به‌گزارش همشهری آنلاین و به نقل از نیویورک‌تایمز، در سال‌های اخیر شاهد سیل‌های گسترده‌ای بوده‌ایم که پیش از این کمتر در جهان سابقه داشته است. سال‌هاست دانشمندان نسبت به تغییرات آب و هوایی هشدار می‌دهند اما روند گرم شدن زمین متوقف نشده است. براساس تحقیقات صورت گرفته افزایش میانگین ۱.۵ درجه سانتی‌گراد دمای زمین می‌تواند ۱۰۰درصد میزان سیل‌ها را افزایش دهد. افزایش ۲ درجه‌ای میانگین دمای زمین همین احتمال را به ۱۷۰ درصد می‌رساند.
در سال‌های اخیر وقوع رخدادهای حدی مانند بارش‌های سنگین، تگرگ، موج‌های هوای گرم، خشکسالی، سیل و توفان در بسیاری از مناطق دنیا افزایش یافته است. تحقیقات بسیاری در مراجع معتبر علمی جهان افزایش این پدیده‌های حدی را ناشی از گرمایش جهانی می‌دانند. دانشمندان مطمئن هستند که تغییرات آب و هوا باعث شایع شدن روزهای به‌شدت گرم می‌شود ولی در عین حال مطمئن نیستند که این تغییرات، باعث شدت گردبادها شوند. دانیل سواین، دانشمند آب و هوا در دانشگاه کالیفرنیا، گفت: بله واضح است که سیل در جایی که امواج گرما وجود دارد رخ می‌دهد، اما چنین اطمینانی درباره گردبادها ندارم. سیل، مانند سایر بلایای طبیعی، شامل تعدادی از عوامل است که ممکن است فراوانی و شدت آنها تحت‌تأثیر روش‌های مختلف قرار بگیرند. تغییرات آب و هوایی که باعث بدتر شدن شدت بارندگی در بسیاری از توفان‌ها می‌شود، بخش مهمی از این ترکیب است.
چه چیزهایی باعث سیل می‌شود؟
چندین ماده اصلی به توسعه سیل کمک می‌کنند: بارش، ذوب برف، توپوگرافی و میزان مرطوب بودن خاک. بسته به نوع سیل، برخی از عوامل ممکن است بیش از سایرین اهمیت داشته و دخیل باشند؛ به‌عنوان مثال، طغیان رودخانه که به‌عنوان سیل رودخانه‌ای نیز شناخته می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که رودخانه، نهر یا دریاچه مملو از آب حاصل از بارش شدید یا برف باشد که به سرعت آب هم می‌افزاید. سیل ساحلی زمانی اتفاق می‌افتد که مناطق زمینی نزدیک به ساحل زیر آب بروند که این اتفاق اغلب به‌دنبال توفان شدید که با جزر و مد برخورد می‌کند رخ می‌دهد. سیل همچنین می‌تواند در مناطقی اتفاق بیفتد که در مجاورت آب وجود ندارد. اما سیل‌های ناگهانی، به‌ویژه در نقاطی که بارندگی شدید در مدت زمان کوتاهی را تجربه می‌کنند، رخ می‌دهند.
تأثیر گرما بر شدت سیل
با گرم شدن آب و هوا، میزان تبخیر بیشتر باعث می‌شود خاک سریع‌تر خشک شود. درباره سیل‌های متوسط و معمول‌تر، شرایط اولیه رطوبت خاک مهم است، چراکه خاک‌های خشک‌تر قادر به جذب بیشتر بارندگی هستند. مانوئلا برونر، هیدرولوژیست دانشگاه فرایبورگ در آلمان و سرپرست تیم تحقیقاتی درباره سیلاب‌ها که مطالعه خود را سال گذشته در مجله علمی نیچر منتشر کرد، گفت: در حوادثی مانند سیل‌های بزرگ، رطوبت اولیه خاک اهمیت کمتری دارد چراکه آب بسیار زیادی وجود دارد که به هر حال خاک نمی‌تواند همه آن را جذب کند. در چنین سیلاب‌هایی آب‌های مازاد اضافه شده از نقطه‌ای که خاک کاملا اشباع شده باشد، خارج می‌شود و به توسعه سیل کمک می‌کند.
نگاه به آینده
با افزایش سطح دریا، سیلاب‌های ساحلی همچنان افزایش خواهند یافت. ذوب شدن یخچال‌ها و صفحات یخ به اقیانوس حجم می‌دهد و آب با گرم شدن نیز توسعه می‌یابد. سیل ناگهانی هم به‌دلیل اینکه رویدادهای بارش شدیدتری وجود خواهد داشت، همچنان رخ می‌دهد. دمای گرم‌تر تبخیر را افزایش می‌دهد و رطوبت بیشتری را وارد جو می‌کند که سپس به‌صورت باران یا برف آزاد می‌شود. محققان همچنین انتظار دارند که با گرم‌تر شدن آب و هوا، سیل‌های ناگهانی بیشتر شوند، به این معنی که زمان وقوع سیل کوتاه‌تر اما شدت آن بیشتر می‌شود. این چنین سیل‌ها می‌توانند خطرناک‌تر و مخرب‌تر باشند.
سیل‌های ناگهانی نیز ممکن است به‌طور فزاینده‌ای به‌دنبال آتش‌سوزی‌های فاجعه بار در جنگل‌ها و مراتع رخ بدهد. این به این دلیل است که آتش‌سوزی، جنگل‌ها و سایر پوشش‌های گیاهی را از بین می‌برند که به نوبه‌خود باعث ضعیف شدن خاک و نفوذپذیری آن می‌شود. اندرو هول، هواشناس در آزمایشگاه علوم فیزیکی اداره ملی اقیانوسی و جوی، گفت: اگر باران‌های شدید در زمین‌های آسیب دیده در اثر آتش‌سوزی رخ دهد، آب به اندازه گذشته به‌طور مؤثر جذب سطح زمین نمی‌شود. اگرچه ممکن است دیدن این دو یعنی آتش زیاد و آب زیاد، در یک منطقه غیرمعمول باشد، اما به‌احتمال زیاد این منظره به‌ویژه در غرب آمریکا رایج‌تر خواهد شد.
گزارش: زهرا خلجی
نظر شما