مجوزها در سال گذشته خیلی به طول انجامید. ما تا ۲۸ اسفند ۱۴۰۰ توانستیم فقط مجوز انتشار اوراق را از بانک مرکزی و سازمان برنامه، آن هم در روزهای پایانی سال دریافت کنیم. فقط باید کار را به شعبه برسانیم که اوراق تثبیت شود. الان همکاران من در معاونت مالی شهرداری تهران در حال انجام اقدامات لازم هستند تا ثبت نام در بورس صورت بگیرد، شرکت تامین سرمایه و بازارگردان آن مشخص و اوراق منتشر شود. حتما هم این اتفاق خواهد افتاد.
اما مبتنی بر این اوراق، اجرای ۱۵ پروژه در محله نفرآباد پیش بینی شده است. ۱۰ پروژه مسکونی و ۵ پروژه خدماتی شامل ترکیبی از فضای سبز، فضای باز، پارکینگ و دیگر خدماتی که مورد نیاز محله است. این ۱۵ پروژه در مرحله طراحی و اخذ مجوزها قرار دارد و سعی می‌کنیم به محض انتشار اوراق و ورود منابع مالی آن به شهرداری، عملیات اجرایی این ۱۵ پروژه را شروع کنیم.
البته فعالیت‌های ما در نفرآباد محدود و متوقف به اوراق نبوده است. چون اجرای یک سری پروژه‌ها را با منابع دیگر هم پیش بینی کرده‌ایم. به غیر از این ۱۵ پروژه، بسته‌هایی را برای سرمایه گذاری در نفرآباد در حال آماده سازی داریم و به زودی فراخوان جذب سرمایه گذار برای محله هم انجام خواهد شد. چون خیلی از سرمایه گذاران چه بومی و چه غیر بومی مراجعه و ابراز تمایل می‌کنند که در اجرای پروژه‌ها مشارکت داشته باشند. وقتی که باز آفرینی محله نفرآباد اتفاق بیفتد قطعا ارتقاء کیفیت قابل توجهی را در این محله شاهد خواهیم بود. یک مذاکرات و توافقاتی را با آستان حرم عبدالعظیم انجام دادیم. برخی از پروژه‌های خدماتی مثل ورزشی، فرهنگی و زائرسرا را دوستانمان در آستان اعلام آمادگی کرده‌اند که در مرحله تنظیم موافقت نامه‌های آن هستیم. با صندوق توسعه حرم‌های مطهر که وابسته به وزارت راه وشهرسازی است، موافقتنامه‌ای را مبادله کرده‌ایم که در حال تنظیم و انعقاد قرارداد هستیم تا مشارکت آنها را در برخی پروژه‌ها جلب کنیم. البته همه این صحبت‌های من به زمین‌های متعلق به شهرداری تهران در محله نفرآباد مربوط می‌شود که ۲۰۰ قطعه را شهرداری تهران سال‌های گذشته خریداری کرده است. البته یکی از بزرگترین معضلات ما این است که هنوز نتوانسته‌ایم اسناد مالکیت خیلی از اینها را پیدا کنیم که این معضل یکی از عواملی است که کار ما را مدام عقب می‌اندازد. ضمن اینکه ۳۰۰ پلاک هم متعلق به مردم است که در این محل زندگی می‌کنند و از زمانی که طرح تصویب شده تلاش کرده‌ایم فرآیند تسهیل گری را داشته باشیم که مردم هم وارد فرآیند ساخت و ساز شوند. اولین پروانه ساخت و ساز مردمی در پایان سال ۱۴۰۰ در محدوده نفرآباد صادر شد که مردم هم در موازات آن کار را پیش می‌برندالبته یکی از بزرگترین معضلات ما این است که هنوز نتوانسته‌ایم اسناد مالکیت خیلی از اینها را پیدا کنیم که این معضل یکی از عواملی است که کار ما را مدام عقب می‌اندازد. ضمن اینکه ۳۰۰ پلاک هم متعلق به مردم است که در این محل زندگی می‌کنند و از زمانی که طرح تصویب شده تلاش کرده‌ایم فرآیند تسهیل گری را داشته باشیم که مردم هم وارد فرآیند ساخت و ساز شوند. اولین پروانه ساخت و ساز مردمی در پایان سال ۱۴۰۰ در محدوده نفرآباد صادر شد که مردم هم در موازات آن کار را پیش می‌برند. از سوی دیگر اتفاق خوبی هم که برای ساکنان محله نفرآباد افتاد، افزایش تسهیلات بانکی دراین محل از ۴۵۰ میلیون به ۶۰۰ میلیون تومان بود که ۴ محدوده، یعنی محدوده‌های پیرامون حرم‌های مطهر در قم، مشهد، شیراز و تهران می‌توانند از این مزیت استفاده کنند در واقع به ازای هر واحد مسکونی که در این محدوده‌ها ساخته می‌شود، ساکنان می‌توانند از تسهیلات ۶۰۰ میلیونی با بهره حدود ۱۱.۵ درصد استفاده کنند.
درباره محدودیت ارتفاع ساخت و ساز در نفرآباد بگویید. گویا این محدودیت از سه به ۴ طبقه افزایش پیدا کرده است؛ این موضوع چه تاثیری بر سرانه‌های خدماتی محله دارد؟
اتفاق دیگری که افتاد، انعطاف پذیری بود که در مورد محدودیت ارتفاع در آنجا صورت گرفت. در گذشته، وزارت میراث فرهنگی محدودیت ۹.۵ متر را برای نفرآباد اعلام کرده بود که امکان ساخت و ساز بیش از ۳ طبقه را در آنجا فراهم نمی‌کرد اما با این رایزنی‌هایی که از طرف شهرداری، شورای اسلامی شهر تهران و نمایندگان تهران در مجلس شورای اسلامی صورت گرفت، این محدودیت ارتفاع به ۱۳ متر افزایش پیداکرد. این باعث می‌شود تعداد طبقات در نفرآباد از ۳ به ۴ طبقه افزایش پیدا کند و موضوعی بود که مردم به طور جدی آن را مطالبه می‌کردند. طبیعتا وقتی طبقات از ۳ به ۴ افزایش پیدا می‌کند، روی سرانه‌های خدماتی، گذربندی، جمعیت پذیری و خیلی از موضوعات محله تاثیر می‌گذارد که همه اینها باید با یکدیگر دیده شود؛ بر همین اساس بعد از مجوزی که گرفتیم، در حال به روزرسانی طرح مصوب هستیم و حداکثر در اردیبهشت ماه این را در کمیسیون ماده ۵ شهر تهران مطرح می‌کنیم. بعد از تصویب کمیسیون، فکر می‌کنم یک رونق بسیار جدی را در ساخت و ساز های مردمی در نفرآباد شاهد باشیم.
علاوه بر پیش‌بینی وام ۴۵۰ میلیونی نوسازی پلاک‌های فرسوده که درباره آن صحبت شد، مقرر شده است که تسهیلات ۲۰۰ میلیون تومانی هم برای اسکان موقت ساکنان بافت فرسوده تا نوسازی واحدها به ساکنان این بافت‌ها پرداخت شود. پرداخت این تسهیلات در چه مرحله ای قرار دارد و چه زمان این وام به ساکنان بافت فرسوده پرداخت می شود؟
خوشبختانه در چند ماه گذشته در این زمینه اتفاقات خوبی رخ داده است که افزایش حدود ۴ برابری تسهیلات ساخت از ۱۲۰ میلیون تومان به ۴۵۰ میلیون تومان از این دست به حساب می آید. لازم است توضیح دهم این فرآیند هم کاملا به صورت الکترونیک صورت می گیرد ومتقاضیان تمامی مراحل درخواست و ثبت نام وام تا معرفی به شعبه مدنظر بانک را از طریق سامانه تسهیلاتی که برای این منظور پیش بینی شده، انجام می دهند. در کنار تسهیلات ساخت که به ازای هر واحد مسکونی که ساخته و اعطا می شود، تسهیلات اسکان موقت هم وجود دارد که به ازای هر پلاکی که وارد فرآیند تخریب و نوسازی می‌شود، اعطا می شود. این تسهیلات الان هم وجود دارد که مبلغ آن ۶۰ میلیون تومان به ازای هر پلاک و به صورت قرض الحسنه و با کارمزد ۴ درصد اعطا می شود و بازپرداخت آن هم ۳ ساله است. در سال گذشته اما با توجه به شرایط اجاره بها درشهر تهران که وضعیت ویژه‌ای دارد وبا هیچ شهر دیگر قابل مقایسه نیست، مذاکراتی با مدیران شرکت بازآفرینی شهری داشتیم که مدیران این شرکت پذیرفتند که در تفاهم نامه ای که میان شهرداری تهران و وزیر راه و شهرسازی در اسفند ۱۴۰۰ منعقد شد، یکی از چارچوب های مشترک همین بود که تسهیات اسکان موقت در شهر تهران از ۶۰میلیون به ۲۰۰میلیون تومان برای امسال افزایش یابد. من هم اخیرا موضوع را پیگیری کردم؛ گویا در انتظار تشکیل جلسه شورای مسکن در سال ۱۴۰۱ هستند. چراکه سقف، نرخ و شیوه پرداخت این تسهیلات باید در این شورا به تصویب برسد. بعد از تصویب شورای مسکن ابلاغ خواهد شد و ساکنان بافت های فرسوده به ازای هر پلاکی که نوسازی می کنند امکان بهره برداری از این تسهیلات ۲۰۰ میلیونی قرض الحسنه را خواهند داشت.
وجود ۲۶۰ هزار پلاک کم دوام در تهران | کدام مناطق تهران بیشترین بافت ناکارآمد و ناپایدار را دارد؟ | مشوق‌های جدید ساخت‌وساز در راه است
بیشتر بخوانید:
- جزئیات نوسازی خانه‌های گود آذری | مردم محله به کجا منتقل می شوند؟
-
حل مشکل ساکنان دو محله فرسوده تهران بعد از ۱۲ سال | خانه‌های اتابک و مینایی سند شش دانگ می‌گیرند
-
تهران ریزدانه‌ترین شهر ایران است | تهران چند هزار پلاک فرسوده دارد؟ | تعداد واحدهای خالی در شمال و غرب پایتخت
-
خانه‌های نفرآباد بلند مرتبه‌تر ساخته می‌شوند | اجرای ۲۰ طرح عمرانی و خدماتی در محله قدیمی
نظر شما