علاوه بر فهرست طولانی بحرانهایی که پیش روی اوباما در کاخ سفید قرار دارد، ماجرای فساد اداری فرماندار ایلینویز و اتهام عجیب فروش کرسی خالی اوباما در سنا، ضربهای سنگین برای رئیسجمهور منتخب آمریکا بود.
وقتی رود بلاگوژویچ برای اولین بار پا به عرصه سیاست در ایلینویز گذاشت، بسیاری فکر میکردند که او ستارهای در حال ظهور است. بعضی حتی زیر لب از احتمال ورود او به کاخ سفید سخن میگفتند. این دمکرات جوان و خوش پوش که موهایی شبیه کندی دارد، در سال 1996 به نمایندگی کنگره انتخاب شد و در سال 2002 فرماندار شد. او با وعده اصلاحات اخلاقی در ایلینویز به فرمانداری رسید.
زمان چقدر زود و گسترده همه چیز را تغییر میدهد! بلاگوژویچ زبان تندی دارد. او خطاب به منتقدان مطبوعاتیاش زشتترین الفاظ را به کار میبرد و از برکناری آنها سخن میگفت.
در شکایتنامهای 76 صفحهای که اکنون علیه او در دادگاه مطرح است آمده است که او گفته: کرسی باراک اوباما در سنا جایگاه ارزشمندی است و نباید آن را مجانی واگذار کرد. در ساعت 6 صبح روز 9 دسامبر یک مامور افبیآی به خانه فرماندار ایلی نویز تلفن زد تا به او بگوید، قرار است فرماندار بهزودی دستگیر شود. بلاگوژویچ ابتدا فکر میکرد که این تلفن یک شوخی است. او میگفت که کاری نکرده تا مستحق تعقیب قضائی باشد.
بر خلاف فرماندار که انتظار چنین واقعهای را نداشت، در شیکاگو و آمریکا بسیاری منتظر این واقعه بودند. تحقیقات درباره عزل و نصبهای اداری، قراردادها و کمکهای مالی مردمی مرتبط با فرماندار ایلینویز موضوع تازهای نیست و به سال 2003 بازمیگردد. در جریان این تحقیقات 13 نفر تاکنون محکوم شدهاند که از جمله آنها تونی رزکو از مسئولان جمعآوری کمکهای مالی مردمی و از دوستان باراک اوباما بودهاست.
پاتریک فیتزجرالد، دادستان خستگیناپذیر شمال ایلینویز همه این مسیر را طی کرد تا به شخص فرماندار برسد.
اما کسی انتظار نداشت دادستان چنین شکوائیه تندی علیه فرماندار ارائه کند. تندترین اتهام در پرونده فرماندار که قدرت انتصاب جانشین اوباما در سنا را هم دارد، اقدام به فروش کرسی اوباما در سنا به بالاترین قیمت است.
از دیگر اتهامات او تلاش برای اخراج منتقدانش در روزنامه شیکاگو تریبیون و همچنین نگهداشتن پول یک بیمارستان کودکان بهعنوان گروی کمک مالی این بیمارستان به ستاد تبلیغات دمکراتهاست. اگر این اتهامات ثابت شود، بلاگوژویچ فاسدترین سیاستمدار تاریخ معاصر ایلینویز لقب میگیرد. این اعتبار در ایالتی که از 7فرماندار گذشتهاش3 نفر به زندان رفتهاند، چندان هم کم نیست.
او سیاستمدار باهوشی نیست. او در حالی بهصورت علنی از فروش کرسی اوباما در سنا به بالاترین قیمت سخن میگفت که همه میدانستند تحقیقات درباره این موضوع در جریان است.
با وجود صدور قرار تعقیب برای بلاگوژویچ، او همچنان در برابر درخواستها برای کنارهگیری از قدرت مقاومت میکند. او روز جمعه حتی با امضای لایحهای آن را به قانون تبدیل کرد و در خانهاش با چند تن از مقامات ایالتی جلسه تشکیل داد. در همین حال لیزا مدیگان، دادستان شیکاگو درخواستی فوری را برای برکناری فرماندار به دیوان عالی ارائه کرد. او در دادخواست خود اعلام کرده که فساد فرماندار چنان واضح است که مشروعیت و توانایی کاری او را زیر سؤال میبرد.
جان هریس، رئیس دفتر بلاگوژویچ که نام او هم در شکایات مطرح شده وجود دارد، از سمت خود استعفا دادهاست. استعفای او بعد از افشای جزئیات تازهای از این پرونده انجام شد. این جزئیات تازه نشان میدهد که نزدیکان جسی جکسون، یکی از نامزدهای احتمالی جانشینی اوباما در سنا، مشغول رایزنی با فرماندار برای قطعی کردن حضور وی در سنا بودهاند.
نه بلاگوژویچ و نه وکلای او به سؤالات و حتی تماسهای رسانهها پاسخ نمیدهند. با این حال یکی از مقامات ایالتی که روز جمعه با او در خانهاش ملاقات کرده گفتهاست که فرماندار کاملا ادعای بیگناهی دارد و قصد کنارهگیری از قدرت را ندارد.روز جمعه همچنین روزنامه شیکاگو تریبیون گزارش داد، بازرگانان مرتبط با جسیجکسون و بلاگوژویچ قرار بوده یک میلیون دلار به فرماندار کمک کنند تا او جکسون را به جای اوباما به سنا بفرستد.
سخنگوی جکسون به ارتباط یکی از بازرگانان نام برده شده در روزنامه با شخص جکسون اعتراف کرد اما هرگونه ارتباط غیرقانونی و معامله پشت پرده را در این ارتباط رد کرد. جسیجکسون هفته گذشته و بعد از انتشار اخبار مربوط به این پرونده در رسانهها، در گفتوگویی با شبکه خبری سیانان هر گونه خلاف در این زمینه را رد کرد. او در این گفتوگو اعلام کرد که اگر برای تصاحب کرسی اوباما در سنا انتخاب شود، در حالیکه این موضوع همچنان پر از شائبه و ابهام باشد، از پذیرش آن خودداری میکند.
اما وکلای او به او توصیه کردهاند که در این باره دیگر سخنی با رسانهها نگوید. به همین دلیل هم او دیگر در این ارتباط به رسانهها پاسخی نمیدهد. جکسون از نمایندگان کنگره آمریکا و از فعالان حقوق مدنی در آمریکاست. این سیاستمدار سیاهپوست آمریکایی از محبوبیت ویژهای در میان افکار عمومی این کشور برخوردار است.
پر کردن کرسی خالی اوباما در سنا اکنون به جنجالی ملی در آمریکا تبدیل شدهاست. بسیاری از سیاستمداران آمریکایی در شیکاگو و همچنین در واشنگتن و در سراسر کشور میگویند که برای انتخاب جانشین اوباما در سنا باید انتخابات سراسری در ایلینویز برگزار شود تا به این ترتیب همه شایعات خاتمه یابد. اما بعضی جمهوریخواهان میگویندجانشین بلاگوژویچ در مقام فرمانداری ایلینویز باید اختیار انتخاب جانشین اوباما در سنا را داشتهباشد.
با این حال بخشی از جمهوریخواهان با این امید که ممکن است در انتخابات سراسری، بتوانند کرسی خالی اوباما را تصاحب کنند، از گزینه انتخابات حمایت میکنند. نظرسنجیها نشان میدهد که 66 درصد از مردم ایلینویز از برگزاری انتخابات برای تعیین جانشین اوباما در سنا حمایت میکنند.
ایلینویز بعد از سالها حضور پررنگ جمهوریخواهان، تنها در همین سالهای اخیر به یک ایالت آبیرنگ یعنی طرفدار دمکراتها تبدیل شدهاست. اکنون رسواییای که برای فرماندار دمکرات این ایالت پیش آمده ممکن است توازن را در این منطقه به سود جمهوریخواهان بر هم بزند.
این رسوایی در فرمانداری ایلینویز اگر در این روزها پیش نمیآمد، چندان رویداد تکاندهندهای در آمریکا به شمار نمیرفت. در 30 سال گذشته در شیکاگو 3 فرماندار، یک شهردار و بیش از 40 مقام دولتی به اتهام فساد مالی دستگیر شدهاند. از سال 1994 تا 2004، بیش از 469 سیاستمدار ایلینویزی در ردههای مختلف به اتهام رشوهخواری دستگیر شدهاند. بلاگوژویچ، ششمین فرماندار ایلینویز است که از سال 1960 تاکنون به فساد متهم شدهاست.
از این تعداد 2فرماندار از اتهامات تبرئه شدهاند و 2نفر دیگر که هر دو جمهوریخواه هستند، اکنون مشغول گذراندن دوران حبس خود هستند. فرماندار سابق ایلینویز یعنی نفر قبل از بلاگوژویچ، یک جمهوریخواه به نام جورج رایان بود که او هم مشغول گذراندن دوران حبس خود است. او به خاطر فساد اداری به 6 سال حبس محکوم شده که سال آینده این دوران تمام میشود. اتهامات او مواردی چون پولشویی و رشوهگیری اعلام شدهاست. در مقابل همه این افراد، بلاگوژویچ یک آماتور است.
اما فرماندار دچار دردسر شده ایلینویز یک دمکرات است؛ فرماندار ایالتی است که باراک اوباما نماینده آن در سنا بوده و باراک اوباما رئیسجمهور منتخب آمریکا با لقب همهگیر یک «رئیسجمهور متفاوت» است. همه اینها باعث شده که این واقعه در تمام هفته گذشته در صدر اخبار رسانههای آمریکا و برای مدت کوتاهی رسانههای جهان قرار بگیرد.
بلاگوژویچ 51 ساله که تبار صرب دارد، یک روز بعد از دستگیری با سپردن وثیقه 4500 دلاری آزاد شد و به خانه بازگشت اما تعهد داده که شهر را ترک نکند.
معلوم نیست که بلاگوژویچ کی و چگونه استعفا میکند. در این وضعیت بیش از همه اوباما باید نگران باشد و نگران هم هست. این نگرانی را از خلال سخنرانیهای اخیر او میتوان دریافت. دمکراتها هم نگران هستند. تعداد مقامات حزب دمکرات که با اتهامات مشابه فساد مالی روبهرو هستند، در حال افزایش است.