همشهری آنلاین - فاطمه عباسی: مصرف مکمل‌ها و ویتامین‌های داروخانه‌ای در سال‌های اخیر بسیار رواج یافته تا آنجا که قرص، شربت، کپسول و حتی آمپول‌های حاوی انواع ویتامین به یکی از محصولات متنوع موجود در داروخانه‌ها تبدیل شده است.
ساپلامنت‌ها و مکمل‌های موردی و ترکیبی مختلفی در بازار وجود دارد؛ شرکت‌های گوناگون مکمل‌هایی را با هدف خاص مثلا برای ریزش مو، پوست و ناخن، استخوان و... تولید و عرضه می‌کنند و برخی شرکت‌ها تقسیم بندی سن و جنسیت هم دارند؛ با این حال مصرف این داروها نکاتی دارد که با دکتر حوراسادات شاه‌حسینی، داروساز، در رابطه آن گفت‌وگو کرده‌ایم:
مصرف مکمل‌های پوستی واقعا ضروری هستند؟
اگر پوستی دچار مشکل شود، درمان آن معمولا ۴ تا ۶ ماه زمان لازم دارد اما از این مهم‌تر، مراقبت از پوست است که اثری تعیین کننده دارد. ما بهتر است از چروک شدن پوست جلوگیری کنیم تا اینکه به فکر رفع آن بیفتیم. در مورد مکمل‌ها دقیقا همین اتفاق می‌افتد و در کنار کارهایی مانند شست و شوی روزانه ، استفاده از ضد آفتاب مناسب و ... نقش پیشگیرانه دارند و قبل از روش‌های تهاجمی و غیر تهاجمی جدید و رایج وارد عمل می‌شوند. نکته دیگر اینکه از نظر وقت و هزینه و جواب‌دهی هم به صرفه هستند.
به طور ویژه در مورد پوست، شما چه ویتامین‌ها و مکمل‌هایی را توصیه می‌کنید؟
به طور کلی تمام ترکیباتی که آنتی اکسیدان هستند، به خوبی با رادیکال‌های آزاد پوست مقابله می‌کنند و مفیدند؛ ترکیباتی مثل هیالورونیک اسید یا کلاژن هم وجود دارد که از ساختارهای اصلی پوست هستند. البته صحبت ما در مورد یک فرد نرمال است که بیماری خاصی ندارد و داروی خاصی مصرف نمی‌کند؛ چون برخی بیماری‌ها و داروها ایجاب می‌کنند که بیمار ویتامین یا ماده معدنی خاصی را به طور ویژه دریافت کند یا اصلا از این مواد مصرف نکند و پزشک باید در این موارد نظر دهد اما در مورد فردی عادی که می‌خواهد سلامتی پوستی خوبی داشته باشد، میتواند این مواد را مصرف کند.
در پاسخ به این سوال، مواد معدنی و ویتامین‌هایی که روی پوست اثر مثبت می‌گذارند زیادند و اگر ما بخواهیم این موارد را جدا جدا مصرف کنیم، گاهی ممکن است مثلا ده قرص داشته باشیم! این از نظر پذیرش مشکل دارد و تعداد داروی مصرفی نباید زیاد گیج کننده باشد؛ به خصوص در مورد مکمل‌ها. پس می‌توانیم از مکمل‌های ترکیبی مخصوص پوست استفاده کنیم.
استفاده از ساپلامنت‌ها، دستورالعمل‌ها و نکات خاصی دارد که باید رعایت کرد؟
بعضی از مواد، به خصوص مواد معدنی، جذب را هم تحت تاثیر قرار می‌دهند اما در جایی که یک فرد نرمال قصد دارد یک مکمل ترکیبی برای مثلا سلامت پوست خود دریافت کند این تداخلات جذب چندان اهمیتی ندارد و فرآورده موجود به گونه‌ای فرمول بندی شده که مورد تایید سازمان غذا و دارو است؛ افراد بیمار هم که حتما باید با پزشک خود مشورت کنند. بسیاری از داروها ، ویتامین ها و مواد معدنی مثل آهن، کلسیم، زینک در صورت مصرف با معده خالی جذب بهتری خواهند داشت اما برخی افراد که سیستم گوارشی ضعیفی دارند و دچار مشکل می‌شوند، بهتر است این مواد را با غذا مصرف کنند.
در مورد مصرف ویتامین‌ها و مواد معدنی مفید برای پوست موارد مشخصی وجود دارد:
- سلنیوم: فرقی ندارد چه زمانی مصرف شود اما بهتر است همراه غذا باشد.
- روی: بهتر است بعد از غذا خورده شود چون ممکن است کمی معده را اذیت کند که اگر همراه غذا باشد این عارضه کمتر می‌شود.
- ویتامین سی: به صورت روزانه مشکلی ندارد، چون محلول در آب است و با توجه به تقویت سیستم ایمنی ویتامین محبوبی است که خاصیت آنتی اکسیدانی هم دارد.
- ویتامین ای: محلول در چربی هست و همراه با غذا بهتر جذب می‌شود. به طور کلی ویتامین‌های محلول در چربی را به علت خاصیت تجمعی در بدن نباید به طور مداوم مصرف کرد چون مازاد آنها میتواند عوارضی ایجاد کند پس بهتر است مصرف آن با نظر پزشک باشد.
- امگا ۳: این اسید چرب ضروری هم از آن دسته ترکیبات پرخاصیت و محبوب است که مصرف بیش از حد آن میتواند مخاطراتی داشته باشد و همانطور که گفته شد، چون از جنس چربی است همراه غذا خصوصا غذاهای چرب جذب بهتری دارد.
اگر یک نفر تغذیه‌ای نوسانی داشته باشد، مثلا گاهی از مغزها و آجیل‌های مفید استفاده کند یا ماهی و سبزیجاتی مثل بروکلی را دو یا سه بار در ماه مصرف کند، روی میزان مکمل خوراکی‌اش تاثیری دارد؟
طبیعتا شرایط تغذیه فرد در طول ماه مهم است اما هرقدر تغذیه سالم‌تری داشته باشیم نیاز به مکمل‌ها کمتر می‌شود. اگر آزمایش شما کمبود مشخصی را گزارش کند مثلا روی، باید مصرف کنید اما یک بدن نرمال با تغذیه مناسب نیاز به افراط و تفریط ندارد. به خصوص که برخی افراد در مصرف این مکمل‌ها زیاده‌روی می‌کنند. من برخی افراد را دیده‌ام که تا چهار مکمل با ترکیبات مشابه مصرف می‌کنند! نکته دیگر اینکه گاهی هم باید به بدن استراحت داد و با تغذیه سالم نیازهایش را تامین کرد.
نظر شما