در این خصوص با سید حمید حسینی، عضو اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران و رئیس اتحادیه صادرکنندگان فراورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی گفت‌وگو کرده‌ایم.
- سهم فراورده‌های نفتی، میعانات گازی و مواد پتروشیمی در رشد صادرات غیرنفتی کشور تا چه حد بوده است؟
گرچه آمار دقیقی از میزان صادرات غیرنفتی و سهم کالاهای مختلف در سبد صادرات غیرنفتی اعلام نشده و گمرک ایران، سازمان توسعه تجارت و صادرکنندگان، آمارهای متفاوتی در این زمینه ارائه کرده‌اند که چندان هم دقیق نیست.
بر این اساس آمارهای قطعی در این خصوص وجود ندارد. اما براساس آمار دست‌اندرکاران بخش، بیش از 40 درصد صادرات غیرنفتی سال گذشته مربوط به صادرات محصولات صنعتی پایه نفتی و پتروشیمی است.
همچنین براساس آمار گمرک، بیش از 30درصد از رشد 38درصدی ارزش صادرات غیرنفتی در سال گذشته ناشی از افزایش قیمت جهانی بوده است و علاوه بر مواد پتروشیمی، محصولاتی مانند فولاد، مواد معدنی و مواد غذایی نیز افزایش قیمت داشته است.
- محدودیت‌های اخیر بانکی گلایه صادرکنندگان برای انجام مبادلات ارزی را موجب شده، با این روند امکان دستیابی به جهش صادراتی تا چه حد است؟
در نیمه دوم سال 2 عامل تاثیر‌گذار بر صادرات غیرنفتی کشور موجب شکل‌گیری بحران و کاهش صادرات می‌شود.
از یک سو در 6 ماهه دوم امسال با بازگشت قیمت کالاها به قیمت‌های قبل رشد 30درصدی ناشی از افزایش قیمت‌ها در بخش صادرات غیرنفتی طی 2 سال گذشته را از دست خواهیم داد و از سوی دیگر با مشکلات و نبود اعتمادی که در بازارهای صادراتی ایجاد شده با شکل‌گیری رقابت شدیدتر برای صادرات کالا، تجار ایرانی به‌دلیل شرایط خاص خود با موانع بیشتری برای صادرات مواجه خواهند شد که با این روند قطعا درصدی از بازارهای صادراتی را از دست خواهیم داد.
چراکه تا‌کنون در بازارهای صادراتی فروشندگان تعیین‌کننده بوده‌اند اما از این پس با کاهش تقاضا و افزایش رقابت در عرصه صادرات و فروش کالا در دنیا، خریدار نقش اصلی را ایفا خواهد کرد.
این امر باعث می‌شود تا در کالاهایی که امکان رقابت برای صادرات کشورمان وجود دارد در 6 ماهه دوم سال با تهدید و بحران‌هایی مواجه شویم.
- با این روند و کاهش قیمت نفت، تداوم رشد کنونی صادرات غیرنفتی تا چه حد مقدور خواهد بود؟
آنچه مسلم است رشد ارزشی 30درصدی ناشی از افزایش قیمت‌های جهانی را در 5ماهه پایانی سال از دست خواهیم داد. علاوه بر آن در برخی اقلام صادراتی لوکس مانند پسته، فرش، زعفران و خاویار نیز به‌دلیل کم شدن تقاضا از نظر حجم و ارزش شاهد کاهش حجم و ارزش صادرات خواهیم بود.
با این روند گرچه ممکن است در محصولات صنعتی پایه نفتی، مواد معدنی، پتروشیمی و میعانات گازی از نظر حجم با کاهش صادرات مواجه نباشیم اما قطعا کاهش ارزش این کالاها را شاهد خواهیم بود.
همچنین حجم و ارزش صادرات خدمات فنی مهندسی و لوازم ساختمانی نیز به‌دلیل شرایط کنونی دنیا و کاهش هزینه‌های عمرانی با کاهش مواجه خواهد شد.
با این روند در کالاهای لوکس و مصرفی، کاهش حجم و ارزش صادرات و در محصولات صنعتی پایه نفتی، مواد معدنی و پتروشیمی با کاهش ارزش صادرات مواجه هستیم و با این شرایط در 6 ماهه دوم امسال قطعا شکل‌گیری بحران و روند کاهشی صادرات غیرنفتی را شاهد خواهیم بود.
