به گزارش همشهری آنلاین، به اعتقاد عده‌ای، فیلم دینی فیلمی است که به‌طور مستقیم موضوع یا رویدادی دینی را به تصویر بکشد و به‌عبارتی، تکنیک‌های بیانی سینما را در جهت مفهوم، ایده یا واقعه‌ای دینی و مذهبی به‌کار بگیرد. از سوی دیگر، گروهی دیگر بر این اعتقادند که سینمای دینی الزاما نباید به‌طور مستقیم به موضوعات دینی بپردازد، بلکه هر آنچه در چارچوب اخلاق و معارف والای انسانی قرار بگیرد، می‌تواند به‌عنوان فیلم دینی ارزیابی شود.
در همین راستا، مجید مجیدی که روز گذشته در مراسم رونمایی از پوستر جشنواره فیلم «تصویر دهم» با موضوع فیلم‌های عاشورایی حضور داشت، فیلم دینی را در پاسخ به ایسنا چنین تعریف کرد: «همه آثار ما در حوزه انسان و معارف و اخلاق که هستند در بخش دین تعریف می‌شوند و لازم نیست مستقیم سراغ دین رفت. فکر می‌کنم پرداختن به موضوعات اخلاقی و مسائل اجتماعی‌ای که منتهی به اخلاق و امید می‌شود، جلوه‌هایی از نگاه دینی هستند، اما کار کردن به شکل آنچه برای فیلم محمد رسول(ص) انجام شد، سخت است و اساساً پرداختن به موضوعات مذهبی سخت است و دست و بال ما بسته شده است؛ هم به جهت تصویر و هم متن و هم اجرا؛ یعنی از همه جهت فیلم تاریخی ساختن کار دشواری است. ما 7 سال از عمرمان برای فیلم پیامبر(ص) صرف شد که البته باعث افتخار بود، اما واقعیت این است که خیلی کار دشواری است و حتی اگر مسائل مالی فراهم باشد هم نمی‌توان به آن راحتی کار کرد.» وی در ادامه گفت: «سختی‌هایی که می‌گویم فقط از جهت ممیزی نیست، بلکه به جهت نوع پرداخت آثار نیز هست. به نظرم شرایط سینمای ما اکنون این ظرفیت را ندارد و برای پیامبر(ص) هم که فیلم ساختیم بیشترین تلاش فردی بود؛ وگرنه شاید آن فیلم هم در همان ابتدای راه اتفاق نمی‌افتاد. در این مسیر هیچ‌کس در امان نیست و حتی خود علما هم در امان نیستند، چون گاهی مسائلی پیش می‌آید که گروه‌های مختلف نظرات مختلفی دارند و اینطور نیست که چون کسی را می‌شناسند بدون مشکل کار کنند.»
این صحبت‌های مجیدی را ـ به‌عنوان کارگردانی که سابقه ساخت یکی از مهم‌ترین فیلم‌های دینی تاریخ سینمای ایران را دارد ـ باید به دقت بررسی کرد. ساخت فیلم دینی، حتی درصورتی که عوامل مادی فراهم و مانعی از نظر بودجه و امکانات بر سر راه تولید نباشد، کار بسیار سختی است.
تعدد روایات، حساسیت‌ها در پرداختن به شخصیت‌های مذهبی، درنظر گرفتن اقتضائات سینما و ... همگی مسائلی هستند که تولید فیلم دینی را به کاری دشوار تبدیل می‌کنند. یکی دیگر از نمونه‌های برجسته سینمای دینی فیلم «روز واقعه» (شهرام اسدی، 1373) است که بارها از تلویزیون پخش شده است، اما حتی فیلم «رستاخیز» (احمدرضا درویش، 1391) هم که بعد یک دهه کشمکش بالاخره اکران آنلاین شد، نتوانست توقع علاقه‌مندان به سینمای دینی را در روایت واقعه عظیم عاشورا برآورده سازد. مجیدی در پاسخ به اینکه آیا قرار است سینمای دینی ایران در همین چند فیلم متوقف بماند، گفت: «این دیگر دست متولیان است. متولیان فرهنگی ما اساسا با این مقوله به شکل شعاری آشنا هستند و بنا ندارند برنامه جدی داشته باشند و فقط دستور و ابلاغیه می‌دهند.» مجیدی درباره انگیزه‌اش از ساخت فیلمی درباره زندگی رسول اکرم(ص) گفت: «فیلم پیامبر(ص) اجل از این حرف‌هاست و من آن را به‌خاطر قرائتی که از اسلام در دنیا می‌شد ساختم و نباید سطح آن را پایین آورد.
تصاویر | کارگردانان مطرح سینما از پوستر جشنواره عاشورایی رونمایی کردند
«خورشید »همچنان می‌درخشد | هشتمین جشنواره فیلم «شهر» برگزیدگان خود را شناخت
معرفی هیأت داوران جشنواره فیلم‌های ایرانی استرالیا
معتقد بودم قرائتی که از اسلام در دنیا می‌شود غلط و بخش عمده آن سیاسی است. به‌عنوان هنرمند براساس باورها و اعتقاداتم احساس کردم باید تلاش کرد تا مقابل آن جریان یک نگاه دیگر را ارائه کنیم نه اینکه فقط شعار بدهیم و محکوم کنیم.» وی درباره فیلم موهن «عنکبوت مقدس» هم تصریح کرد: «درباره فیلم عنکبوت مقدس هم به‌نظرم خیلی بی‌سلیقگی کردیم. البته من فیلم را ندیدم و از نظر هنری قضاوتی ندارم، اما براساس نظر دوستانی که دیده‌اند مطمئن هستم اثری سخیف است. معتقدم ما اشتباه کردیم و بیشتر از همه مبلغ آن فیلم شدیم.»صحبت‌های مجیدی به‌عنوان فیلمسازی که هم تعهدش اثبات شده است و هم در محافل سینمایی جهان صاحب جایگاه و اعتبار است، فقط قابل تامل نیست بلکه باید آن را همچون بازخوانی سیاست‌های سینمایی در چند دهه گذشته درنظر گرفت که گاه به تنزل جایگاه سینمای ایران انجامیده است. استفاده از تجارب و ایده‌های فیلمسازانی همچون مجید مجیدی، رضا میرکریمی، محمدمهدی عسگرپور و سایر سینماگرانی که به اعتلای نام ایران می‌اندیشند، می‌تواند به درخشش نام سینمای ایران در جهان کمک شایانی کند.
نظر شما