همشهری آنلاین - رابعه تیموری: ماه محرم نزدیک و نزدیک‌تر می‌شد و کربلایی محبوب که جوانی کم‌سال بود، دوست داشت در محله مجلس روضه و عزای سیدالشهدا (ع) بر پا کند. آن زمان هنوز هیئت‌های مذهبی زیادی در محله آذری پا نگرفته بود و مجالس عزاداری سیدالشهدا (ع) به شکل امروزی برگزار نمی‌شد. زمین خالی و متروکه بزرگی در کوچه شهید مبتدای فعلی و در همسایگی خانه پدری کربلایی قرار داشت. کربلایی محبوب و مرتضی پورفرد کهن که از بچه محل‌های کربلایی بود، تصمیم گرفتند چادر سیاه زنانه‌ای را مانند خیمه در این زمین علم کنند تا عزاداران در کنار آن جمع شوند. پاکیزه کردن زمین و کوبیدن تیرک چادر چندان طول نکشید و آن سال مراسم عزاداری ماه محرم در داخل چادر برگزار شد.
نقل صفای این مراسم که به کوچه و خیابان‌های اطراف محله رسید، هر روز بر تعداد کسانی که در مجلس شرکت می‌کردند، افزوده شد. کربلایی برای پذیرایی از عزاداران استکان و نعلبکی نذری از همسایه‌ها جمع کرد و از قوری چای هل و دارچین روی سماور نفتی مادرش، میهمانان را سیراب کرد. دیگ کوچک دمپختک گوچه فرنگی که یکی از همسایه‌ها نذر عزاداری سیدالشهدا (ع) کرده بود، اولین غذایی بود که میان هیئت محل پخش شد.
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
هیئتی که ماندگار شد
ماه محرم و صفر گذشته بود، اما کربلایی محبوب دلش می‌خواست باز هم بچه‌های محل دور هم جمع شوند، قرآنی بخوانند، روضه‌ای گوش کنند و از حال هم باخبر باشند. ولی سوز سرمای زمستان رسیده بود و نمی‌توانستد در داخل چادر سر کنند. خانه کوچک کربلایی محل هیئت شد و این جلسات تا رسیدن محرم و صفری دیگر ادامه داشت.
کم‌کم بچه‌ها بلندگویی دستی فراهم کردند تا در روزهای تاسوعا و عاشورا سینه‌زنان به کوچه و خیابان‌های محله بروند و دسته عزاداری راه بیندازند. بلندگوی دستی گاهی میزان بود و صدای نوحه‌خوان را زیر یا بم پخش می‌کرد، گاهی هم از کار می‌افتاد و صدای روضه‌خوانی دسته‌جمعی جوانان محله آذری کوچه و خیابان را پر می‌کرد.
کم‌کم که بزرگترها دست و دل پاکی کربلایی را دیدند، ظرف و خوراک نذر و نیت‌هایشان را به او می‌سپردند تا در مجالس عزاداری اسباب و وسیله پذیرایی از اعضای هیئت کند. با گذشت سال‌ها بر تعداد اعضا افزوده شد، سیستم صوتی مجهزی جای بلندگوی دستی را گرفت، وسایل آشپزخانه هیئت کامل شد و با نذر و قربانی‌های اهالی دیگ‌های پلو و خورشت دهه‌های عزاداری محرم و صفر پر و پیمان شد.
سهم صاحبخانه
چندین سال بعد که کربلایی در همان خانه پدری صاحب همسر و چند فرزند شد، باز هم با وجود بزرگ شدن هیئت که نام «جوانان حضرت علی اکبر (ع) » را به خود گرفته بود، مراسم هفتگی هیئت در حیاط و اتاق‌های کوچک خانه او برگزار می‌شد. محرم امسال چندین سال از مرحوم شدن کربلایی محبوب می‌گذرد، اما هنوز هم فرزندان و برادر او در خانه اش جلسات هفتگی هیئت را برپا می‌کنند و ذکر خیر و فاتحه و صلواتی سهم او در هر یک از مراسم عزاداری هیئت است.
«منوچهر پورفرد کهن» که در هیئت جوانان حضرت علی اکبر به سن بزرگسالی رسیده، در باره این هیئت می‌گوید : «همان رویه و سنت‌هایی که کربلایی در میان ما رسم کرد، هنوز هم باقی است. اعضای هیئت مانند گذشته از حال هم باخبرند و با مبالغی که در صندوق خودگردان هیئت و توسط اعضا و خیران جمع شده، تعداد زیادی از زندانیان بدهکار آزاد شدند و مشکلات مالی افراد برای تامین مخارج درمان، خرید خانه یا ازدواجشان حل شد. »
عزاداری آقای بازیگر در محله کودکی
پورفرد کهن تعریف می‌کند : «در هیئت این کوچه که بیشتر از ۵٠ سال از تاسیس آن می‌گذرد و از بزرگ‌ترین هیئت‌های محله آذری به شمار می‌آید، هر کس با هر شغل و مسئولیت اجتماعی، خدمت به دستگاه و سفره عزا را افتخار خودش می‌داند. » بسیاری از اعضای قدیمی هیئت در ایام محرم و صفر از شهرها و محله‌های دور و نزدیک به هیئت می‌آیند تا با حال‌وهوای روزهای پرصفای گذشته این روزها را بگذرانند.
«بیوک میرزایی» و «حسین فرکی» از جمله این افراد هستند. بازیگر قدیمی کشورمان تعریف می‌کند : «وقتی بچه بودم، تا ماه محرم از راه می‌رسید، هر شب پدرم دستم را می‌گرفت و همراه خودش به مجالس عزاداری سیدالشهدا (ع) می‌برد. این مجالس در محله آذری صفای خاصی داشت که هنوز هم در بسیاری از هیئات حفظ شده است. هیئت جوانان حضرت علی‌اکبر (ع) یکی از آنهاست. در شب‌های تاسوعا و عاشورا مسافت طولانی محل سکونتم تا محله پدری‌ام را طی می‌کنم تا در کنار هم‌محلی‌های قدیمی‌ام عزاداری کنم. »
سیاهپوش کردن هیئت
سنت‌هایی که حفظ شد
«حمید کلاهداری» از دیگر اعضای هیئت که پذیرفتن افراد با هر شرایط و وضع و حالی را در هیئت محله رویه بانیان آن می‌داند، می‌گوید : «بسیاری از کسانی که راهشان را گم کرده بودند، با خدمت در این مجالس و عنایت حضرت سیدالشهدا (ع) مسیر درست را پیدا کردند. »
در سال‌های اخیر مراسم عزاداری دهه محرم و صفر هیئت کوچه شهید علی مبتدا در پارکینگ یکی از مجتمع‌های آپارتمانی کوچه برگزار می‌شود و از شب پنجم تا سیزدهم محرم هر شب بانیانی گمنام به شکرانه ادای نذر و حاجت‌هایشان سفره پذیرایی از عزاداران حسینی (ع) را میزبانی می‌کنند.
نظر شما