به گزارش همشهری آنلاین، پس از انتشار عکس‌هایی از تابلو به فروش‌رفتۀ پرتره مظفرالدین شاه قاجار در حراجی کریستیز بریتانیا و جای خالی این تابلو روی دیوارهای کاخ گلستان در تهران، این سوال پرسیده شد که این اثر کمال‌الملک چه زمان و چگونه از ایران خارج شده و از یک حراجی سر درآورده است؟
مسئولان کاخ گلستان در اظهارات اولیه از وجود چنین تابلویی ابراز بی‌اطلاعی کرده و حتی احتمال تقلبی بودن آن را مطرح کردند.
«احمد دِزواره‌ای» که از اواخر دهه ۵۰ تا سال ۱۳۸۶ ریاست موزه‌های کاخ گلستان را به عهده داشت نیز وجود چنین تابلویی را در این مجموعه به طور کامل رد کرد و ادعاهای مطرح شده درباره خروج این تابلو یا به سرقت رفتن آن را تهمت و دروغ محض خواند.
- تابلوی گمشده کاخ گلستان کجاست؟ | شایعات تازه درباره سرنوشت پرتره مظفرالدین شاه | رئیس مجموعه: چنین تابلویی در لیست آثار موزه وجود ندارد
- نمایش رنگ‌هایِ نامرئی و مینیاتورهای نوین به بهانه روزجهانی دوستی | گالری‌گردی در آخرین جمعه تیرماه
حالا پس از بررسی اسناد و اموال ثبت شده در کاخ گلستان، «مرتضی ادیب‌زاده» مدیرکل موزه‌های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تایید کرد که این تابلو قاچاقی از کشور خارج شده است. نام تابلو «پرتره مظفرالدین شاه» تا سال ۱۳۱۷ در فهرست اموال کاخ گلستان ثبت شده است و پس از آن، اثری از آن در فهرست اموال کاخ نیست.
او برای شفاف‌سازیِ موضوع تابلو «پرتره مظفرالدین شاه» برای بررسی چگونگی خروج این اثر از کاخ گلستان و متعاقب آن، فروش در حراجی کریستیز لندن در سال ۲۰۰۰ میلادی، نتیجه بررسی‌های انجام شدۀ کارشناسان روی دفاتر اموالی کاخ گلستان متعلق به سالهای ۱۳۱۲، ۱۳۱۷ و ۱۳۶۱ خورشیدی را، در حساب کاربری خود در اینستاگرام این چنین اعلام کرد: نام تابلو و مشخصات دقیق آن از جمله ابعاد (همراه با قاب) در دفتر سال ۱۳۱۲ خورشیدی ثبت شده است، اما جزو اموال بنای موسوم به خوابگاه (اندرونی ناصرالدین شاه) ثبت شده است و نه کاخ اصلی و تالار برلیان. به نظر می‌رسد پیش از سال ۱۳۱۲ تابلوهای شاهان قاجار در اوایل دوره پهلوی از تالار برلیان خارج شده و به بنای خوابگاه منتقل شده‌اند.
مدیرکل موزه‌ها تاکید کرد: در حال حاضر، آنچه حائز اهمیت است، خروج غیر قانونی اثر است. از این رو این اداره کل بر اساس وظیفه ذاتی خود و مطابق با قوانین بین‌المللی، اقدام لازم جهت استرداد و بازگرداندن اثر مذکور را در دستور کار قرار داده است.
ادیب زاده در توضیح نکات ارائه شده افزود: تصمیم به ساخت عمارت خوابگاه ناصری در جمادی‌الثانی سال ۱۳۰۳ ق اتخاذ شد. در تاریخ ۹ رجب سال ۱۳۰۴ ق ساخت بنا به اتمام رسید و ناصرالدین شاه شاه به این عمارت نقل مکان کرد. در دوره رضاشاه جزو اموال تحویل شده وزارت دارایی در آمد و مدت‌ها محل حوزه وزارتی بود. این ساختمان تا سال ۱۳۳۵ پا بر جا بوده است و مستندات تصویری نیز در این ارتباط وجود دارد. خوابگاه ناصری در اوایل سال ۱۳۴۰ یعنی دوره پهلوی دوم تخریب می‌شود.
نظر شما