پس از آنکه رئیس‌جمهور چپ‌گرای شیلی پذیرش استوارنامه سفیر جدید رژیم صهیونیستی را رد کرد، زلزله‌ای سیاسی در روابط دوطرف رخ داد. اکنون و پس از عدم‌پذیرش استوارنامه سفیر رژیم صهیونیستی در شیلی، وزارت امور خارجه رژیم صهیونیستی «خورخه کارواخال»، سفیر شیلی را به‌صورت اعتراضی احضار کرده است.
خبرگزاری فرانسه در این ارتباط گزارش داده که «امانوئل نخشون»، سخنگوی وزارت خارجه رژیم صهیونیستی ضمن ابراز تأسف نسبت به خودداری رئیس‌جمهور شیلی از دریافت استوارنامه سفیر جدید تل‌آویو، گفته است: این اقدام به روابط میان دوطرف آسیب جدی وارد می‌کند. در ادامه بیانیه وزارت خارجه رژیم صهیونیستی آمده است: اسرائیل با جدیت، اقدام گمراه‌کننده و بی‌سابقه دولت شیلی را زیر نظر دارد و در اعتراض، سفیر شیلی فراخوانده شده است.
نوک کوه یخ
روابط رئیس‌جمهور جدید شیلی با رژیم صهیونیستی به‌طور کلی چندان خوب و گرم نیست و این را مقامات تل‌آویو هم به‌خوبی می‌دانند، اما نوک کوه یخ اختلافات میان دوطرف زمانی از آب بیرون زد که «گیل آرتزیلی»، سفیر تازه منصوب شده تل‌آویو به‌منظور تقدیم استوارنامه خود به رئیس‌جمهوری شیلی، روز پنجشنبه همراه دیگر دیپلمات‌ها راهی کاخ ریاست‌جمهوری در سانتیاگو شد. او پس از ورود به این محل، مطلع شد که گابریل بوریک از قبول دیدار با وی خودداری کرده و پذیرش استوارنامه وی به تعویق افتاده است. «آنتونیا اورجولا»، وزیر خارجه شیلی به گیل آرتزیلی در همان محل کاخ ریاست‌جمهوری اطلاع داد که رئیس‌جمهور هم‌اکنون تصمیمی برای پذیرش استوارنامه‌اش ندارد و مراسم پذیرش استوارنامه او به پاییز موکول شده است. خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از یک مقام دیپلماتیک حاضر در کاخ ریاست‌جمهوری شیلی، گزارش داده که سفیر اعزامی جدید تل‌آویو در شیلی، منتظر ورود به اتاق بود که وزیر خارجه شیلی نزد او آمد و گفت که رئیس‌جمهوری ساعاتی پیش تصمیم گرفته که دریافت استوارنامه وی را به تعویق بیندازد.
پس از آن، وزارت خارجه شیلی با انتشار بیانیه‌ای توضیح بیشتری درباره عدم‌پذیرش استوارنامه سفیر رژیم صهیونیستی داد و علت آن را قربانی شدن «عدی طراد صلاح»، جوان ۱۷ ساله فلسطینی و اقدامات خشونت‌بار اسرائیلی‌ها در فلسطین عنوان کرد. سفیر رژیم صهیونیستی پس از این ماجرا تلاش کرد آن را کم‌اهمیت جلوه دهد و به خبرنگاران در سانتیاگو گفت: «ما مردم اسرائیلی و یهودی در ۴ هزار سال گذشته چیزهای بدتری را دیده‌ایم. ما به نفع شیلی، اسرائیل و روابط دوجانبه خود از این ماجرا عبور می‌کنیم.» با توجه به اظهارات سفیر جدید رژیم صهیونیستی مشخص است که عدم‌پذیرش او در شیلی ضربه بزرگی به اعتبار سنتی صهیونیست‌ها در آمریکای لاتین است و اکنون سفیر تل‌آویو با تأکید بر عبور از این ماجرا تلاش دارد تا این مسئله ابعاد گسترده و جدیدی به‌خود نگیرد.
شهادت جوان فلسطینی
جوان فلسطینی مورد اشاره از سوی مقامات شیلی، کمتر از ۲۴ ساعت پیش از مراسم پذیرش استوارنامه سفیر رژیم صهیونیستی، در کرانه باختری به شهادت رسیده بود. به گزارش سایت عربی۲۱، عدی طراد صلاح صبح روز پنجشنبه به وقت بیت‌المقدس به ضرب گلوله اشغالگران مجروح شد و سپس از شدت جراحت وارده به شهادت رسید. صلاح درواقع صدوچهل‌ونهمین فلسطینی شد که در سال‌جاری توسط نظامیان صهیونیست به شهادت می‌رسد. همان روز، نظامیان صهیونیست شمار دیگری از فلسطینیان را نیز بازداشت کرده بودند. درگیری میان دوطرف، چندین مجروح به همراه داشت.
به‌طور کلی تحولات فلسطین به‌ویژه در کرانه باختری طی یک‌سال گذشته روند پرشتاب و به‌شدت خشونت‌باری به‌خود گرفته تا آنجا که ۲ ماه پیش نیز پارلمان منطقه خودمختار کاتالونیا در اسپانیا، به همین دلیل حاکمیت تل‌آویو را یک رژیم آپارتاید خواند. کمیته روابط خارجی پارلمان کاتالونیا در تصمیم اخیرش، اعلام کرد که «نظامی که اسرائیل در سرزمین فلسطین اعمال کرده، مغایر با قوانین بین‌المللی است و جنایت آپارتاید تلقی می‌شود.»
اکنون پس از موضع‌گیری پارلمان کاتالونیا درباره تل‌آویو، تصمیم‌گیری رئیس‌جمهور شیلی برای عدم‌پذیرش سفیر جدید رژیم صهیونیستی بی‌سابقه‌ترین موضع‌گیری ضداسرائیلی در میان کشورهای نیمکره غربی به شمار می‌رود.
راه ناهموار سانتیاگو به تل‌آویو
اگرچه روابط این روزهای شیلی و رژیم صهیونیستی چندان گرم و نزدیک نیست، اما دوطرف سال‌های گذشته روابط متفاوت و گرم‌تری را تجربه کرده بودند. شیلی در فوریه ۱۹۴۹ رژیم صهیونیستی را به رسمیت شناخت. «سباستین پینیرا»، رئیس‌جمهور پیشین شیلی در سال ۲۰۱۹ از تل‌آویو بازدید و در طول این سفر با روون ریولین، رئیس‌وقت رژیم صهیونیستی و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر وقت این رژیم دیدار و گفت‌وگو کرد.
اسرائیل تامین‌کننده اصلی تجهیزات نظامی برای نیروهای مسلح شیلی است. به نوشته روزنامه جروزالم پست، تل‌آویو در سال ۲۰۰۳ نخستین آواکس از سیستم‌های هشدار و کنترل هوابرد را که در صنایع هوافضای اسرائیل توسعه داده شده بود، به شیلی داد. حجم مبادلات نظامی و تجاری دوطرف در همه سال‌های گذشته همواره روبه رشد بوده و حتی در دوره نخست‌وزیری نتانیاهو، او پیشنهاد انعقاد توافق تجارت آزاد را به مقامات سانتیاگو داد.
با این حال از یک‌سال پیش با روی کار آمدن گابریل بوریک، بزرگراه ارتباطی میان تل‌آویو و سانتیاگو به یک جاده سنگلاخ تبدیل شد.
بوریک؛ چپ‌گرای حامی فلسطین
گابریل بوریک که کمتر از یک‌سال پیش به ریاست‌جمهوری شیلی رسیده، نماینده جناح چپ ترقی‌خواه این کشور است که از مدافعان فلسطین و از حامیان تحریم کالاهای تولید شده در شهرک‌های اسرائیل در اراضی اشغالی فلسطین است. بوریک ۳۵ساله جوان‌ترین رئیس‌جمهور تاریخ شیلی است و از زمانی که نماینده پارلمان این کشور بوده به انتقاد از تل‌آویو پرداخته است. سال گذشته نیز همزمان با پیروزی بوریک، جروزالم پست در مطلبی تأثیر روی کار آمدن این چهره چپ‌گرا را بر روابط تل‌آویو و سانتیاگو، «انقلابی و دگرگون کننده» توصیف کرد.
بوریک بارها علیه اسرائیل و عملیات نظامی آن در مناطق اشغالی فلسطین سخن گفته است. در یک مصاحبه تلویزیونی از بوریک پس از پیروزی‌اش در انتخابات، پرسیده شد که آیا او در مقام ریاست‌جمهوری به عقیده قبلی خود مبنی بر نسل‌کشی فلسطینی‌ها از سوی رژیم اسرائیل، پایبند خواهد بود یا خیر و او پاسخ داد: «مواضع خود را حفظ می‌کنم.» در سال ۲۰۱۹ نیز جامعه یهودی شیلی به مناسبت جشن سال نو یهودیان، برای بوریک یک شیشه عسل فرستاد و او در پاسخ در توییتر خود نوشت: «من از این اقدام قدردانی می‌کنم، اما آنها می‌توانند از اسرائیل شروع کنند و از تل‌آویو بخواهند تا از سرزمین‌هایی که به‌طور غیرقانونی اشغال کرده، عقب‌نشینی کند.» رویکرد بوریک محصول یک دهه رشد گرایش‌های متمایل به فلسطین در این کشور آمریکای لاتین است. مسئله فلسطین برای نخستین‌بار در سال ۲۰۰۶ در شیلی به‌عنوان یک موضوع مهم در سیاست خارجی این کشور مطرح شد؛ زمانی که تعدادی از سیاستمداران شیلیایی ازجمله نمایندگان پارلمان به‌شدت نسبت به بمباران نوار غزه واکنش نشان دادند و از دولت شیلی خواستند تا سفیر خود از تل‌آویو را تا زمان پایان تجاوزات فراخواند.
به‌تدریج با گسترش فعالیت گروه‌های چپ در شیلی، تمایلات به حمایت از فلسطین نیز افزایش یافت و در سال ۲۰۱۱، «هوگو گوتیرز» از اعضای حزب کمونیست شیلی در پارلمان این کشور، اسرائیل را تروریست توصیف کرد و از سازمان ملل خواست که تل‌آویو را مهار کند. در همان سال در پاسخ به درخواست و فشار نمایندگان پارلمان شیلی، دولت این کشور قطعنامه‌ای را تصویب کرد که وجود کشور فلسطین را به‌عنوان یک کشور آزاد و مستقل تأیید می‌کرد. حتی در طول جنگ‌های غزه در سال ۲۰۱۴، مقامات شیلی در چند نوبت سفیر تل‌آویو را فراخواندند تا نارضایتی‌شان را از تحولات فلسطین نشان دهند. مجموع این شرایط در نهایت با روی کارآمدن بوریک به روابط شیلی و فلسطین جهت تازه‌ای داده است.
گابریل بوریک، نماینده نسل چپ نو در شیلی
گابریل بوریک، سیاستمدار چپ‌گرای شیلیایی و سی‌وهفتمین رئیس‌جمهور این کشور است. او ۱۸ ماه است که در قدرت است. بوریک در دانشکده حقوق دانشگاه شیلی تحصیل کرد و از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۲ رئیس فدراسیون دانشجویان دانشگاه شیلی بود. او اگرچه تحصیلات خود را در دانشکده حقوق به پایان رساند، اما در امتحانات پایانی مردود شد و هرگز فارغ‌التحصیل نشد.
بوریک به‌عنوان نماینده دانشجویان، به یکی از چهره‌های برجسته اعتراضات دانشجویی شیلی در سال‌های ۲۰۱۳-۲۰۱۱ تبدیل شد و ۲ بار به‌عنوان کاندیدای مستقل در سال ۲۰۱۳ و سپس در سال ۲۰۱۷ به‌عنوان بخشی از ائتلاف جناح چپ به عضویت پارلمان انتخاب شد. او یکی از اعضای مؤسس ائتلاف چپ همگرایی اجتماعی است که در سال ۲۰۱۸ تشکیل شد و یکی از احزاب تشکیل‌دهنده جبهه گسترده جریان‌های چپ است. در جریان ناآرامی‌های داخلی سال ۲۰۱۹ در شیلی، بوریک یکی از سیاستمدارانی بود که راه را برای همه‌پرسی جهت تغییر قانون اساسی هموار کرد؛ هرچند اخیرا، قانون اساسی که بوریک به‌شدت از آن حمایت می‌کرد، با اختلاف قابل‌توجهی در همه‌پرسی رد شد.
نظر شما