راه حل‌هایی که به‌نظر کارشناسان و مسئولان، هیچ‌کدام به تنهایی پاسخگوی حجم عظیم سفرهای درون شهری در معابر محدود تهران نیستند.
مرتضی طلایی، عضو شورای شهر تهران در مورد راه حل تغییر ساعات آغاز به کار اصناف، بانک‌ها، مدارس و ادارات نیز همین نظر را دارد. راه حلی که اگر چه در شطرنج کارشناسان ترافیک مهره‌ای ارزشمند محسوب می‌شود، اما بدون مهره‌های دیگر نظیر افزایش ناوگان حمل‌ونقل عمومی، کاهش تقاضای سفر و اصلاح هندسی و افزایش معابر کاری از پیش نمی‌برد.
مرتضی طلایی عضو شورای اسلامی شهر تهران در پاسخ به سؤال خبرنگار همشهری که از وی درباره لزوم تغییر ساعت شروع به کار مراکز اداری، آموزشی و اصناف پرسید گفت: باور من این‌است که هدف شما از طرح این موضوع پیدا کردن راهی است برای حل معضل ترافیک باشد که در این صورت باید به این قضیه به‌صورت یک پازل نگاه کرد. نه یک راه حل تک‌بعدی، آن‌وقت می‌توان به تاثیرات خاص این شیوه در حد انتظار واقعی آن فکر کرد. طلایی اما توجه جدی به توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی را یکی از ابعاد اصلی مدیریت ترافیک می‌داند که موضوع تغییر ساعت شروع به کار سفرهای سه‌گانه اعم از آموزشی اداری یا اصناف می‌تواند در کنار این راهکار انکارناپذیر در جای خود تاثیراتی داشته باشد.
وی ادامه داد: توزیع تا تنظیم زمان رفت‌وآمدها می‌تواند به نوبه‌خود به منزله برقراری رابطه بین عرضه و تقاضا در میان مراکز آموزشی اداری و کسبه به‌عنوان دستگاه‌های ارائه‌کننده خدمات و شهروندان یک شهر به‌عنوان خدمات گیرندگان به شکل دو سویه و دو طرفه باشد. وگرنه به صرف محدود کردن فعالیت اصناف خیلی نمی‌توان امیدوار به کاهش ترافیک بود.
طلایی ضمن اشاره به اینکه نمی‌شود محاسبه دقیق کرد که تنظیم و تغییر ساعت کار اصناف به چه میزان در موضوع ترافیک تاثیر‌گذار است عنوان کرد: در هر حال اینکه چه کنیم تا درصد تاثیر این شیوه را افزایش دهیم یا چگونه به توزیع سفر در سطح جامعه بپردازیم مستلزم انجام مطالعات ترافیکی و پژوهشی فراوان است.
وی به‌عنوان پیشنهاد افزود: چند کار باید با هم انجام شود. یکی اینکه می‌توان توزیع بخش قابل توجهی از خدماتی که در روز به اصناف ارائه می‌شود را به شب منتقل کرد. این سفرها غالبا ناشی از ورود انواع و اقسام کامیون‌های توزیع خدمات و کالا به کسبه و اصناف در قالب آب‌معدنی، محصولات لبنی، نوشیدنی‌ها و سایر اقلام خوراکی که می‌توان زمان توزیع این کالاها را به جای روز در شب برنامه‌ریزی کرد و به این سمت رفت که با تنظیم مکانیزم توزیع کالا و توقف دوبله و اشکال پارکینگ سطح معابر این فضاها را در روز در اختیار شهروندان قرار داد.
طلایی در توضیح پیشنهاد دوم خود بیان داشت: همچنین می‌توان بخشی از ارائه خدمات به شهروندان توسط اصناف را از روز به شب منتقل کرد، به این صورت که مثلا سازمان عرضه خدمات میادین میوه و تره‌بار با یک کار مطالعاتی از ساعت 12 شب تا 6صبح فعالیت‌کنند و مردم برای تهیه مایحتاج خود در این ساعات اقدام کنند.
حداقل بخشی از عرضه محصولات به مردم از روز به شب منتقل شوند، این دسته از اصناف به جای روزها در شب فعالیت کنند که این خود در کاهش بخش مهمی از سفرهای درون شهری تاثیر‌گذار است. ارائه خدمات از طریق شبکه اینترنتی از دیگر پیشنهادهای این عضو شورای اسلامی شهر تهران است.
به گفته وی جامعه را باید به سمت و سوی استفاده از خدمات دولت الکترونیک هدایت کرد. همانطور که هم‌اکنون پرداخت قبوض تلفن، آب، برق از طریق تلفن میسر است و بسیاری از سفرهای روزانه که از این ناحیه به شهر تحمیل می‌شد کاسته شده، می‌توان تدابیری اندیشد تا شهروندان مایحتاج عمومی خود را نیز به واسطه اینگونه خدمات اینترنتی دریافت کنند.
یعنی شهروندان با ورود به سامانه اینترنتی کالای مورد نیاز خود را سفارش دهند و از طریق سرویس‌های خدماتی آنها در منزل دریافت کنند.
وی همچنین اظهار داشت: طرحی را در شهرداری در مورد فروشگاه‌های شهروند دنبال می‌کردیم مبنی بر عرضه محصولات به‌صورت سیار، به‌گونه‌ای که با اختصاص خودروهایی که مایحتاج عمومی مردم را حمل می‌کنند در محلات مستقرشوند. این طرح قرار شد به‌صورت آزمایشی به اجرا درآید.
وی با اعتراض نسبت به نبود سامانه توزیع عادلانه خدمات توضیح داد: یک شهروند ناچار است برای تهیه یک قطعه از خودرو حتما به مرکز شهر مراجعه کند، در حالی که اگر مراکز مشابهی در هر محله‌شهر تعریف می‌شد، ناچار نبود حتی برای تعویض روغن، آپاراتی و سایر خدمات اولیه مسیر‌های طولانی از محل سکونت خود طی کند. وی افزود: چینش بسیاری از مشاغل می‌بایست مطابق با نیازهای هر منطقه خدمات لازم را در دسترس شهروندان قرار دهد تا از سفرهای زاید جلوگیری شود. این اقدامات در کنار توسعه حمل‌ونقل عمومی می‌تواند در حد قابل توجهی از معضل ترافیک تهران را حل کند.
دسترسی به ناوگان حمل‌ونقل عمومی به‌گونه‌ای که هر شهروند این امکان را داشته باشد تا از منزل تا محل ایستگاه‌های تاکسی، اتوبوس، مینی‌بوس یا مترو، حداقل 100 متر و حداکثر 300 متر را طی کند، می‌تواند در افزایش انگیزه شهروندان نسبت به استفاده از وسایل نقلیه عمومی نقش بسیاری داشته باشد.
در واقع اینها می‌تواند در کنار هم تنظیم‌کننده مدیریت سفر و تقاضای سفر باشد. وگرنه تغییر ساعات کاری مراکز اداری و آموزشی و تجاری به تنهایی نمی‌تواند در حل معضل ترافیک مؤثر باشد.
طلایی در پاسخ به سؤال دیگر همشهری در باره افزایش ساعت کار اصناف در شب خاطرنشان کرد: تنظیم ساعت کار اصناف بر عهده وزارت بازرگانی‌ست که به اتفاق مجامع صنفی در کمیته‌ای به همین نام تعیین می‌شود. نیروی انتظامی نیز در این کمیته حضور دارد. با این حال به‌نظر می‌رسد این کمیته برای واحد‌های خدماتی که اعلام آمادگی و نیاز برای فعالیت بیشتر داشته باشند، پس از بررسی‌های لازم مجوز می‌دهند اما نباید انضباط اجتماعی را از نظر دور داشت.
در سفری که به کشور ایتالیا داشتم متوجه شدم از ساعت 5 بعد از ظهر تمام مغازه‌ها بسته می‌شوند و تنها فروشگاه‌های عرضه خدمات عمومی و اغذیه‌فروشی‌ها فعالیت‌می‌کنند. اصل وجود انضباط اجتماعی از نظر طلایی، نیاز ضروری جامعه است. ضمن اینکه مقرر شده‌است ساعت فعالیت برخی از صنوف از جمله اغذیه‌فروشی‌ها در زمستان و پاییز تا ساعت 12 شب و در بهار و تابستان تا ساعت 1 بامداد ادامه داشته باشد.
به گفته او، پارک‌های عمومی و شهر‌بازی‌ها نیز براساس همین نیاز عمل می‌کنند و محدودیتی برای فعالیت ندارند. اما در هر حال فرق است بین انضباط اجتماعی و محدودیت ایجاد‌کردن، چرا که انضباط اجتماعی تعریف و تعیین می‌کند که در هر ساعت از شبانه روز چه خدماتی نیاز است تا یک شهروند براساس آن برنامه‌ریزی کند. این شیوه لازمه ایجاد تعادل در جامعه است..
