به گزارش همشهری آنلاین، مریم اخگری رئیس آزمایشگاه سم‌شناسی پزشکی قانونی درباره مسمومیت‌ها گفت: مسمومیت‌ها به چندین دسته تقسیم‌بندی می‌شوند، اما عمدتا شامل مسمومیت‌های عمدی و غیرعمدی هستند.
وی درباره مسمومیت‌هایی که باعث مرگ می‌شود، گفت: بیشتر مسمومیت‌ها اتفاقی است و معمولا در کودکان این نوع مسمومیت‌ها زیاد است. همچنین در افراد سالمند که آگاهی نسبت به داروها ندارند بیشتر شاهد مسمومیت‌های اتفاقی هستیم. در قشر جوان نیز که سوءمصرف مواد مخدر دارند، مسمومیت‌های اتفاقی شایع است همچنین در افرادی که الکل مصرف می‌کنند مسمومیت‌هایی نیز گزارش می‌شود.
رئیس آزمایشگاه سم‌شناسی پزشکی قانونی تصریح کرد: بخشی از مسمومیت‌های اتفاقی نیز شامل مسمومیت‌های شغلی است افرادی که به نوعی با مواد شیمیایی سر و کار دارند ممکن است با مشکل مسمومیت اتفاقی مواجه شوند. این افراد در محیطی کار می‌کنند که با این مواد شیمیایی مواجهه دارند و این مواد ناخواسته باعث مسمومیت این افراد می‌شود. در خصوص کودکان نیز اگر قرار است خانواده دارویی را در منزل نگهداری کند باید حتما دارو در یک ظرف در بسته باشد که به راحتی توسط کودک قابل باز کردن نباشد یا اینکه حتما از دسترس کودک دور نگه داشته شود ما مسمومیت‌های اتفاقی در کودکان داشته‌ایم که به دلیل مصرف دارو دچار مسمومیت شده و فوت کردند.
داروها را هیچ‌گاه از بسته‌بندی اصلی خارج نکنید
اخگری با تاکید بر اینکه دارو باید از دسترس کودکان دور باشد، گفت: داروها را هیچ‌گاه نباید از بسته‌بندی اصلی آنها خارج کرد. همچنین باید توجه کرد که داروهایی مانند شربت‌ها نباید در ظروفی که از آنها برای مصرف مواد آشامیدنی استفاده می‌شود قرار داده شود. در یک مورد نفت را در داخل بطری آب معدنی ریخته بودند و کودک از آن بطری که برچسب آب معدنی داشت استفاده کرده و دچار مسمومیت شده بود. خانواده‌ها باید توجه داشته باشند شوینده‌ها و تمیز کننده‌های سطوح را در ظروف خوراکی بسته‌بندی نکنند. در مقعطی نیز یک سری از ظروف شوینده‌ها شبیه ظروف آبمیوه‌هایی بود که در مغازه‌ها وجود داشت و با هشدار وزارت بهداشت شکل ظروف این مواد شوینده تغییر کرد. ماده شیمیایی باید در ظرف اصلی خودش نگهداری شود، تا در صورت مصرف ناخواسته، کادر درمان بدانند که از چه چیزی مصرف شده و راحت‌تر بتوانند فرد را درمان کنند.
مسمومیت در سالمندان به دلیل مصرف همزمان چند دارو
وی با تاکید براینکه از جابجایی مواد شیمیایی و دارو و قراردادن آنها در ظروف مواد غذایی به شدت باید خودداری شود، تصریح کرد: در افراد سالمند به دلیل کهولت سن، شناسایی داروها برای آنها سخت است و نیاز است که حتما در هنگام مصرف دارو یک نفر به آنها کمک کند. همچنین مصرف همزمان داروها نیز برای سالمندان گاهی اوقات عوارض جبران‌ناپذیر برای سالمند ایجاد می‌کند. یعنی هیچ وقت یک فرد سالمند نباید داروها را به صورت همزمان و بدون مشورت پزشک استفاده کند.
رئیس آزمایشگاه سم‌شناسی پزشکی قانونی با اشاره به مصرف داروهای گیاهی گفت: برخی داروهای گیاهی نیز در عطاری‌ها یا برخی از داروخانه‌ها به صورت مجاز توزیع می‌شود و صرفا گیاهی بودن یک دارو دال بر بی‌خطر بودن آن دارو نیست. همانطور که می‌دانیم داروهای گیاهی هم ماده موثره دارند و این ماده موثره می‌تواند با داروهایی که فرد استفاده می‌کند و بیماری زمینه‌ای دارد باهم تداخل داشته باشند و عوارض جانبی ایجاد کنند به ویژه در افراد سالمند چراکه این افراد بیماری‌های زمینه‌ای دارند و ممکن است از دسته‌های مختلف دارویی استفاده کنند، از همین‌رو از خانواده‌ها درخواست داریم به سالمندان توجه خاص داشته و مصرف داروهای سالمندان با نظارت صورت بگیرد.
داروهای تحت کنترل نباید به راحتی در اختیار مردم قرار بگیرد
اخگری در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به سوءمصرف مواد مخدر و برخی داروها گفت: متاسفانه مرگ‌های مرتبط با مصرف این مواد نیز مشاهده می‌شود. به خانواده‌ها توصیه می‌شود که نظارت بیشتری در این زمینه روی جوانان داشته باشند برخی از این داروها ممکن است داروهای غیرقانونی و مواد مخدر باشند که توسط افراد سودجو در دسترس جوانان قرار می‌گیرد. همچنین برخی از این داروها می‌توانند داروهای قانونی اما تحت کنترل باشند که نباید این داروها به راحتی در اختیار افراد قرار بگیرند. برخی از داروها با نسخه معتبر پزشک قابل ارائه به بیماری هستند که به این دارو نیاز دارد اما گاهی اوقات این داروها به دلیل اثرات فرمافارماکولوژیک که دارند مورد سوء مصرف قرار می‌گیرند به طور مثال داروهای خواب‌آور برای افرادی که اختلال خواب دارند توسط پزشک تجویز می‌شود اما اگر این دارو با مقادیر غیر از حد درمانی استفاده شود و یا به مقاصد دیگری استفاده شود می‌تواند سوءمصرف تلقی شده و منجر به مسمومیت و حتی مرگ شود که مواردی از آن نیز اتفاق افتاده است.
وی درباره مصرف داروهای مخدر گفت: داروهای مخدر نیز داروهای تحت کنترل هستند که نباید به راحتی در اختیار مردم قرار گیرد این داروها در داروخانه‌های منتخب توزیع می‌شوند و به راحتی در اختیار مردم قرار نمی‌گیرند، در خصوص مواد روانگردان نیز به جوانان هشدار می‌دهیم که از مصرف این مواد پرهیز کنند، چراکه مرگ‌های مرتبط با استفاده از این مواد را در جامعه زیاد داریم حواس‌مان باشد اگر کسی گفت این قرص را بخور که حالت خوب شود و مودت تغییر کند، باید بدانیم که علاوه بر اینکه حال خوب می‌شود و مود تغییر می‌کند ممکن است عوارض جانبی دیگری هم داشته باشد و ما در بین مصرف‌کنندگان این موضوع را مشاهده کرده‌ایم که بدون هیچ بیماری زمینه‌ای سکته مغزی یا قلبی کرده است و این مرگ‌ها ممکن است به دلیل عوارضی باشد که این دارو در بدن فرد ایجاد کرده است.
رئیس آزمایشگاه سم‌شناسی پزشکی قانونی تصریح کرد: اگرچه افراد دوست دارند که خلق و خوی بالایی داشته باشند، اما فکر لحظه‌ای را می‌کنند که این دارو را استفاده کرده و خلق و خوی‌شان تغییر می‌کند و به عوارض بعدی این دارو فکر نمی‌کنند و متاسفانه این قرص‌ها را باهم استفاده می‌کنند، متاسفانه مرگ‌های مرتبط با مصرف داروهای این چنین در کشور وجود دارد. بنابراین این هشدار را به جوانان می‌دهیم که از استفاده از این قرص‌ها پرهیز کنند.
مرگ‌های خانوادگی به دلیل مسمومیت با گاز منوکسید کربن
اخگری همچنین با اشاره به مسمومیت با گاز منوکسید کربن به ویژه در فصل سرد سال گفت: یکی دیگر از مسمومیت‌هایی که اتفاق می‌افتد، مسمومیت با گاز منوکسید کربن است که در فصل سرد بیشتر با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم. این ماده یک گاز بسیار سمی است وقتی که در محیط پخش می‌شود وارد خون می‌شود و بجای اینکه خون اکسیژن را در بدن منتقل کند این گاز در بدن منتقل شده و باعث خفگی و مرگ افراد می‌شود که ما مرگ‌های دسته‌جمعی را به دلیل این موضوع را داشته‌ایم. بنابراین از مردم درخواست می‌کنیم قبل از شروع فصل سرد خانواده‌ها از وسایل گرمایشی استاندارد استفاده کنند. همچنین خروجی گاز باید بازدید شود تا مشکلی ایجاد نشود.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره مسمومیت با قرص برنج گفت: قرص برنج دارای یک ترکیب بسیار سمی است این ماده‌ها به شکل قرص‌های سه گرمی بزرگ به رنگ سبز و خاکستری هستند این قرص در مجاورت رطوبت توانایی ایجاد گاز سمی دارد اگر فردی از این ترکیب استفاده کند در مجاورت رطوبت معده گاز سمی از این قرص متصاعد شده و این گاز سمی در داخل سلول‌ها ورود کرده و تنفس سلولی را مختل می‌کند بنابراین مصرف این قرص‌ها قطعا مرگ را به همراه خواهد داشت.
استفاده از قرص سیر به جای قرص برنج برای نگهداری از حبوبات و برنج
اخگری خاطرنشان کرد: این ترکیب پادزهر اختصاصی ندارد و شیوع مرگ با این قرص در سال‌های گذشته در کشور بالا بود از همین رو در سال ۱۳۸۴ این قرص از فهرست رسمی آفت‌کش‌های مجاز کشور خارج شد و هر کسی که این ترکیب را خرید و فروش کند جرم مرتکب شده است اما متاسفانه این قرص همچنان در برخی از عطاری‌ها موجود است و به صورت قاچاق از مبادی غیررسمی وارد کشور شده و خرید و فروش می‌شود و باعث مرگ و مسمومیت هموطنان می‌شوند.
رئیس آزمایشگاه سم‌شناسی پزشکی قانونی تاکید کرد: حتما توصیه می‌کنیم کشاورزان یا سایر هموطنان اگر نیاز دارند از غلات و برنج و حبوبات نگهداری کنند از مواد استاندارد که در داروخانه‌ها و عطاری‌ها موجود است استفاده کنند در حال حاضر قرص‌های سیر در داخل داروخانه‌ها موجود است و این قرص‌ها حشراتی را که در داخل برنج یا حبوبات و غلات هستند دور کرده و از بین می‌برد. حتما توصیه می‌کنیم بجای استفاده از ترکیب سمی قرص برنج از قرص‌های سیر برای حفظ برنج، غلات و حبوبات استفاده شود.
اخگری همچنین درباره بادی پکرها که مواد را به صورت انباری در داخل بدن‌شان مخفی می‌کنند، گفت: این افراد خود را در مواجهه با یک خطر بسیار بزرگ قرار می‌دهند. نمونه‌هایی از این افراد را داشته‌ایم که به دلیل پاره شدن کیسه‌های مواد و مسمومیت جان خود را از دست داده‌اند. اینکه به این افراد گفته می‌شود حمل و بلع این مواد خطری برای آنها ندارد کاملا اشتباه است چراکه قطعا خطرات زیادی این افراد را تهدید می‌کند.
وی با بیان اینکه معتادان متجاهر به دلیل مسمومیت و سوءمصرف مواد جان خود را از دست داده‌اند، تصریح کرد: افرادی برای بررسی علت مرگ به سازمان پزشکی قانونی ارجاع داده می‌شوند که در بین آنها فردی است که بی‌خانمان است و بدون هیچ گونه مدارک هویتی و شناسایی در گوشه خیابان فوت کرده است. براساس دستور مرجع قضایی این فرد برای بررسی علت فوت به سازمان پزشکی قانونی ارجاع داده شده است. این فرد به علت سوء مصرف مواد و یا تداخلاتی که به دلیل مصرف همزمان چند نوع ماده مخدر بوده، جان خود ار از دست داده است.
رئیس آزمایشگاه سم‌شناسی پزشکی قانونی هشدار درباره مصرف مشروبات الکلی گفت: از زمانی که کرونا در کشور آغاز شد و پاندمی کووید اتفاق افتاد ما با مصرف زیاد الکل اتیلیک به قصد ضدعفونی کردن سطوح و دست در کشور مواجه شدیم در آن زمان منابع تولید الکل محدود بود. یک سری افرادسودجو نیز برای اینکه بتوانند سود بیشتری کسب کنند از الکل سمی به نام متانول استفاده کردند. این ترکیب به تنهایی سمی نیست اما زمانی که به صورت خوراکی استفاده شود در حد بسیار اندک هم می‌تواند باعث مرگ شود. بنابراین اگر فردی مشروبات الکلی را مصرف می‌کند، احتمال اینکه در مواجه و معرض استفاده از مشروبات الکلی تقلبی باشد وجود دارد و ما مواردی از این دست نیز داشته‌ایم که متانول که یک الکل بسیار سمی است مصرف کرده‌اند.
نظر شما