برای این منظور با معصومه ابتکار، عضو شورای شهر و رئیس کمیته محیط‌زیست این شورا گفتوگو کردیم که متأسفانه به‌دلیل درج آگهی تمام‌صفحه در صفحه ویژه شورا، موفق به انتشار این گفتوگو نشدیم، بنا‌براین گفتوگو با ابتکار را در این شماره می‌خوانید.
در سال‌های اخیر سختگیری شهرداری تهران و تاکید شورای شهر بر این سختگیری در حوزه ساخت و ساز غیرمجاز و توسعه بی‌ضابطه شهر را شاهد بوده‌ایم، اما این سختگیری محدود به مرزهای تهران بوده است. درواقع مدیریت شهری تهران تنها می‌تواند در محدوده این شهر نظارت و برنامه‌ریزی خود را اعمال کند.
این در حالی است شهرها و سکونتگاه‌های اطراف تهران، از کرج گرفته تا رودهن، تاثیر شدیدی بر زندگی شهری در تهران می‌گذارند. درباره این سلب اختیار مدیریت شهری تهران از سکونتگاه‌های اطراف شهر، همین بس که امروز تمام روستاهای اطراف شهر، به‌خصوص روستاهای مناطق جنوبی، به نقطه تمرکز ساخت و ساز آپارتمان در زمین‌های کشاورزی آن هم با مجوز دهیاری‌ها تبدیل شده‌اند.
معصومه ابتکار درباره تاثیرگذاری متقابل سکونتگاه‌های اطراف تهران و شهر تهران بر یکدیگر گفت: موضوع مجموعه شهری تهران یا همان تهران و سکونتگاه‌های اقماری آن، سال‌هاست که در دستور کار دولت و مدیریت شهری تهران قرار گرفته، مورد توجه بوده و دیدگاه‌های مختلفی در مورد آن مطرح شده است. در مجموع، نظر غالب این است که واکنش‌های مجموعه اطراف تهران و شهر تهران را نباید نادیده گرفت و مسائل تهران و اطراف آن باید به‌طور جامع دیده شود.
به عقیده این عضو شورای شهر تهران، در حال حاضر در این خصوص خلأ‌هایی داریم و اگر‌چه طرح جامع و طرح‌های تفصیلی نهایی شده است، اما در مورد حریم اطراف شهر همچنان مشکلات پا‌برجاست. البته شورا تلاش داشته که حریم تهران را تا حد امکان حفظ کند و جلوی ساخت‌و‌ساز را به‌خصوص در ارتفاعات البرز بگیرد اما به‌دلیل گسترش بی‌رویه، این امکان در همه مناطق حریم ممکن نیست.
رئیس کمیته محیط‌زیست شورای شهربا اشاره به این نکته که کارشناسان محیط‌زیست، مجموعه شهری تهران بزرگ را یک حوزه آبریز یا یک زیستگاه مشترک می‌بینند، تصریح‌کرد: به‌دلیل تراکم فعالیت‌ها و جمعیت در این محدوده، مدیریت آب ناچار‌شده است که از چندین منبع، آب را به تهران و اطراف آن برساند، امادر نهایت محدودیت منابع موجب شده که مدیریت آب و فاضلاب اعلام کند که برای تامین آب شهرک‌های اطراف تهران مشکل دارد.
ابتکار در مورد آلودگی هوا نیز افزودکه در این حوزه هم به ویژه در سکونتگاه‌هایی که با تراکم صنعتی همراه است، مانند غرب تهران، آثار منفی این تراکم بی‌رویه مشهود است. به‌نظر او اقداماتی نظیر سوزاندن زمین‌های کشاورزی و سوزاندن زباله و همچنین گسترش فعالیت‌های صنعتی در اطراف تهران که تاثیر منفی مستقیم بر هوای تهران دارد، از پیامد‌های نبود مدیریت یکپارچه بر شهر و اطراف آن است.
در دولت قبل، طرحی برای مدیریت مجموعه شهری تهران تصویب شد تا مجموعه شهری تهران به‌طور جمعی اداره شود، اما به گفته ابتکار این طرح در اواخر دوره دولت تصویب شده و فرصتی برای برنامه‌ریزی برای آن نماند و بعدها هم دیگر در دولت اجرایی نشد.
البته شورای شهر تهران هم چندی پیش، پیشنهادی را برای مدیریت جامع مجموعه شهری تهران داد که به عقیده ابتکار، محدودیت ظرفیت‌ها در تهران و افت کیفیت زندگی شهری درصورت تحقق نیافتن مدیریت جامع است. این عضو شورای شهر خاطرنشان ساخت که اگر این مدیریت محقق نشود، با روند فعلی آسیب‌پذیری شهر از نظر اقتصادی و اجتماعی بالا خواهد رفت و غفلت از ملاحظات زیست‌محیطی که امروز در سکونتگاه‌های پیرامون شاهد آن هستیم، مشکل‌ساز خواهد شد. او عنوان کرد: اجرای مصوبه شورای شهر برای مدیریت جامع مجموعه شهری تهران، کاری‌است که باید به‌طور مشترک توسط شورای شهر، استانداری، بخشداری‌ها و شوراهای شهرک‌ها انجام شود، باید با تشریک مساعی به اجرا درآید و به خاطر مردم ملاحظات سیاسی و اختلاف نظرها کنار گذاشته شود.
ابتکار ادامه داد: اختلاف نظرها بین دولت و شهرداری عاملی بازدارنده برای هماهنگی است در حالی که این حرکت، اقدامی برای منافع شهروندان است و برنامه‌ای‌است که باید عالمانه و منطقی دنبال شود. باید گفت که نبود نگرش زیست‌محیطی در تهران و کمبود منابع آب برای مجموعه شهری، مسائل مهمی است که مدت‌هاست از دست دولت و مدیریت شهری رها شده است.
