و در نتیجه اجرای بند ز ماده 50 قانون برنامه چهارم که پس از 3 سال تاخیر آغاز شده بود در مرحله اول متوقف شد و شاید با روند فعلی بتوان پرونده آن را بسته شده تلقی کرد.
در سال 1386 بالاخره پس از گذشت ٣ سال از برنامه چهارم توسعه، اجرای بند «ز» ماده ٥٠ قانون برنامه چهارم توسعه مبنی بر شناسایی و تقویت توانمندی دانشگاههای مادر و مهم دولتی آغاز شد و براین اساس ٨ دانشگاهی که به لحاظ شاخصهای علمی، پژوهشی و آموزشی از دیگر دانشگاهها برتر هستند، (دانشگاه تهران، تربیت مدرس، شهید بهشتی، صنعتی شریف، امیرکبیر، علم و صنعت، دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه شیراز) شناسایی شدند تا با تقویت و حمایت ویژه از آنها، زمینه لازم برای رقابت علمی با دانشگاههای معتبر بینالمللی فراهم شده و گامی مهم در جهت نیل به اهداف سند چشمانداز برداشته شود. بر همین اساس قرار شد در سال ٨٦ حدود ١٥ میلیارد تومان از اعتبار مصوب لایحه اصلاحی بودجه ٨٦ به این دانشگاهها اختصاص پیدا کند و از سال 1387 این مبلغ چند برابر و حداقل سه برابر یعنی حدود ٤٥ میلیارد تومان شود و به ٨ دانشگاه مذکور اختصاص یابد. با این حال این قانون مهم روی کاغذ باقی ماند.
دکتر محمد هادی صادقی رئیس دانشگاه شیراز در همین زمینه به همشهری میگوید: در سال 86 بعد از گذشت چند سال از برنامه چهارم توسعه تصمیم گرفته شد بند ز ماده 50 قانون برنامه عملی شود و در همین راستا 8 دانشگاه برتر کشور انتخاب شد تا با حمایتهای مالی، آنها را در جهت ورود به رقابت با دانشگاههای طراز اول دنیا آماده کنند.
گفته شد در سال 86 حدود 15 میلیارد تومان و سال 87 سه برابر این مبلغ ( هر چند ناچیز ) به این دانشگاه بودجه اختصاص یابد تا صرف برنامههای آموزشی، پژوهشی، مقالات و پتنتها شود که هیچ کاری انجام نشد.
به گفته دکتر صادقی در چند جلسهای که در همین زمینه برگزار شده بر این مسئله تاکید شده ولی عملا هیچچیزی محقق نشده است.
وی دلیل اصلی این تحقق نیافتن وعده را در بودجه آموزش عالی میداند و میافزاید: بر همین اساس دانشگاههای مذکور برنامه راهبردی و چارچوب حرکت راهبردی خود را تدوین کرده و برنامههایی را در جهت ارتقای موقعیت علمی، آموزشی و پژوهشی طراحی کردهاند و آماده اجرا شدهاند اما امکانات لازم برای اجرای این برنامه بهویژه بودجه و امکانات مالی در اختیار آنها قرار نگرفته است بنابر این اجرای این برنامهها به تاخیر افتاده است.
رئیس دانشگاه شیراز ادامه میدهد: شاید به خاطر تجدید نظر در بودجه ،آموزش عالی بتواند وعده داده شده را محقق کند در غیر این صورت بند ز ماده 50 قانون برنامه چهارم توسعه حتی در سال آخر آن هم عملی نخواهد شد.
دکتر روستا آزاد معاون پژوهشی دانشگاه صنعتی شریف نیز به همشهری میگوید: هر چند دانشگاه صنعتی شریف بهعنوان یکی از دانشگاههای برتر شناخته شد ولی متأسفانه هیچ بودجهای به آن تعلق نگرفت.
وی میافزاید: استادان دانشگاه شریف حداکثر تلاش خود را میکنند تا سطح دانش دانشجویان بالا رود و این دانشگاه توانسته است بیشترین مبلغ قرارداد را با بخش صنعت در بین دانشگاههای کشور داشته باشد ولی متأسفانه هیچ حمایت مالی یا کمکی در راستای افزایش فعالیتهای آموزشی و پژوهشی و ورود دانشگاه به عرصه رقابتهای بینالمللی نشده است.
به بیان دکتر روستا آزاد وعده اعطای حدود 45 میلیارد تومان به 8 دانشگاه برتر ادعایی بیش نبود؛ به همین علت تحقق نیافت.
اگر دانشگاهی فعالیتهای پژوهشی انجام ندهد دانشگاه نیست و حتی آموزش هم متاثر از پژوهش است. استادی که پژوهش انجام میدهد میتواند با توان بالاتری در حوزه آموزش هم تدریس کند و موفق باشد و از لحاظ کیفی سطح علمی دانشجویان و در نتیجه دانشگاه را ارتقا دهد.
بنابر این باید از پژوهش حمایت شود که در سالجاری همچون سالهای گذشته هیچ کاری انجام نشده است.
دکتر غلامرضا قربانی رئیس دانشگاه صنعتی اصفهان نیز به همشهری میگوید: متأسفانه در سال 87 هیچ بودجهای به 8 دانشگاه برتر پرداخت نشده است و ما کماکان منتظر هستیم وعدهای که داده شده با همکاری دولت، مجلس و وزارت علوم تحقق پیدا کند.
بدون حمایت امکان ندارد دانشگاهها با تورم موجود بتوانند فعالیتهای ویژهای انجام دهند. البته با وجود تمام مشکلات دانشگاههای برتر انتخاب شده به فعالیتهای خود ادامه میدهند چنانکه ما جهش بزرگی در ارائه مقالات ISIداشتیم با توجه به اینکه حدود 70 تا 80 درصد این مقالات برخاسته از فعالیتهای پژوهشی همین 8 دانشگاه است اهمیت این 8 دانشگاه برای ارتقای سطح علمی ایران مشخص میشود.
وی میافزاید: زمانی که سال گذشته این وعده داده شد ما امیدوار شدیم که بعد از گذشت 3 سال از برنامه چهارم توسعه، بند ز ماده 50 قانون به مرحله اجرایی میرسد و گام مهمی در جهت تحقق سند چشمانداز 20 ساله ایران برداشته میشود اما گویا این بخش از برنامه چهارم در حد حرف باقی مانده است.
دکتر فتحاللهی معاون پژوهشی دانشگاه تربیت مدرس نیز به همشهری میگوید: قرار بود در جهت ارتقای سطح علمی و افزایش ظرفیت پژوهشی مبلغی به 8 دانشگاه برتر ایران اختصاص یابد که تاکنون محقق نشده است.
این مسئله و تحقق نیافتن بودجه وعده داده شده باعث تاخیر در پیوستن ورود این دانشگاهها به باشگاه دانشگاههای طراز اول دنیا خواهد شد و این مسئله همچنین باعث اختلال در برنامه ریزیهای این 8 دانشگاه برای رسیدن به اهدافشان میشود.
معاون پژوهشی دانشگاه تربیت مدرس ادامه میدهد: رسیدن به اهداف پیشبینی شده در برنامههای کلان کشور مثل برنامه 5 ساله چهارم و یا سند چشمانداز در گروی عملی شدن قوانین است و چنانچه این قوانین عملی نشود متأسفانه رسیدن به اهداف با تاخیر مواجه خواهد شد، زیرا چنانچه بخواهیم همگام با کشورهای توسعه یافته پیش برویم و با آنها وارد عرصه رقابت جهانی بشویم باید در دانشگاهها بهعنوان مراکز تولید علم و دانش و زیربنای پیشرفت و توسعه یافتگی سرمایهگذاری قابل توجهی صورت گیرد. گفتنی است که در همین زمینه مسئولان مستقیم این مسئله در وزارت علوم حاضر به پاسخگویی نشدند.